Σχόλιον Τοῦ Βαρούχ
Ν συνεχείᾳ πρὸς τὸ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἱερεμίου καὶ ὡς ἐξηρτημένα ἀπὸ αὐτό, ἐπακολουθοῦν, εἰς τὴν μετάφρασιν τῶν Ο' καὶ εἰς ὅλας τὰς ἄλλας ἀρχαίας μεταφράσεις, τρία ἕτερα θεόπνευστα κείμενα, στενωτάτην σχέσιν ἔχοντα μὲ τὴν προσωπικότητα, τὴν ζωὴν καὶ τὸ ἔργον τοῦ μεγάλου προφήτου. Τὰ μὲν δύο ἐξ αὐτῶν, τὰ ὑπὸ τὸν τίτλον <Θρῆνοι Ἱερεμίου> καὶ <Ἐπιστολὴ Ἱερεμίου>, ἐγράφησαν ὑπὸ αὐτοῦ τούτου τοῦ προφήτου, τὸ δὲ ἕτερον, τὸ ὑπὸ τὸν τίτλον <Βαρούχ>, ἐγράφη ἀπὸ τὸν μαθητήν, συνεργάτην καὶ συναγωνιστὴν τοῦ Ἱερεμίου, τὸν Βαρούχ, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα φέρει, καὶ περὶ τοῦ ὁποίου ἱκαναὶ βιογραφικαὶ πληροφορίαι περιέχονται καὶ εἰς τὸ ἔργον τοῦ Ἱερεμίου.
Οὕτω ἀπὸ τὸ βιβλίον τοῦ προφήτου πληροφορούμεθα, ὅτι ὁ Βαροὺχ ἦτο υἱὸς τοῦ Νηρίου, ἀδελφοῦ τοῦ Σαραίου, αὐλικοῦ τοῦ βασιλέως Σιδεκίου. 
Ἀπ' ἀρχῆς παρουσιάζεται μαθητής, ἀκόλουθος, ὑπογραφεὺς καὶ ἐντολοδόχος τοῦ Ἱερεμίου. 
Καθ' ὑπαγόρευσιν αὐτοῦ κατέγραψε τὰς πρώτας γραπτὰς προφητείας· κατ' ἐντολὴν αὐτοῦ τὰς ἀνέγνωσεν εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ ναοῦ ἐνώπιον μεγάλης συγκεντρώσεως λαοῦ, ὅπως ἐπίσης καὶ ἐνώπιον ἰδιαιτέρας συγκεντρώσεως <πάντων τῶν ἀρχόντων>. 
Ὁ βασιλεὺς Ἰωακείμ, ἐζήτησε καὶ τοῦ ἀνέγνωσαν αὐτάς, ἀπὸ τὸ δυσμενὲς ὅμως δι' αὐτὸν καὶ τὸ βασίλειόν του περιεχόμενον τῶν ὁποίων ὠργίσθη, τὰς παρέδωσεν εἰς τὸ πῦρ καὶ διέταξε νὰ συλλάβουν τὸν Βαροὺχ καὶ τὸν Ἱερεμίαν. Ἐκεῖνοι ἀπέφυγαν τὴν σύλληψιν, κρυβέντες. 
Βραδύτερον ὁ Βαρούχ, καθ' ὑπαγόρευσιν πάλιν τοῦ διδασκάλου του, ἔγραψε τὰς καείσας προφητείας <καὶ πλείονας ἄλλους λόγους>, ὥστε νὰ ἀποτελεσθῇ τότε, ἂν ὄχι ἐξ ὁλοκλήρου, πάντως κατὰ τὸ μεγαλύτερον μέρος, τὸ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἱερεμίου <Ἱερεμ μγ'1-32>.
Ὁ Βαροὺχ ἐστάλη εἰς Ἀναθώθ, ἀπὸ τὸν φυλακισμένον Ἱερεμίαν, διὰ νὰ ἀγοράσῃ ἐκεῖ ἀγρὸν ἐπ' ὀνόματι τοῦ διδασκάλου του, εἰς συμβολικὴν διακήρυξιν ὅτι ἡ γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, μετὰ τὴν ὑπὸ τοῦ Ναβουχοδονόσορος κατάληψίν της θὰ περιέλθῃ καὶ πάλιν ὑπὸ τὴν κυριότητα τῶν Ἰουδαίων. Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ὑπὸ τοῦ Ναδουχοδονόσορος καταστροφὴν τῆς Ἱερουσαλὴμ παρέμεινεν εἰς αὐτὴν ὁ Βαροὺχ μαζῆ μὲ τὸν Ἱερεμίαν εἰς παρηγορίαν καὶ ἠθικὴν τόνωσιν τῶν ἀπολειφθέντων ἐκ τῶν Ἰουδαίων. 
Ἠκολούθησεν εἰς τὴν Αἴγυπτον τὸν διδάσκαλόν του, ὁπόθεν, μετὰ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ἐκείνου, ἀνεχώρησε, φαίνεται, εἰς τὴν Βαβυλῶνα, περὶ τὸ 583, πρὸς στήριξιν τῶν ταλαιπωρουμένων ὁμοεθνῶν του.
Τὸ βιβλίον, ὅπως πληροφορούμεθα ἀπὸ τὸν ἴδιον, τὸ ἔγραψεν ἐν Βαβυλῶνι, πέντε ἔτη μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Ἱερουσαλήμ, ἤτοι κατὰ τὸ 581, καὶ τὸ ἀνέγνωσεν εἰς ἐπήκοον ὅλων τῶν ἐξορίστων καὶ τοῦ βασιλέως Ἰεχονίου. 
Κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος, ἤτοι τὸ 581, ἐστάλη ἀπὸ τοὺς ἐν Βαβυλῶνι αἰχμαλώτους πρὸς τοὺς εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ ἀπομείναντας ὁμοεθνεῖς, φέρων χρήματα ἐξ ἐράνου, ὅπως καὶ μερικά, ἀποδοθέντα ἀπὸ τοὺς Βαβυλωνίους, σκεύη τοῦ ναοῦ. 
Οἱ ἐξόριστοι παρεκάλουν τοὺς εἰς Ἱεροσόλυμα εὑρισκομένους, νὰ προσφέρουν ὑπὲρ αὐτῶν δεήσεις καὶ θυσίας, ἐπίσης δὲ νὰ δεηθοῦν ὑπὲρ μακροημερεύσεως τοῦ Ναβουχοδονόσορος καὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ Βαλτάσαρ. 
Μετὰ τὴν ἐκτέλεσιν αὐτῆς τῆς ἀποστολῆς, δὲν ὑπάρχουν ἄλλαι πληροφορίαι περὶ τῆς κατόπιν ζωῆς καὶ δράσεως τοῦ Βαρούχ. 
Παράδοσις ἀναφέρει ὅτι μετέβη πρὸς τοὺς ἐν Αἰγύπτῳ Ἰουδαίους, ὅπου καὶ ἀπέθανε.
Τὸ βιβλίον του ὁ Βαρούχ, ὅπως μαρτυροῦν ἰδιωματισμοί τινες τῆς γλώσσης, ἔγραψεν εἰς τὴν ὁμιλουμένην τότε ἑβραϊκήν, ἐκ τῆς ὁποίας οἱ Ο' τὸ μετέφρασαν εἰς τὴν ἑλληνικήν, ὁπόθεν ἔγινε μετάφρασίς του εἰς τὴν λατινικήν, συριακήν, κοπτικήν, αἰθιοπικὴν καὶ ἀρμενικήν. 
Ἐπειδὴ δὲ τὸ πρωτότυπον ἀπωλέσθη, ἐπέχει θέσιν πρωτοτύπου τὸ εἰς τὴν ἑλληνικὴν σωζομένον. 
Διαιρεῖται εἰς τρία μέρη: 
Τὸ πρῶτον μέρος, ἡ εἰσαγωγή <ἀ' 1-14>, κάμνει λόγον περὶ τῆς ἀναγνώσεως τοῦ βιβλίου ὑπὸ τοῦ Βαροὺχ εἰς τοὺς ἐν Βαβυλῶνι αἰχμαλώτους, καὶ περὶ τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ εἰς Ἱερουσαλὴμ μετὰ χρηματικοῦ τινος ποσοῦ, λιβάνου καὶ σκευῶν τινων τοῦ ναοῦ. 
Τὸ δεύτερον μέρος <α' 15-γ' 8>, περιέχει ἐξομολόγησιν πρὸς τὸν Θεὸν τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ καὶ αἴτησιν τοῦ θείου ἐλέους. 
Τὸ δὲ τρίτον συμβουλάς, παραινέσεις καὶ λόγους παρηγορίας τοῦ Βαροὺχ πρὸς τὸν ἐν ἐξορίᾳ λαὸν τοῦ Θεοῦ. 
Τὸ βιβλίον ἀπελάμβανεν ἰδιαιτέρας τιμῆς ἐκ μέρους τῶν Ἰουδαίων, οἱ ὁποῖοι ἀνεγίνωσκον ἀπὸ αὐτὸ ἀποσπάσματα κατὰ τὴν 10ην τοῦ μηνὸς Γροσαίου - περὶ τὴν 25ην τοῦ μηνὸς Αὐγούστου - ὅτε εἶχον καθιερώσει ἑορτὴν εἰς ἀνάμνησιν τῆς ὑπὸ τοῦ Ναβουχοδονόσορος καταστροφῆς τοῦ ναοῦ. 
Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ ἐτελεῖτο μέχρι τοῦ Γ' μ.Χ. αἰῶνος.
Ἀρχαιότατοι δὲ ἐκκλησιαστικοὶ Πατέρες καὶ συγγραφεῖς, ὅπως π.χ. ὁ Ἀθηναγόρας, ὁ Εἰρηναῖος, Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς, ὁ Ἱππόλυτος, ὁ Ὠριγένης, ὁ Κυπριανός, Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρεύς, ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Ἀμβρόσιος κ.ἅ. ἔκαμνον χρῆσιν αὐτοῦ. 
Μερικοὶ ρητῶς ἀπεκάλουν τὸν Βαροὺχ προφήτην.