Μακκαβαίων Α : Κεφάλαιον Γ'

Πρωτότυπο Κείμενο

αὶ ἀνέστη Ἰούδας ὁ καλούμενος Μακκαβαῖος υἱὸς αὐτοῦ ἀντ' αὐτοῦ.
2 Καὶ ἐβοήθουν αὐτῷ πάντες οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ πάντες, ὅσοι ἐκολλήθησαν τῷ πατρὶ αὐτοῦ, καὶ ἐπολέμουν τὸν πόλεμον Ἰσραὴλ μετ' εὐφροσύνης.
3 Καὶ ἐπλάτυνε δόξαν τῷ λαῷ αὐτοῦ καὶ ἐνεδύσατο θώρακα ὡς γίγας καὶ συνεζώσατο τὰ σκεύη αὐτοῦ τὰ πολεμικὰ καὶ συνεστήσατο πολέμους σκεπάζων παρεμβολὴν ἐν ρομφαίᾳ.
4 Καὶ ὡμοιώθη λέοντι ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καὶ ὡς σκύμνος ἐρευγόμενος εἰς θήραν.
5 Καὶ ἐδίωξεν ἀνόμους ἐξερευνῶν καὶ τοὺς ταράσσοντας τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐφλόγισε.
6 Καὶ συνεστάλησαν οἱ ἄνομοι ἀπὸ τοῦ φόβου αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀνομίας συνεταράχθησαν, καὶ εὐωδώθη σωτηρία ἐν χειρὶ αὐτοῦ.
7 Καὶ ἐπίκρανε βασιλεῖς πολλοὺς καὶ εὔφρανε τὸν Ἰακώβ ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν.
8 Καὶ διῆλθεν ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἐξωλοόθρευσεν ἀσεβεῖς ἐξ αὐτῆς καὶ ἀπέστρεψεν ὀργὴν ἀπὸ Ἰσραὴλ
9 καὶ ὠνομάσθη ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς καὶ συνήγαγεν ἀπολλυμένους.
10 Καὶ συνήγαγεν Ἀπολλώνιος ἔθνη καὶ ἀπὸ Σαμαρείας δύναμιν μεγάλην τοῦ πολεμῆσαι πρὸς Ἰσραήλ.
11 Καὶ ἔγνω Ἰούδας καὶ ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν αὐτῷ καὶ ἐπάταξεν αὐτὸν καὶ ἀπέκτεινεν αὐτόν· καὶ ἔπεσον τραυματίαι πολλοί, καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἔφυγον.
12 Καὶ ἔλαβον τὰ σκῦλα αὐτῶν, καὶ τὴν μάχαιραν Ἀπολλωνίου ἔλαβεν Ἰούδας καὶ ἦν πολεμῶν ἐν αὐτῇ πάσας τὰς ἡμέρας.
13 Καὶ ἤκουσε Σήρων ὁ ἄρχων τῆς δυνάμεως Συρίας ὅτι ἤθροισεν Ἰούδας ἄθροισμα καὶ ἐκκλησίαν πιστῶν μετ' αὐτοῦ ἐκπορευομένων εἰς πόλεμον,
14 καὶ εἶπε· ποιήσω ἐμαυτῷ ὄνομα καὶ δοξασθήσομαι ἐν τῇ βασιλείᾳ καὶ πολεμήσω τὸν Ἰούδαν καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ τοὺς ἐξουδενοῦντας τὸν λόγον τοῦ βασιλέως.
15 Καὶ προσέθετο τοῦ ἀναβῆναι· καὶ ἀνέβη μετ' αὐτοῦ παρεμβολὴ ἀσεβῶν ἰσχυρὰ βοηθῆσαι αὐτῷ καὶ ποιῆσαι τὴν ἐκδίκησιν ἐν υἱοῖς Ἰσραήλ.
16 Καὶ ἤγγισαν ἕως ἀναβάσεως Βαιθωρών, καὶ ἐξῆλθεν Ἰούδας εἰς συνάντησιν αὐτῶν ὀλιγοστός.
17 Ὡς δὲ εἶδον τὴν παρεμβολὴν ἐρχομένην εἰς συνάντησιν αὐτοῖς, εἶπον τῷ Ἰούδᾳ· πῶς δυνησόμεθα ὀλιγοστοὶ ὄντες πολεμῆσαι πρὸς πλῆθος τοσούτον ἰσχυρόν; Καὶ ἡμεῖς ἐκλελύμεθα ἀσιτοῦντες σήμερον.
18 Καὶ εἶπεν Ἰούδας· εὔκοπόν ἐστι συγκλεισθῆναι πολλοὺς ἐν χερσὶν ὀλίγων, καὶ οὐκ ἔστι διαφορὰ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ σῴζειν ἐν πολλοῖς ἢ ἐν ὀλίγοις·
19 ὅτι οὐκ ἐν πλήθει δυνάμεως νίκη πολέμου ἐστίν, ἀλλ' ἢ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἰσχύς.
20 Αὐτοὶ ἔρχονται πρὸς ἡμᾶς ἐν πλήθει ὕβρεως καὶ ἀνομίας τοῦ ἐξᾶραι ἡμᾶς καὶ τὰς γυναῖκας ἡμῶν καὶ τὰ τέκνα ἡμῶν, τοῦ σκυλεῦσαι ἡμᾶς,
21 ἡμεῖς δὲ πολεμοῦμεν περὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν καὶ τῶν νομίμων ἡμῶν.
22 Καὶ αὐτὸς συντρίψει αὐτοὺς πρὸ προσώπου ἡμῶν· ὑμεῖς δὲ μὴ φοβηθῆτε ἀπ' αὐτῶν.
23 Ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, ἐνήλατο αὐτοὺς ἄφνω, καὶ συνετρίβη Σήρων καὶ ἡ παρεμβολὴ αὐτοῦ ἐνώπιον αὐτοῦ.
24 Καὶ ἐδίωκον αὐτὸν ἐν τῇ καταβάσει Βαιθωρὼν ἕως τοῦ πεδίου· καὶ ἔπεσον ἀπ' αὐτῶν εἰς ἄνδρας ὀκτακοσίους, οἱ δὲ λοιποὶ ἔφυγον εἰς γῆν Φυλιστιείμ.
25 Καὶ ἤρξατο ὁ φόβος Ἰούδα καὶ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ καὶ ἡ πτόησις ἐπιπίπτειν ἐπὶ τὰ ἔθνη τὰ κύκλῳ αὐτῶν.
26 Καὶ ἤγγισεν ἕως τοῦ βασιλέως τὸ ὄνομα αὐτοῦ, καὶ ὑπὲρ τῶν παρατάξεων Ἰούδα ἐξηγεῖτο πᾶν ἔθνος.
27 Ὡς δὲ ἤκουσεν Ἀντίοχος ὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους, ὠργίσθη θυμῷ καὶ ἀπέστειλε καὶ συνήγαγε τὰς δυνάμεις πάσας τῆς βασιλείας αὐτοῦ, παρεμβολὴν ἰσχυρὰν σφόδρα.
28 Καὶ ἤνοιξε τὸ γαζοφυλάκιον αὐτοῦ καὶ ἔδωκεν ὀψώνια ταῖς δυνάμεσιν αὐτοῦ εἰς ἐνιαυτὸν καὶ ἐνετείλατο εἶναι αὐτοὺς ἑτοίμους εἰς πᾶσαν χρείαν.
29 Καὶ εἶδεν ὅτι ἐξέλιπε τὸ ἀργύριον ἀπὸ τῶν θησαυρῶν καὶ οἱ φόροι τῆς χώρας ὀλίγοι, χάριν τῆς διχοστασίας καὶ πληγῆς, ἧς κατεσκεύασεν ἐν τῇ γῇ τοῦ ᾆραι τὰ νόμιμα, ἃ ἦσαν ἀφ' ἡμερῶν τῶν πρώτων.
30 Καὶ εὐλαβήθη μὴ οὐκ ἔχῃ ὡς ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὰς δαπάνας καὶ τὰ δόματα, ἃ ἐδίδου ἔμπροσθεν δαψιλεῖ χειρὶ καὶ ἐπερίσσευσεν ὑπὲρ τοὺς βασιλεῖς τοὺς ἔμπροσθεν,
31 καὶ ἠπορεῖτο τῇ ψυχῇ αὐτοῦ σφόδρα καὶ ἐβουλεύσατο τοῦ πορευθῆναι εἰς τὴν Περσίδα καὶ λαβεῖν τοὺς φόρους τῶν χωρῶν καὶ συναγαγεῖν ἀργύριον πολύ.
32 Καὶ κατέλιπε Λυσίαν ἄνθρωπον ἔνδοξον καὶ ἀπὸ γένους τῆς βασιλείας ἐπὶ τῶν πραγμάτων τοῦ βασιλέως ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου ἕως τῶν ὁρίων Αἰγύπτου.
33 Καὶ τρέφειν Ἀντίοχον τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἕως τοῦ ἐπιστρέψαι αὐτόν.
34 Καὶ παρέδωκεν αὐτῷ τὰς ἡμίσεις τῶν δυνάμεων καὶ τοὺς ἐλέφαντας καὶ ἐνετείλατο αὐτῷ περὶ πάντων, ὧν ἐβούλετο, καὶ περὶ τῶν κατοικούντων τὴν Ἰουδαίαν καὶ Ἱερουσαλὴμ
35 ἀποστεῖλαι ἐπ' αὐτοὺς δύναμιν τοῦ ἐκτρίψαι καὶ ἐξᾶραι τὴν ἰσχὺν Ἰσραὴλ καὶ τὸ κατάλειμμα Ἱερουσαλὴμ καὶ ἄραι τὸ μνημόσυνον αὐτῶν ἀπὸ τοῦ τόπου
36 καὶ κατοικίσαι υἱοὺς ἀλλογενεῖς ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῶν καὶ κατακληροδοτῆσαι τὴν γῆν αὐτῶν.
37 Καὶ ὁ βασιλεὺς παρέλαβε τὰς ἡμίσεις τῶν δυνάμεων τὰς καταλειφθείσας καὶ ἀπῇρεν ἀπὸ Ἀντιοχείας ἀπὸ πόλεως βασιλείας αὐτοῦ, ἔτους ἑβδόμου καὶ τεσσαρακοστοῦ καὶ ἑκατοστοῦ, καὶ διεπέρασε τὸν Εὐφράτην ποταμὸν καὶ διεπορεύετο τὰς ἐπάνω χώρας.
38 Καὶ ἐπέλεξε Λυσίας Πτολεμαῖον τὸν Δορυμένους καὶ Νικάνορα καὶ Γοργίαν ἄνδρας δυνατοὺς τῶν φίλων τοῦ βασιλέως,
39 καὶ ἀπέστειλε μετ' αὐτῶν τεσσαράκοντα χιλιάδας ἀνδρῶν καὶ ἐπτακισχιλίαν ἵππον τοῦ ἐξελθεῖν εἰς γῆν Ἰούδα καὶ καταφθεῖραι αὐτὴν κατὰ τὸν λόγον τοῦ βασιλέως.
40 Καὶ ἀπῇραν σὺν πάσῃ τῇ δυνάμει αὐτῶν, καὶ ἦλθον καὶ παρενέβαλον πλησίον Ἐμμαοὺμ ἐν τῇ γῇ τῇ πεδινῇ.
41 Καὶ ἤκουσαν οἱ ἔμποροι τῆς χώρας τὸ ὄνομα αὐτῶν καὶ ἔλαβον ἀργύριον καὶ χρυσίον πολὺ σφόδρα καὶ πέδας καὶ ἦλθον εἰς τὴν παρεμβολὴν τοῦ λαβεῖν τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς παῖδας. Καὶ προσετέθησαν πρὸς αὐτοὺς δύναμις Συρίας καὶ γῆς ἀλλοφύλων.
42 Καὶ εἶδεν Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, ὅτι ἐπληθύνθη τὰ κακὰ καὶ αἱ δυνάμεις παρεμβάλλουσιν ἐν τοῖς ὁρίοις αὐτῶν, καὶ ἐπέγνωσαν τοὺς λόγους τοῦ βασιλέως, οὓς ἐνετείλατο ποιῆσαι τῷ λαῷ εἰς ἀπώλειαν καὶ συντέλειαν.
43 Καὶ εἶπεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· ἀναστήσωμεν τὴν καθαίρεσιν τοῦ λαοῦ ἡμῶν καὶ πολεμήσωμεν περὶ τοῦ λαοῦ ἡμῶν καὶ τῶν ἁγίων.
44 Καὶ συνηθροίσθη ἡ συναγωγὴ τοῦ εἶναι ἑτοίμους εἰς πόλεμον καὶ τοῦ προσεύξασθαι καὶ αἰτῆσαι ἔλεον καὶ οἰκτιρμούς.
45 Καὶ Ἱερουσαλὴμ ἦν ἀοίκητος ὡς ἔρημος· οὐκ ἦν ὁ εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος ἐκ τῶν γενημάτων αὐτῆς, καὶ τὸ ἁγίασμα κιταπατούμενον, καὶ υἱοὶ ἀλλογενῶν ἐν τῇ ἄχρα, κατάλυμα τοῖς ἔθνεσι· καὶ ἐξήρθη τέρψις ἐξ Ἰακώβ, καὶ ἐξέλιπεν αὐλὸς καὶ κινύρα.
46 Καὶ συνήχθησαν καὶ ἤλθοσαν εἰς Μασσηφὰ κατέναντι Ἱερουσαλήμ, ὅτι τόπος προσευχῆς εἰς Μασσηφὰ τὸ πρότερον τῷ Ἰσραὴλ.
47 Καὶ ἐνήστευσαν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ περιεβάλοντο σάκκους καὶ σποδὸν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν καὶ διέρρηξαν τὰ ἱμάτια αὐτῶν.
48 Καὶ ἐξεπέτασαν τὸ βιβλίον τοῦ νόμου, περὶ ὧν ἐξηρεύνων τὰ ἔθνη τὰ ὁμοιώματα τῶν εἰδώλων αὐτῶν.
49 Καὶ ἤνεγκαν τὰ ἱμάτια τῆς ἱερωσύνης καὶ τὰ πρωτογενήματα καὶ τὰς δεκάτας καὶ ἤγειραν τοὺς ναζιραίους, οἱ ἐπλήρωσαν τὰς ἡμέρας,
50 καὶ ἐβόησαν φωνῇ εἰς τὸν οὐρανὸν λέγοντες· τί ποιήσωμεν τούτοις καὶ ποῦ αὐτοὺς ἀπαγάγωμεν;
51 Καὶ τὰ ἅγιά σου καταπεπάτηται καὶ βεβήλωται καὶ οἱ ἱερεῖς σου ἐν πένθει καὶ ταπεινώσει.
52 Καὶ ἰδοὺ τὰ ἔθνη συνῆκται ἐφ' ἡμᾶς τοῦ ἐξᾶραι ἡμᾶς· σὺ οἶδᾳς ἃ λογίζονται ἐφ' ἡμᾶς.
53 Πῶς δυνησόμεθα ὑποστῆναι κατὰ πρόσωπον αὐτῶν, ἐὰν μὴ σὺ βοηθήσῃς ἡμῖν;
54 Καὶ ἐσάλπισαν ταῖς σάλπιγξι καὶ ἐβόησαν φωνὴ μεγάλῃ.
55 Καὶ μετὰ τοῦτο κατέστησεν Ἰούδας ἡγούμενος τοῦ λαοῦ χιλιάρχους καὶ ἑκατοντάρχους καὶ πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.
56 Καὶ εἶπον τοῖς οἰκοδομοῦσιν οἰκίας καὶ μνηστευομένοις γυναῖκας καὶ φυτεύουσιν ἀμπελῶνας καὶ δειλοῖς ἀποστρέφειν ἕκαστον εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ κατὰ τὸν νόμον.
57 Καὶ ἀπῇρεν ἡ παρεμβολή, καὶ παρενέβαλε κατὰ νότον Ἀμμαούς.
58 Καὶ εἶπεν Ἰούδας· περιζώσασθε καὶ γίνεσθε εἰς υἱοὺς δυνατοὺς καὶ γίνεσθε ἕτοιμοι εἰς τὸ πρωῒ τοῦ πολεμῆσαι ἐν τοῖς ἔθνεσι τούτοις τοῖς ἐπισυνηγμένοις ἐφ' ἡμᾶς ἐξᾶραι ἡμᾶς καὶ τὰ ἅγια ἡμῶν·
59 ὅτι κρεῖσσον ἡμᾶς ἀποθανεῖν ἐν τῷ πολέμῳ ἢ ἐπιδεῖν ἐπὶ τὰ κακὰ τοῦ ἔθνους ἡμῶν καὶ τῶν ἁγίων.
60 Ὡς δ' ἂν ᾖ θέλημα ἐν οὐρανῷ, οὕτω ποιήσει.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

ντὶ τοῦ Ματταθίου ἀνεδείχθη καὶ ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγίαν ὁ υἱός του Ἰούδας, ὁ ἐπιλεγόμενος Μακκαβαῖος.
2 Αὐτὸν ἐβοηθοῦσαν οἱ ἀδελφοί του καὶ ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι εἶχον προσκολληθῆ εἰς τὸν πατέρα του. Ὅλοι ἐπολεμοῦσαν τὸν ἱερὸν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους τοῦ Ἰσραὴλ ἀγῶνα μὲ χαρὰν καὶ ἐνθουσιασμόν.
3 Ἐδόξασεν αὐτὸς τὸν λαόν του, ἐνεδύθη τὸν θώρακά του ὡς γίγας, ἐζώσθη τὰ πολεμικά του ὅπλα καὶ διεξήγαγε νικηφόρους πολέμους ὑπερασπίζων μὲ τὴν ρομφαίαν του τὸ στρατόπεδον τοῦ Ἰσραήλ.
4 Εἰς τὰ πολεμικά του ἔργα ὠμοίαζε μὲ λέοντα καὶ μὲ σκύμνον λέοντος, ὁ ὁποῖος ἐφορμᾷ μὲ βρυχηθμοὺς ἐναντίον τοῦ θηράματός του.
5 Κατεδίωκε τοὺς ἀσεβεῖς, ἀφοῦ ἀνεκάλυπτε τὰ κρησφύγετά των, τοὺς δὲ ἀναταράσσοντας τὸν λαόν του παρέδιδεν εἰς τὸ πῦρ.
6 Ἐκυριεύθησαν ἀπὸ φόβον καὶ ἐσυμμαζεύθησαν οἱ ἐξωμόται καὶ ὅλοι οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν συνεκλονίσθησαν, διότι ἡ σωτηρία τῶν Ἰουδαίων κατευωδώθη διὰ τῆς δυνάμεως Ἰούδα τοῦ Μακκαβαίου.
7 Μὲ τὰ κατορθώματά του ἐστενοχώρησε καὶ κατεπίκρανε πολλοὺς βασιλεῖς καὶ ἔδωσε χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν εἰς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν. Ἡ δὲ ἀνάμνησίς του μένει ἔνδοξος καὶ εὐλογημένη εἰς τοὺς αἰῶνας.
8 Διέτρεξε διὰ μέσου τῶν πόλεων τοῦ Ἰούδα, ἐξωλόθρευσε τοὺς ἀσεβεῖς ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀπεμάκρυνεν ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας τὴν καταοττροφικὴν ὀργὴν ἐχθρικῶν βασιλέων καὶ λαῶν.
9 Περιώνυμος ἔγινε μέχρι τῶν ἄκρων τῆς γῆς, διότι συνεκέντρωσε καὶ ἐξησφάλισεν ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἦσαν καταδικασμένοι εἰς καταστροφήν.
10 Ὁ Ἀπολλώνιος, ὁ δόλιος ἀπεσταλμένος τοῦ Ἀντιόχου, συνεκέντρωσεν εἰδωλολατρικὰ ἔθνη καὶ μάλιστα ἀπὸ τὸν λαὸν τῆς Σαμαρείας, στρατιωτικὴν δύναμιν μεγάλην, διὰ νὰ πολεμήσῃ ἐναντίον τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
11 Ἐπληροφορήθη τοῦτο ὁ Ἰούδας καὶ ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν αὐτοῦ. Κατὰ   τὴν μάχην κατενίκησε τὸν στρατὸν καὶ ἐφόνευσεν αὐτὸν τὸν ἴδιον. Μέγας δὲ ἀριθμὸς τῶν ἐχθρῶν ἔπεσαν νεκροί, ἐνῷ οἱ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγήν.
12 Οἱ Ἰουδαῖοι ἐπῆραν τὰ λάφυρα τῶν ἐχθρῶν, ὁ δὲ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος ἐπῆρε τὴν μάχαιραν τοῦ Ἀπολλωνίου, μὲ τὴν ὁποίαν καὶ ἐπολεμοῦσε καθ' ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς του.
13 Ὁ Σήρων, ἀρχιστράτηγος τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως τῆς Συρίας ἐπληροφορήθη, ὅτι ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος συνεκέντρωσε γύρω του καὶ ὠργάνωσε στρατὸν ἀπὸ Ἰσραηλίτας πιστοὺς εἰς τὸν Θεόν, οἱ ὁποῖοι κάνουν μαζῆ μὲ αὐτὸν πολεμικὰς ἐξορμήσεις,
14 καὶ εἶπε· <θὰ κάμω περίφημον τὸ ὄνομά μου καὶ θὰ δοξασθῶ εἰς τὸ βασίλειον τῶν Σύρων. Θὰ καταπολεμήσω καὶ θὰ νικήσω τὸν Ἰούδαν καὶ ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι μαζῆ μὲ αὐτὸν ἐξουθενώνουν τὰ διατάγματα τοῦ βασιλέως>.
15 Ἐπῆρε, λοιπόν, τὴν ἀπόφασιν νὰ ἐκστρατεύσῃ ἐναντίον ἐκείνων. Μαζῆ του συνεξεστράτευσε καὶ ὅλος ὁ στρατὸς τῶν ἐξωμοτῶν Ἰουδαίων, διὰ νὰ τὸν βοηθήσουν, νὰ ἐκδικηθοῦν δὲ καὶ τιμωρήσουν τοὺς πιστοὺς εἰς τὸν Θεὸν Ἰσραηλίτας.
16 Ὅταν οἱ Σύροι ἔφθασαν εἰς τὴν ἀνωφέρειαν τῆς πόλεως Βαιθωρών, ἐξῆλθεν ἐναντίον των ὁ Ἰούδας μὲ ὀλίγους στρατιώτας.
17 Ὅταν οἱ ἄνδρες του εἶδαν τὴν ἐχθρικὴν στρατιὰν νὰ ἐπέρχεται ἐναντίον των, εἶπον εἰς τὸν Ἰούδαν· <πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι εἴμεθα τόσον ὀλίγοι, νὰ ἀντιπαραταχθῶμεν εἰς πόλεμον ἐναντίον τόσον πολλοῦ καὶ ἰσχυροῦ στρατοῦ; Ἀλλωστε ἡμεῖς σήμερον ἔχομεν ἐξαντληθῆ ἀπὸ τὴν πεῖναν>.
18 Ὁ Ἰούδας ἀπήντησεν· <εἶναι εὔκολον πρᾶγμα νὰ περιέλθουν πολλὰ εἰς τὰ χέρια τῶν ὀλίγων, διότι δὲν εἶναι ἀδύνατον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ νὰ σώζῃ τοὺς ἰδικούς του ἐν μέσῳ πολλῶν ἢ ἐν μέσῳ ὀλίγων.
19 Ἡ νίκη κατὰ τὸν πόλεμον δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ στρατοῦ μας, ἀλλὰ ἡ νικητήριος δύναμις προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ.
20 Αὐτοὶ ἔρχονται ἐναντίον μας κυριευμένοι ἀπὸ ἀλαζονείαν καὶ ἀσέβειαν, διὰ νὰ ξερριζώσουν ἡμᾶς καὶ τὰς γυναῖκας μας καὶ τὰ τέκνα μας, καὶ νὰ μας λαφυραγωγήσουν.
21 Ἡμεῖς ὅμως πολεμοῦμεν διὰ τὴν ζωήν μας καὶ διὰ τὰ δίκαιά μας.
22 Διὰ τοῦτο ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς θὰ τοὺς συντρίψῃ ἐνώπιόν μας. Λοιπὸν μὴ τοὺς φοβηθῆτε>.
23 Ὅταν ἐτελείωσε τὰ λόγια του αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, ὥρμησεν ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν αἰφνιδίως καὶ ὁ Σήρων συνετρίβη κυριολεκτικῶς καὶ εἶδε μὲ τὰ ἴδια του τὰ μάτια νὰ ἐξολοθρεύεται ἐνώπιόν του ἡ μεγάλη του στρατιά.
24 Οἱ Ἰουδαῖοι τὸν κατεδίωξαν εἰς τὴν κατωφέρειαν τῆς πόλεως Βαιθωρὼν μέχρι τῆς πεδιάδος. Ὀκτακόσιοι ἄνδρες ἀπὸ τοὺς Σύρους ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγὴν πρὸς τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.
25 Ἀπὸ τὰς νίκας αὐτὰς τοῦ Ἰούδα καὶ τῶν ἀδελφῶν του ἤρχισε νὰ ἐπιπίπτῃ τρόμος εἰς τὰ γύρῳ τῆς Ἰουδαίας εἰδωλολατρικὰ ἔθνη.
26 Τὸ ὄνομα τοῦ Ἰούδα ἔφθασε καὶ μέχρι τοῦ βασιλέως τῆς Συρίας, διὰ δὲ τὰς πολεμικὰς ἐπιχειρήσεις τοῦ Ἰούδα ἔκαναν μετὰ θαυμασμοῦ λόγον ὅλα τὰ ἔθνη.
27 Ὅταν ὁ βασιλεὺς Ἀντίοχος ἐπληροφορήθη αὐτὰ τὰ γεγονότα, ἐκυριεύθη ἀπὸ μεγάλον θυμόν· ἔδωσε δὲ διαταγὴν καὶ συνεκεντρώθησαν ὅλοι οἱ λαοὶ τοῦ βασιλείου του, ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ συνεκρότησε πολὺ ἰσχυρὸν στράτευμα.
28 Ἤνοιξε δὲ τὸ θησαυροφυλάκιόν του καὶ ἔδωκε προκαταβολικῶς τοὺς μισθοὺς ἑνὸς ἔτους εἰς ὅλην του τὴν στρατιωτικὴν δύναμιν· διέταξε δὲ αὐτοὺς νὰ εἶναι ἕτοιμοι διὰ πᾶσαν ἀνάγκην.
29 Εἶδεν ὅμως ὅτι ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιόν του, οἱ δὲ φόροι τῆς χώρας ἦσαν ὀλίγοι ἐξ αἰτίας τῆς διχοστασίας καὶ τῶν συμφορῶν, τὰς ὁποίας ὁ ἴδιος προεκάλεσεν εἰς τὴν χώραν του μὲ τὸ νὰ καταργήσῃ τοὺς νόμους, οἱ ὁποῖοι ἀπὸ ἀρχαιοτάτων ἡμερῶν ἦσαν εἰς χρῆσιν πρὸς διακυβέρνησιν τῶν λαῶν.
30 Ἐφοβήθη δὲ μήπως καὶ δὲν ἔχει νὰ δώσῃ ἅπαξ καὶ δὶς διὰ τὰς δαπάνας καὶ τὰς ἄλλας δωρεάς, τὰς ὁποίας ἔδιδε κατὰ τὸν προηγούμενον χρόνον ἁπλόχερα, ὡς γενναιόδωρος περισσότερον ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους βασιλεῖς, ποὺ ὑπῆρξαν πρὸ αὐτοῦ.
31 Εἶχε περιπέσει εἰς πολὺ μεγάλην ψυχικὴν στενοχωρίαν καὶ ἐσκέφθη νὰ μεταβῆ εἰς τὴν Περσίαν, διὰ νὰ πάρῃ τοὺς φόρους ἀπὸ τὰς χώρας ἐκείνας καὶ νὰ συγκεντρώσῃ πολὺ χρῆμα.
32 Ἀφῆκε, λοιπόν, ὡς ἀντικαταστάτην του τὸν Λυσίαν, ἄνθρωπον ἔνδοξον καὶ ἀπὸ γένος βασιλικὸν καταγόμενον, νὰ διοικῇ τὰς χώρας καὶ τὰ πράγματα τοῦ βασιλείου του ἀπὸ τὸν ποταμὸν Εὐφράτην ἕως τὰ ὅρια τῆς Αἰγύπτου,
33 νὰ ἀναλάβῃ δὲ ἀκόμη καὶ τὴν ἀνατροφὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀντιόχου, ἕως ὅτου αὐτὸς ἐπιστρέψῃ.
34 Παρέδωκεν ἀκόμη ὁ Ἀντίοχος εἰς τὸν Λυσίαν τὸ ἥμισυ ἀπὸ τὰς στρατιωτικάς του δυνάμεις καὶ τοὺς ἐλέφαντας καὶ ἔδωσεν εἰς αὐτὸν ἐντολὰς δι' ὅλα ὅσα αὐτὸς ἐπεθύμει νὰ γίνουν καὶ εἰδικώτερα διὰ τοὺς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦσαν τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν Ἱερουσαλήμ.
35 Ἔδωσε δηλαδὴ ἐντολὰς εἰς τὸν Λυσίαν, νὰ ἀποστείλῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων στρατιωτικὴν δύναμη, διὰ νὰ ξερριζώσῃ καὶ ἐξαφανίσῃ ὅλην τὴν δύναμιν τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ ὅλους τοὺς ὑπολειφθέντας κατοίκους τῆς Ἱερουσαλήμ, νὰ σβήσῃ τὴν ἀνάμνησιν αὐτῶν ἀπὸ τὸν τόπον των.
36 Ἀκόμη δὲ νὰ ἐγκαταστήσῃ καθ' ὅλην τὴν ἔκτασιν τῆς χώρας τῶν Ἰουδαίων ἀλλοεθνεῖς εἰδωλολάτρας, εἰς τοὺς ὁποίους διὰ κλήρου νὰ διανείμῃ ὡς ἰδιοκτησίαν των τὴν χώραν ἐκείνων.
37 Ὁ βασιλεὺς κατόπιν τῶν παραγγελιῶν αὐτῶν ἐπῆρε τὸ ἄλλο ἥμισυ τῶν στρατιωτικῶν του δυνάμεων, ποὺ εἶχαν ἀπομείνει, καὶ ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, τὴν πρωτεύουσαν τοῦ βασιλείου του, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἕβδομον ἔτος τῆς χρονολογίας τῶν Σελευκιδῶν. Διέβη τὸν ποταμὸν Εὐφράτην καὶ ἐπορεύετο διὰ μέσου τῶν ὀρεινῶν ὑψηλῶν περιοχῶν, ποὺ ἦσαν πέραν ἀπὸ τὸν Εὐφράτην.
38 Ὁ Λυσίας ἐξέλεξε τὸν Πτολεμαῖον, τὸν υἱὸν τοῦ Δορυμένους, τὸν Νικάνορα καὶ τὸν Γοργίαν ἀπὸ τοὺς πιστοὺς φίλους τοῦ βασιλέως, ἄνδρας γενναίους καὶ ἱκανούς.
39 Μαζῆ μὲ αὐτοὺς ἀπέστειλε καὶ τεσσαράκοντα χιλιάδας πεζῶν ἀνδρῶν καὶ ἑπτὰ χιλιάδας ἰππεῖς, διὰ νὰ ἐπέλθουν ἐναντίον τῆς χώρας Ἰούδα, νὰ καταστρέψουν αὐτὴν τελείως, σύμφωνα μὲ τὴν διαταγὴν τοῦ βασιλέως.
40 Αὐτοὶ ἀνεχώρησαν μὲ ὅλην τὴν στρατιωτικήν των δύναμιν, εἰσῆλθον εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἐστρατοπέδευσαν εἰς τὴν πεδινὴν περιοχὴν κοντὰ εἰς τὴν Ἐμμαούμ.
41 Ὅταν οἱ ἔμποροι τῆς χώρας ἔμαθαν τὴν προέλευσιν καὶ τὴν δύναμιν τοῦ στρατοῦ αὐτοῦ, βέβαιοι ὄντες διὰ τὴν νίκην τῶν Σύρων, ἐπῆραν μαζῆ των πάρα πολὺ ἀργύριον καὶ χρυσίον, ὅπως καὶ χειροπέδας, καὶ ἦλθον εἰς τὸ στρατόπεδον, διὰ νὰ ἀγοράσουν αἰχμαλώτους Ἰσραηλίτας ὡς δούλους. Μαζῆ μὲ τὴν στρατιωτικὴν ἐκείνην δύναμιν ἡνώθη ἐθελοντικῶς καὶ ἄλλο στράτευμα τῶν Σύρων, ὅπως καὶ ὁ στρατὸς τῶν Φιλισταίων.
42 Ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του εἶδαν, ὅτι ἔγιναν πολὺ δύσκολα πλέον δι' αὐτοὺς τὰ πράγματα, ὅτι αἱ στρατιωτικαὶ δυνάμεις τῶν ἐχθρῶν ἐστρατοπέδευσαν ἐντὸς τῶν ὁρίων τῆς χώρας των, καὶ ἔλαβον ἐπίσης γνῶσιν τῶν διαταγῶν τοῦ βασιλέως, τὰς ὁποίας ἔδωσε, νὰ καταστρέψουν δηλαδὴ οἱ στρατιῶται του καὶ νὰ ἐξαφανίσουν ἐντελῶς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν.
43 Γεμᾶτοι ὅμως πίστιν καὶ ἐνθουσιασμὸν εἶπαν τότε ἀναμεταξύ των· <Ἐμπρὸς ἂς ἀνορθώσωμεν τὴν κατάπτωσιν τοῦ λαοῦ μας καὶ ἂς πολεμήσωμεν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μας καὶ ὑπὲρ τῶν ἁγίων μας τόπων καὶ παραδόσεων>.
44 Ἐπραγματοποιήθη ἡ συγκέντρωσις αὐτή, διὰ νὰ εἶναι ἕτοιμοι οἱ Ἰουδαῖοι εἰς πόλεμον, ἀφοῦ πρῶτον προσευχηθοῦν καὶ ζητήσουν τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ.
45 Ἡ Ἱερουσαλὴμ ἕμενε τότε χωρὶς κατοίκους, ὡς ἐὰν ἦτο ἔρημος. Κανένα ἀπὸ τὰ τέκνα της οὔτε εἰσήρχετο εἰς τὴν πόλιν οὔτε ἐξήρχετο ἀπὸ αὐτήν. Ὁ ἱερὸς ναὸς κατεπατεῖτο ἀπὸ τοὺς ἀλλοεθνεῖς, τέκνα δὲ ἀλλοεθνῶν εἶχαν καταλάβει τὴν ἀκρόπολιν, ἡ ὁποία εἶχε γίνει κατοικία αὐτῶν. Ἐπέταξεν ἀπὸ τὴν πόλιν ἡ χαρὰ τοῦ Ἰακώβ καὶ ἔπαυσε πλέον νὰ ἀκούεται ὁ χαρμόσυνος ἦχος αὐλοῦ καὶ κιθάρας.
46 Συνεκεντρώθησαν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἦλθον εἰς Μασσηφὰ ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱερουσαλήμ, διότι ,ἡ Μασσηφὰ κατὰ τοὺς ἀρχαιοτέρους χρόνους ἦτο τόπος προσευχῆς.
47 Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἐνήστευσαν οἱ Ἰουδαῖοι, ἐφόρεσαν σάκκους εἰς δεῖγμα πένθους, ἔρριψαν στάκτην εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ διέρρηξαν τὰ ἱμάτιά των.
48 Ἤνοιξαν καὶ παρουσίασαν ἐνώπιον τοῦ λαοῦ τὸ βιβλίον τοῦ Νόμου, διὰ τὸ ὁποῖον ἐρευνοῦσαν τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη μὲ τὸν σκοπὸν νὰ τὸ ἐξαφανίσουν καὶ ἐπιβάλουν ἀντ' αὐτοῦ τὰ ὁμοιώματα τῶν εἰδώλων των.
49 Ἔφεραν τὰς ἱερατικὰς στολάς, τὰ πρωτογενήματα καὶ τὰς δεκάτας, ἔφεραν ἐκεῖ καὶ τοὺς ναζιραίους, ποὺ εἶχαν συμπληρώσει τὸν χρόνον τοῦ ταξίματός των.
50 Ὅλοι δὲ ἐκραύγασαν μὲ μεγάλην φωνὴν εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἶπαν· <τί νὰ κάνωμεν διὰ τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς καὶ ποῦ νὰ τοὺς ὁδηγήσωμεν;
51 Ὁ ἱερὸς ναός σου, Κύριε, καταπατεῖται καὶ βεβηλώνεται, οἱ ἱερεῖς σου εὑρίσκονται εἰς κατάστασιν πένθους καὶ ταπεινώσεως·
52 καὶ ἐπὶ πλέον ἰδού, τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη ἔχουν συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσουν. Σὺ γνωρίζεις πολὺ καλά, ὅσα σκέπτονται ἐναντίον μας.
53 Πῶς λοιπὸν θὰ ἠμπορέσωμεν νὰ σταθῶμεν ὄρθιοι ἐνώπιον αὐτῶν, ἐὰν σύ, ὁ παντοδύναμος Θεός, δὲν μᾶς βοηθήσῃς;>
54 Ἐσάλπισαν τότε αἱ σάλπιγγες καὶ ἐκραύγασε μὲ μεγάλην φωνὴν ὅλον τὸ πλῆθος.
55 Ἔπειτα ἀπὸ αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὥρισεν ἀρχηγοὺς τοῦ λαοῦ, χιλιάρχους, ἑκατοντάρχους, πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.
56 Εἶπε δὲ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀρχίσει νὰ οἰκοδομοῦν τὰς οἰκίας των, ὅπως καὶ εἰς ἐκείνους ποὺ ἦσαν μνηστευμένοι μὲ γυναῖκας, εἰς ὅσους ἐφύτευαν ἀμπελῶνας καὶ εἰς τοὺς δειλοὺς νὰ ἐπιστρέψουν ὁ καθένας εἰς τὸ σπίτι του, σύμφωνα μὲ ὅσα ὥριζεν ὁ Μωσαϊκὸς νόμος.
57 Ἔπειτα δὲ ὁ στρατὸς ὅλος ἐξεκίνησε καὶ ἐστρατοπέδευσε νοτίως τῆς Ἀμμαούς.
58 Ἐκεῖ ὁ Ἰούδας διέταξε καὶ εἶπε· <ζωσθῆτε εἰς τὴν μέσην σας, ἀναδειχθῆτε γενναῖοι, νὰ εἶσθε ἕτοιμοι, ὥστε τὸ πρωῒ νὰ πολεμήσετε ἐναντίον αὐτῶν τῶν εἰδωλολατρῶν, ποὺ ἔχουν συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ ἐξαφανίσουν καὶ ἡμᾶς καὶ τοὺς ἱεροὺς τόπους μας.
59 Διότι εἶναι προτιμότερον νὰ πέσωμεν κατὰ τὸν πόλεμον, παρὰ νὰ ζήσωμεν, διὰ νὰ βλέπωμεν τὰς συμφορὰς τοῦ ἔθνους μας καὶ τῶν ἱερῶν μας τόπων.
60 Πάντως ὅ,τι εἶναι θέλημα τοῦ οὐρανίου Θεοῦ αὐτὸ καὶ θὰ γίνῃ>.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

ετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ματταθία ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγίαν ὁ υἱός του Ἰούδας, ὁ ἐπονομαζόμενος Μακκαβαῖος.
2 Ἐβοηθοῦσαν δὲ τὸν Ἰούδαν ὅλοι οἱ ἀδελφοί του καὶ ὅλοι, ὅσοι εἶχαν προσκολληθῆ εἰς τὸν πατέρα του· ὅλοι αὐτοὶ διεξήγαγαν τὸν ἱερὸν πόλεμον τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ κατὰ τῶν ἐχθρῶν του μὲ ἐνθουσιασμόν, θέλησιν καὶ χαράν.
3 Ὁ Ἰούδας ἐμεγάλωσε τὴν φήμην καὶ αὔξησε τὴν δόξαν τοῦ λαοῦ του καὶ ὡς γίγας ἐφόρεσε τὸν θώρακά του καὶ ἐζώσθη τὰ πολεμικά του ὅπλα καὶ διεξήγαγε πολέμους, ὑπερασπίζων καὶ προστατεύων τὸ στρατόπεδον τοῦ Ἰσραὴλ μὲ πλατὺ καὶ μεγάλο ἀμφίστομον σπαθί.
4 Μὲ τὰ ἀνδραγαθήματά του ὠμοίαζε μὲ λιοντάρι καὶ μὲ μικρὸ λιοντάρι, ποὺ ὡρμοῦσε μὲ βρυχηθμοὺς κατὰ τοῦ θηράματός του.
5 Κατεδίωκε καὶ ἀνεκάλυπτε τὰ κρησφύγετα τῶν ἐξωμοτῶν, παρέδιδε δὲ εἰς τὴν φωτιὰ καὶ ἐξηφάνιζε ὅσους ἐτάρασσαν τὸν λαόν του.
6 Οἱ ἐξωμόται Ἰουδαῖοι ἐζάρωσαν ἀπὸ τὸν φόβον, ποὺ τοὺς ἐπροξενοῦσε ἡ καταδίωξίς του, καὶ ὅλοι, ὅσοι εἰργάζοντο τὴν παρανομίαν, εἶχαν κυριευθῇ ἀπὸ πλήρη σύγχυσιν ἔτσι ἡ σωτηρία καὶ ἀπελευθέρωσις τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ἀπὸ τοὺς Σύρους εἶχε καλὴν ἔκβασιν καὶ ἐπραγματοποιήθη πλήρως ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν του.
7 Μὲ τὰ ἀνδραγαθήματά του ἐπροξένησε τὴν λύπην, τὴν ἀγανάκτησιν καὶ τὴν ὀργὴν εἰς πολλοὺς βασιλεῖς καὶ ἐπροξένησε χαρὰν καὶ εὐφροσύνην εἰς τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαὸν ἡ δὲ ἐνθύμησις καὶ φήμη του εἶναι εὐλογημένη καὶ συνοδεύεται ἀπὸ ἐγκώμια αἰωνίως.
8 Ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος διέτρεξε τὶς πόλεις τῆς Ἰουδαίας καὶ ἐξωλόθρευσε τοὺς ἀποστάτας - ἐξωμότης Ἰουδαίους ἀπὸ αὐτὴν καὶ ἔτσι ἀπεμάκρυνε τὴν καταστροφήν (κατ' ἄλλην ἑρμηνείαν: Τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ) ἀπὸ τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν.
9 Τὸ ἔνδοξον ὄνομα καὶ ἡ φήμη του διεδόθησαν καὶ ἔγιναν περίφημα μέχρι τῶν ἄκρων τῆς γῆς, ἐπεριμάζευσε δὲ καὶ ἔτσι ἔσωσεν ἀπὸ τὴν καταστροφὴν ἐκείνους ἀπὸ τὸν λαόν, οἱ ὁποῖοι ἐκινδύνευαν νὰ ἑξαφανισθοῦν.
10 Ὁ κυβερνήτης τῆς Σαμαρείας Ἀπολλώνιος συνεκέντρωσεν εἰδωλολατρικὰ ἔθνη καὶ μεγάλην στρατιωτικὴν δύναμιν ἀπὸ τὴν Σαμάρειαν, διὰ νὰ πολεμήσῃ ἐναντίον τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
11 Ὅταν ὁ Ἰούδας ἐπληροφορήθη τὴν κίνησιν αὐτήν, ἐβάδισε μὲ τὸν στρατόν του διὰ νὰ τὸν συναντήσῃ καί (κατὰ τὴν μάχην) τὸν ἐνίκησε καὶ τὸν ἐφόνευσε. Πολλοὶ ἀπὸ τὸν στρατὸν τοῦ Ἀπολλώνιου ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγήν.
12 Οἱ Ἰσραηλῖται ἔλαβαν τὰ λάφυρα τῶν ἡττημένων, ὁ δὲ Ἰούδας ἔλαβε τὴν μάχαιραν τοῦ Ἀπολλώνιου καὶ μὲ αὐτὴν ἐπολεμοῦσε καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς ζωῆς του.
13 Ὅταν ὁ Σήρων, ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ Συριακοῦ στρατοῦ, ἐπληροφορήθη ὅτι ὁ Ἰούδας εἶχε συγκεντρώσει μεγάλην δύναμιν στρατοῦ, ποὺ ἀπετελεῖτο ἀπὸ ἐκπαιδευμένους στρατιωτικῶς ἄνδρας καὶ μὴ ἐκπαιδευμένους, ἀλλὰ πιστοὺς εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὸν ἴδιον, ὅλοι δὲ αὐτοὶ ἐκστράτευουν μαζὶ μὲ τὸν Ἰούδαν εἰς πόλεμον,
14 εἶπε: <Θὰ καταστήσω τὸ ὄνομά μου περιβόητον καὶ θὰ δοξασθῶ εἰς τὸ βασίλειον τῶν Σύρων, ὅταν πολεμήσω ἐναντίον τοῦ Ἰούδα καὶ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀκολουθοῦν καὶ τὸν ὑπακούουν, ἀψηφοῦν δὲ καὶ περιφρονοῦν τὸ διάταγμα τοῦ βασιλιᾶ>.
15 Ἔτσι ὁ Σήρων ἐπεχείρησε καὶ ἄλλην (δευτέραν) ἐκστρατείαν ἐναντίον τοῦ Ἰούδα. Μαζί του ἐξεστράτευσεν ἰσχυρὰ στρατιωτικὴ δύναμις Ἰουδαίων ἐξωμοτῶν, διὰ νὰ τὸν βοηθήσουν καὶ νὰ ἐκδικηθοῦν τοὺς πιστοὺς εἰς τὸν Νόμον Ἰσραηλίτας.
16 Ὅταν ὁ Σήρων καὶ ὁ στρατός του ἐπλησίασαν εἰς τὴν ἀνωφερικὴν δίοδον, ποὺ ὁδηγεῖ εἰς τὴν Βαιθωρών, εβγηηκεν ὁ Ἰούδας διὰ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσῃ μὲ ἐλαχίστους ἄνδρες.
17 Ὅταν ὅμως οἱ ἐλάχιστοι ἄνδρες τοῦ Ἰούδα εἶδαν τὸν ἐχθρικὸν στρατὸν νὰ προχωρῇ ἐναντίον των, εἶπαν εἰς τὸν Ἰούδαν: <Πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν ἔμεις, ποὺ εἴμεθα ἐλάχιστοι, νὰ πολεμήσωμεν ἐναντίον τόσον πολυαρίθμου καὶ τόσον πολὺ ἰσχυροῦ στρατοῦ; Καὶ μάλιστα ἐμεῖς, ποὺ εἴμεθα ἑξαντλημένοι, ἀφοῦ σήμερα δὲν εἴχαμε τίποτε νὰ φάγωμεν;>
18 Ὁ Ἰούδας τοὺς ἀπάντησε: <Εἶναι εὔκολον οἱ πολλοὶ νὰ περικλεισθοῦν, νὰ ἀποκλεισθοῦν στενὰ καὶ ἔτσι νὰ πέσουν εἰς τὰ χέρια ὀλίγων καὶ νὰ ἠττηθοῦν. Διότι εἶναι ἀδιάφορον διὰ τὸν Κύριον τοῦ οὐρανοῦ ὁ πολὺς ἢ ὁ ὀλίγος στρατός· Αὐτός, ὅταν θέλῃ, ἠμπορεῖ νὰ σώσῃ μὲ πολλοὺς ἢ μὲ ὀλίγους ἀνθρώπους τοὺς ἰδικούς Του, ποὺ κινδυνεύουν.
19 Διότι ἡ νίκη εἰς τὸν πόλεμον δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ στρατοῦ ποὺ πολεμεῖ· ἡ δύναμις διὰ τὴν νίκην πηγάζει καὶ προσφέρεται ἀπὸ τὸν οὐρανόν, τὸν Θεόν.
20 Οἱ ἐχθροί μας ἔρχονται ἐναντίον μας γεμᾶτοι ὑπερβολικὴν αὐθάδειαν, ὑπερηφάνειαν καὶ ἀσέβειαν, διὰ νὰ ἐξολοθρεύσουν ἡμᾶς καὶ τὶς γυναῖκες μας καὶ τὰ παιδιά μας καὶ νὰ μᾶς λεηλατήσουν,
21 ἐνῷ ἐμεῖς πολεμοῦμεν διὰ τὴν ζωήν μας καὶ διὰ τοὺς νόμους τῆς θρησκείας μας.
22 Ὁ δὲ οὐρανός, ὁ Θεός, θὰ τοὺς συντρίψῃ ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια μας, ὅταν θὰ τοὺς ἐπιτεθῶμεν· λοιπὸν μὴ τοὺς φοβηθῆτε>.
23 Ὅταν δὲ ὁ Ἰούδας ἔπαυσε νὰ ὁμιλῇ, ὥρμησεν ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν ἔξαφνα, καὶ ὁ Σήρων ἐνικήθη, ὁ δὲ στρατός του κατεσυνετρίβη ἐντελῶς ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτιά του.
24 Ὁ Ἰούδας καὶ ὁ στρατός του τὸν κατεδίωξαν εἰς τὴν κατωφέρειαν τῆς Βαιθωρὼν μέχρι τὴν πεδιάδα. Περίπου ὀκτακόσιοι (800) ἄνδρες ἀπὸ τοὺς Σύρους ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι κατέφυγαν εἰς τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.
25 Ἕνεκα τῆς νίκης αὐτῆς ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του ἄρχισαν νὰ γίνωνται αἰτία φόβου, καὶ ὁ φόβος αὐτὸς διεδίδετο καὶ ἐκυρίευσε τὰ ἔθνη, ποὺ ἐζοῦσαν γύρω ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους.
26 Ἡ φήμη τοῦ Ἰούδα ἔφθασε μέχρι τὸν βασιλιᾶ Ἀντιόχον Δ' καὶ ἡ ἱστορία τῶν μαχῶν τοῦ Ἰούδα ἦταν ἀντικείμενον συζητήσεων καὶ θαυμασμοῦ μεταξὺ ὅλων τῶν ἐθνῶν.
27 Ὅταν ὁ βασιλιᾶς Ἀντιόχος Δ' ἐπληροφορήθη τὶς εἰδήσεις αὐτές, ὠργίσθη πάρα πολύ, ἄναψε ὁ θυμός του καὶ διέταξεν ὅλες τὶς στρατιωτικὲς δυνάμεις τῆς βασιλείας του νὰ συγκεντρωθοῦν· ἦσαν δὲ αὐτὲς στράτευμα πολυάριθμον καὶ ἰσχυρότατον.
28 Ὁ Ἀντίοχος Δ' ἄνοιξε ἐπίσης τὸ θησαυροφυλάκιον του καὶ ἔδωκε προκαταβολικῶς μισθοὺς εἰς τοὺς στρατιῶτες του δι' ἕνα ἔτος· ταυτοχρόνως τοὺς διέταξε νὰ εἶναι ἕτοιμοι διὰ πᾶν ἐνδεχόμενον καὶ πᾶσαν ἀνάγκην.
29 Τότε ὅμως διεπίστωσεν, ὄτι ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιόν του καὶ ὄτι τὰ ἔσοδα ἀπὸ τοὺς φόρους τῆς χώρας ὠλιγόστευσαν, ἕνεκα τῆς δυσαρεσκείας, δυσμενείας καὶ τῆς βίας καὶ δυστυχίας, ποὺ ἐδημιούργησεν ὁ ἴδιος εἰς τὴν χώραν του, ἐπειδὴ ἐπεχείρησε νὰ καταργήσὴ τοὺς νόμους, τὶς παραδόσεις, τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα τῶν ὑπηκόων του, ποὺ ἴσχυαν ἀπὸ τῶν παλαιοτάτων χρόνων.
30 Τώρα διεπίστωσε μὲ πολλὴν ἀνησυχίαν καὶ φόβον ὅτι θὰ ἔχῃ ἔλλειψιν χρημάτων, ὅπως συνέβη καὶ μίαν καὶ δύο φορὲς προηγουμένως, διὰ τὶς συνήθεις δαπάνες καὶ τὶς πλουσιοπάροχες ἐπιχορηγήσεις, ποὺ ἦταν συνηθισμένος νὰ διανέμῃ καὶ νὰ σκορπίζῃ μὲ τρόπον σπάταλον περισσότερον ἀπὸ τοὺς προκατόχους του βασιλεῖς.
31 Ὁ Ἀντίοχος Δ' εὑρίσκετο εἰς μεγάλην ἀμηχανίαν καὶ ψυχικὴν στενοχώριαν καὶ τότε ἀπεφάσισε νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Περσίαν, διὰ νὰ εἰσπράξῃ τοὺς φόρους, ποὺ ὤφειλαν οἱ ἐπαρχίες ἐκεῖνες, καὶ ἔτσι νὰ συγκεντρώσῃ μεγάλο χρηματικὸν ποσόν.
32 Διὰ τοῦτο ἀφῆκε τὸν Λυσίαν, ἕνα εὐγενῆ καὶ μέλος τῆς βασιλικῆς οἰκογενείας, ὡς ἀντιβασιλιά, διὰ νὰ διαχειρίζεται τὶς βασιλικὲς ὑποθέσεις τῶν περιοχῶν, ποὺ εὑρίσκοντο μεταξὺ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτη καὶ τῶν συνόρων τῆς Αἰγύπτου.
33 Ὁ Ἀντίοχος Δ’ ἀνέθεσεν ἐπίσης εἰς τὸν Λυσίαν τὴν ἐπίβλεψιν, προστασίαν καὶ μόρφωσιν τοῦ υἱοῦ του Ἀντιόχου, μέχρις ὅτου θὰ ἐπέστρεφεν.
34 Ἐπίσης εἰς τὸν Λυσίαν παρέδωκε τὸ ἥμισυ τῆς στρατιωτικῆς του δυνάμεως, μαζὶ μὲ τοὺς πολεμικοὺς ἐλέφαντας, τοῦ ἀνεκοίνωσε δὲ καὶ τοῦ παρήγγειλεν ὅλα, ὅσα ἤθελε νὰ κάμῃ, καὶ ἰδιαιτέρως ὅσα ἐσχεδίαζε περὶ τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἰουδαίας καὶ τῆς Ἱερουσαλήμ.
35 Ἐναντίον αὐτῶν ὁ Λυσίας ἔπρεπε νὰ ἀποστείλῃ στρατιωτικὴν δύναμιν, διὰ νὰ συντρίψῃ καὶ ἐξολοθρεύσῃ τὴν δύναμιν τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ ὅσους Ἰουδαίους κατοίκους εἶχαν ἀπομείνει μετὰ τὴν σφαγὴν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔτσι δὲ νὰ σβήσῃ καὶ αὐτὴν τὴν μνήμην των ἀπὸ τὸν τόπον.
36 Ἐπίσης ὁ Λυσίας ἔπρεπεν εἰς τὴν θέσιν τῶν Ἰουδαίων, ποὺ θὰ ἐξηφάνιζε, νὰ ἐγκαταστήσῃ ἐποίκους ἀλλοεθνεῖς εἰς ὅλην τὴν περιοχήν των καὶ νὰ διανείμῃ τὴν χώραν τῶν Ἰσραηλιτῶν εἰς τοὺς ἐποικους αὐτοὺς διὰ κλήρου.
37 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος παρέλαβε μαζί του τὸ ἄλλο ἥμισυ τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων, ποὺ εἶχεν ἀπομείνει, καὶ ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, τὴν πρωτεύουσαν τοῦ βασιλείου του, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἕβδομον (147ον) ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὴν ἄνοιξιν τοῦ 165 π.Χ.)· ὁ Ἀντίοχος διέβη τὸν Εὐφράτην ποταμὸν καὶ ἐπροχώρησε διὰ τῶν ἄνω χωρῶν (διὰ τοῦ ὀροπεδίου τοῦ Ἰράν).
38 Ὁ Λυσίας ἐξέλεξε τὸν Πτολεμαῖον, τὸν υἱὸν τοῦ Δορυμένους, τὸν Νικάνορα καὶ τὸν Γοργίαν, τρεῖς ἄνδρες δυνατοὺς καὶ σημαντικούς< μεταξὺ τῆς τάξεως τῶν φίλων τοῦ βασιλιᾶ,
39 καὶ ἔστειλε μαζὶ μὲ αὐτοὺς σαράντα χιλιάδες (40.000) ἄνδρες πεζοὺς καὶ ἑπτὰ χιλιάδες (7.000) ἱππεῖς, διὰ νὰ ἐπιτεθοῦν κατὰ τῆς Ἰουδαίας καὶ νὰ τὴν καταστρέψουν τελείως, σύμφωνα μὲ τὴν διαταγὴν τοῦ βασιλιᾶ.
40 Αὐτοὶ ἀνεχώρησαν μὲ ὅλην τὴν στρατιωτικήν των δύναμιν, ἔφθασαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἐστρατοπέδευσαν κοντὰ εἰς τὴν Ἐμμαούμ, εἰς τὴν πεδινὴν περιοχή·
41 Οἱ ἔμποροι τῆς χώρας, ἐντυπωσιασμένοι ἀπὸ τὴν εἴδησιν τῆς ἀφίξεως τοῦ Συριακοῦ στρατοῦ καὶ βέβαιοι περὶ τῆς νίκης τῶν Σύρων, ἔλαβαν μαζί των πολὺ ἀσῆμι καὶ χρυσάφι καὶ χειροπέδες καὶ ἦλθαν εἰς τὸ Συριακὸν στρατόπεδον, διὰ νὰ ἀγοράσουν τοὺς Ἰσραηλίτας αἰχμαλώτους ὡς δούλους. Ὁ στρατὸς τῶν Σύρων ἐνισχύθη ἐπίσης καὶ μὲ ἄλλον Συριακὸν στρατόν (κατ’ ἄλλην γραφήν: Μὲ ἄλλον στρατὸν ἀπὸ τὴν Ἰδουμαίαν) καὶ στρατὸν ἀπὸ τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.
42 Ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του διεπίστωσαν ὅτι ἡ κατάστασις ἐγίνετο συνεχῶς δύσκολη καὶ περισσότερον κρίσιμη καὶ ὅτι οἱ ἐχθρικὲς στρατιωτικὲς δυνάμεις ἔχουν ἤδη στρατοπεδεύσει μέσα εἰς τὰ σύνορά των· ἐπληροφορήθησαν ἐπίσης καὶ τὶς διαταγὲς τοῦ βασιλιᾶ Ἀντιόχου Δ', ποὺ ἔδωκεν εἰς τὸν Λυσίαν, διὰ καταστροφὴν καὶ ὁλοκληρωτικὴν ἑξαφάνισιν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ.
43 Καὶ τότε μὲ ἀποφασιστικότητα καὶ ἐνθουσιασμὸν εἶπαν μεταξύ των: <Ἂς ἀποκαταστήσωμεν τὴν ταπείνωσιν καὶ ἐξουδένωσιν τοῦ λαοῦ μας καὶ ἂς παλινορθώσωμεν τὰ ἐρείπιά του καὶ ἂς πολεμήσωμεν ὑπέρ του λαοῦ μας καὶ τοῦ Ναοῦ καὶ τῶν ἱερῶν μας παραδόσεων!>
44 Ἡ συνάθροισις τοῦ Ἰουδαϊκοῦ στρατοῦ ἔγινε διὰ να προετοιμασθῆ εἰς πόλεμον, προηγουμένως δὲ νὰ προσευχηθῇ καὶ νὰ ζητήσῃ τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ.
45 Ἡ Ἱερουσαλὴμ ἔμενε τότε ἄδεια καὶ ἀκατοίκητος ὅπως ἡ ἔρημος. Κανεὶς ἀπὸ τὰ τέκνα της, τοὺς Ἰσραηλίτες, δὲν εἰσήρχετο εἰς αὐτήν, οὔτε ἐξήρχετο ἀπὸ αὐτήν. Ὁ Ναός της ἐποδοπατεῖτο ἀπὸ ξένους· ξένοι δὲ ἦσαν ἐγκατεστημένοι εἰς τὴν ἀκρόπολίν της, ἡ ὁποία κατήντησε κατοικία εἰδωλολατρῶν. Ἡ χαρὰ εἶχεν ἐξορισθῆ ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰακώβ, τοὺς Ἰσραηλίτες. Ὁ αὐλὸς δὲ καὶ ἡ κινύρα (ἅρπα) ἔμειναν βωβὰ καὶ ἄφωνα.
46 Οἱ Ἰουδαῖοι συνεκεντρώθησαν καὶ ἦλθαν εἰς τὴν Μασσηφά, (8 μίλια ἢ 13 χιλιόμετρα) ἀπέναντι (βορείους ) τῆς Ἱερουσαλήμ, διότι ἡ Μασσηφὰ ἦταν παλαιοτέρα τόπος προσευχῆς τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
47 Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην εἰς ἐκδήλωσιν πένθους ἐνήστευσαν καὶ ἐφόρεσαν τρίχινον πένθιμον ἔνδυμα καὶ ἔρριψαν εἰς τὰ κεφάλια τοὺς στάκτην καὶ ἔσχισαν τὰ ροῦχα των.
48 Καὶ ἄνοιξαν (ἐξετύλιξαν) τὸν ἱερὸν κύλινδρον, εἰς τὸν ὁποῖον ἦταν γραμμένος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ λάβουν ἀπὸ ἐκεῖ τὴν καθοδήγησιν, τὴν ὁποίαν τὰ εἰδωλολατρικα ἔθνη ζητοῦν νὰ λάβουν ἀπὸ τὰ ὁμοιώματα τῶν ἰδικῶν των εἰδώλων.
49 Ἐπίσης ἔφεραν τὶς ἱερατικὲς στολές, ποὺ ἐφοροῦσαν οἱ ἱερεῖς προκειμένου·νὰ ἐκτελέσουν τὰ ἱερατικά των καθήκοντα, καὶ τοὺς καρποὺς τῆς πρώτης ἐσοδείας καὶ τὸ δέκατον ἀπὸ τὰ εἰσοδήματά των καὶ ἀνάγκασαν τοὺς Ναζιραίους, οἱ ὁποῖοι συνεπλήρωσαν τὶς ἡμέρες τῆς ἀφιερώσεώς των (τοῦ εἰδικοῦ ταξίματός των), νὰ ἔλθουν·
50 καὶ ἐφώναξαν μὲ φωνὴν δυνατὴν εἰς τὸν οὐρανόν, εἰς τὸν Θεόν, καὶ εἶπαν: <Τί θὰ κάμωμεν μὲ τοὺς ἀνθρώπους αὐτούς, τοὺς Ναζιραίους, καὶ ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγήσωμεν;
51 Ὁ ἱερὸς Ναός σου ἔχει ποδοπατηθῆ καὶ βεβηλωθῆ, οἱ δὲ ἱερεῖς σου εὑρίσκονται μέσα εἰς πένθος καὶ εἰς ταπείνωσιν.
52 Καὶ ἐπὶ πλέον, νά· τὰ εἰδωλολατρικά ἔθνη ἔχουν συνενωθῆ καὶ συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας μὲ σκοπὸν νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσουν. Σύ, ὁ Θεός, γνωρίζεις τὰ ἐγκληματικὰ σχέδια, τὰ ὁποῖα καταστρώνουν ἐναντίον μας.
53 Πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν λοιπὸν νὰ σταθῶμεν ὄρθιοι ἐνώπιόν των καὶ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσωμεν, ἐὰν Σύ, Κύριε, δὲν ἔλθῃς νὰ μᾶς βοηθήσῃς;>
54 Καὶ εὐθὺς ἀμέσως ἐσάλπισαν μὲ τὶς ἱερὲς σάλπιγγες καὶ ἐφώναζαν μὲ δυνατὴν φωνήν.
55 Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὥρισε καὶ ἐγκατέστησεν ἀρχηγοὺς τοῦ λαοῦ, χιλιάρχους, ἑκατοντάρχους, πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.
56 Εἴπαν δὲ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔκτιζαν τότε τὰ σπίτια των ἢ ἦσαν μνηστευμένοι καὶ ἐτοιμάζοντο νὰ νυμφευθοῦν ἢ ἐφύτευαν ἀμπελῶνες ἢ ἦσαν μικρόψυχοι καὶ δειλοί, νὰ ἐπιστρέψουν ὁ καθένας εἰς τὸ σπίτι του σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸν Νόμον.
57 Κατόπιν αὐτῶν ὁ στρατὸς τοῦ Ἰούδα ἐπροχώρησε καὶ ἐστρατοπέδευσεν εἰς θέσιν νοτίως τῆς Ἀμμαούς ( Ἐμμαούμ).
58 Ἐκεῖ ὁ Ἰούδας ἀπηυθύνθη εἰς τοὺς ἄνδρες τοῦ στρατοῦ του καὶ τοὺς εἶπε: <Ζῶστε καλὰ τὴν μέσην σας, ἐτοιμασθῆτε· ἀποδείξατε τοὺς ἑαυτούς σας ἄνδρες γενναίους· καὶ ἐτοιμασθῆτε διὰ νὰ πολεμήσετε τὸ πρωῒ ἐναντίον αὐτῶν τῶν εἰδωλολατρικῶν ἐθνῶν, τὰ ὁποῖα ἔχουν συνενωθῆ καὶ συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ ἐξολοθρεύσουν ἐμᾶς καὶ τὸν ἱερὸν Ναόν μας.
59 Διότι εἶναι προτιμότερον δι’ ἠμᾶς νὰ ἀποθάνωμεν, ἐνῷ πολεμοῦμεν εἰς τὸ πεδίον τῆς μάχης, παρὰ νὰ ζῶμεν καὶ νὰ βλέπωμεν τὶς συμφορὲς καὶ τὰ ἐρείπια τοῦ ἔθνους μας καὶ τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ μας.
60 Ἀλλ’ ὅ,τι ἂν θελήσῃ ὁ οὐρανός, ὁ Θεός, αὐτὸ καὶ θὰ κάμῃ! (Ἂς γίνῃ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ)>.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
αὶ ἀνέστη Ἰούδας ὁ καλούμενος Μακκαβαῖος υἱὸς αὐτοῦ ἀντ' αὐτοῦ.	ντὶ τοῦ Ματταθίου ἀνεδείχθη καὶ ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγίαν ὁ υἱός του Ἰούδας, ὁ ἐπιλεγόμενος Μακκαβαῖος.	ετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ματταθία ἀνέλαβε τὴν ἀρχηγίαν ὁ υἱός του Ἰούδας, ὁ ἐπονομαζόμενος Μακκαβαῖος.
2 Καὶ ἐβοήθουν αὐτῷ πάντες οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ πάντες, ὅσοι ἐκολλήθησαν τῷ πατρὶ αὐτοῦ, καὶ ἐπολέμουν τὸν πόλεμον Ἰσραὴλ μετ' εὐφροσύνης.	2 Αὐτὸν ἐβοηθοῦσαν οἱ ἀδελφοί του καὶ ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι εἶχον προσκολληθῆ εἰς τὸν πατέρα του. Ὅλοι ἐπολεμοῦσαν τὸν ἱερὸν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους τοῦ Ἰσραὴλ ἀγῶνα μὲ χαρὰν καὶ ἐνθουσιασμόν.	2 Ἐβοηθοῦσαν δὲ τὸν Ἰούδαν ὅλοι οἱ ἀδελφοί του καὶ ὅλοι, ὅσοι εἶχαν προσκολληθῆ εἰς τὸν πατέρα του· ὅλοι αὐτοὶ διεξήγαγαν τὸν ἱερὸν πόλεμον τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ κατὰ τῶν ἐχθρῶν του μὲ ἐνθουσιασμόν, θέλησιν καὶ χαράν.
3 Καὶ ἐπλάτυνε δόξαν τῷ λαῷ αὐτοῦ καὶ ἐνεδύσατο θώρακα ὡς γίγας καὶ συνεζώσατο τὰ σκεύη αὐτοῦ τὰ πολεμικὰ καὶ συνεστήσατο πολέμους σκεπάζων παρεμβολὴν ἐν ρομφαίᾳ.	3 Ἐδόξασεν αὐτὸς τὸν λαόν του, ἐνεδύθη τὸν θώρακά του ὡς γίγας, ἐζώσθη τὰ πολεμικά του ὅπλα καὶ διεξήγαγε νικηφόρους πολέμους ὑπερασπίζων μὲ τὴν ρομφαίαν του τὸ στρατόπεδον τοῦ Ἰσραήλ.	3 Ὁ Ἰούδας ἐμεγάλωσε τὴν φήμην καὶ αὔξησε τὴν δόξαν τοῦ λαοῦ του καὶ ὡς γίγας ἐφόρεσε τὸν θώρακά του καὶ ἐζώσθη τὰ πολεμικά του ὅπλα καὶ διεξήγαγε πολέμους, ὑπερασπίζων καὶ προστατεύων τὸ στρατόπεδον τοῦ Ἰσραὴλ μὲ πλατὺ καὶ μεγάλο ἀμφίστομον σπαθί.
4 Καὶ ὡμοιώθη λέοντι ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καὶ ὡς σκύμνος ἐρευγόμενος εἰς θήραν.	4 Εἰς τὰ πολεμικά του ἔργα ὠμοίαζε μὲ λέοντα καὶ μὲ σκύμνον λέοντος, ὁ ὁποῖος ἐφορμᾷ μὲ βρυχηθμοὺς ἐναντίον τοῦ θηράματός του.	4 Μὲ τὰ ἀνδραγαθήματά του ὠμοίαζε μὲ λιοντάρι καὶ μὲ μικρὸ λιοντάρι, ποὺ ὡρμοῦσε μὲ βρυχηθμοὺς κατὰ τοῦ θηράματός του.
5 Καὶ ἐδίωξεν ἀνόμους ἐξερευνῶν καὶ τοὺς ταράσσοντας τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐφλόγισε.	5 Κατεδίωκε τοὺς ἀσεβεῖς, ἀφοῦ ἀνεκάλυπτε τὰ κρησφύγετά των, τοὺς δὲ ἀναταράσσοντας τὸν λαόν του παρέδιδεν εἰς τὸ πῦρ.	5 Κατεδίωκε καὶ ἀνεκάλυπτε τὰ κρησφύγετα τῶν ἐξωμοτῶν, παρέδιδε δὲ εἰς τὴν φωτιὰ καὶ ἐξηφάνιζε ὅσους ἐτάρασσαν τὸν λαόν του.
6 Καὶ συνεστάλησαν οἱ ἄνομοι ἀπὸ τοῦ φόβου αὐτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀνομίας συνεταράχθησαν, καὶ εὐωδώθη σωτηρία ἐν χειρὶ αὐτοῦ.	6 Ἐκυριεύθησαν ἀπὸ φόβον καὶ ἐσυμμαζεύθησαν οἱ ἐξωμόται καὶ ὅλοι οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν συνεκλονίσθησαν, διότι ἡ σωτηρία τῶν Ἰουδαίων κατευωδώθη διὰ τῆς δυνάμεως Ἰούδα τοῦ Μακκαβαίου.	6 Οἱ ἐξωμόται Ἰουδαῖοι ἐζάρωσαν ἀπὸ τὸν φόβον, ποὺ τοὺς ἐπροξενοῦσε ἡ καταδίωξίς του, καὶ ὅλοι, ὅσοι εἰργάζοντο τὴν παρανομίαν, εἶχαν κυριευθῇ ἀπὸ πλήρη σύγχυσιν ἔτσι ἡ σωτηρία καὶ ἀπελευθέρωσις τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ἀπὸ τοὺς Σύρους εἶχε καλὴν ἔκβασιν καὶ ἐπραγματοποιήθη πλήρως ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν του.
7 Καὶ ἐπίκρανε βασιλεῖς πολλοὺς καὶ εὔφρανε τὸν Ἰακώβ ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ, καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν.	7 Μὲ τὰ κατορθώματά του ἐστενοχώρησε καὶ κατεπίκρανε πολλοὺς βασιλεῖς καὶ ἔδωσε χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν εἰς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν. Ἡ δὲ ἀνάμνησίς του μένει ἔνδοξος καὶ εὐλογημένη εἰς τοὺς αἰῶνας.	7 Μὲ τὰ ἀνδραγαθήματά του ἐπροξένησε τὴν λύπην, τὴν ἀγανάκτησιν καὶ τὴν ὀργὴν εἰς πολλοὺς βασιλεῖς καὶ ἐπροξένησε χαρὰν καὶ εὐφροσύνην εἰς τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαὸν ἡ δὲ ἐνθύμησις καὶ φήμη του εἶναι εὐλογημένη καὶ συνοδεύεται ἀπὸ ἐγκώμια αἰωνίως.
8 Καὶ διῆλθεν ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἐξωλοόθρευσεν ἀσεβεῖς ἐξ αὐτῆς καὶ ἀπέστρεψεν ὀργὴν ἀπὸ Ἰσραὴλ	8 Διέτρεξε διὰ μέσου τῶν πόλεων τοῦ Ἰούδα, ἐξωλόθρευσε τοὺς ἀσεβεῖς ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀπεμάκρυνεν ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας τὴν καταοττροφικὴν ὀργὴν ἐχθρικῶν βασιλέων καὶ λαῶν.	8 Ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος διέτρεξε τὶς πόλεις τῆς Ἰουδαίας καὶ ἐξωλόθρευσε τοὺς ἀποστάτας - ἐξωμότης Ἰουδαίους ἀπὸ αὐτὴν καὶ ἔτσι ἀπεμάκρυνε τὴν καταστροφήν (κατ' ἄλλην ἑρμηνείαν: Τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ) ἀπὸ τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν.
9 καὶ ὠνομάσθη ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς καὶ συνήγαγεν ἀπολλυμένους.	9 Περιώνυμος ἔγινε μέχρι τῶν ἄκρων τῆς γῆς, διότι συνεκέντρωσε καὶ ἐξησφάλισεν ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἦσαν καταδικασμένοι εἰς καταστροφήν.	9 Τὸ ἔνδοξον ὄνομα καὶ ἡ φήμη του διεδόθησαν καὶ ἔγιναν περίφημα μέχρι τῶν ἄκρων τῆς γῆς, ἐπεριμάζευσε δὲ καὶ ἔτσι ἔσωσεν ἀπὸ τὴν καταστροφὴν ἐκείνους ἀπὸ τὸν λαόν, οἱ ὁποῖοι ἐκινδύνευαν νὰ ἑξαφανισθοῦν.
10 Καὶ συνήγαγεν Ἀπολλώνιος ἔθνη καὶ ἀπὸ Σαμαρείας δύναμιν μεγάλην τοῦ πολεμῆσαι πρὸς Ἰσραήλ.	10 Ὁ Ἀπολλώνιος, ὁ δόλιος ἀπεσταλμένος τοῦ Ἀντιόχου, συνεκέντρωσεν εἰδωλολατρικὰ ἔθνη καὶ μάλιστα ἀπὸ τὸν λαὸν τῆς Σαμαρείας, στρατιωτικὴν δύναμιν μεγάλην, διὰ νὰ πολεμήσῃ ἐναντίον τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.	10 Ὁ κυβερνήτης τῆς Σαμαρείας Ἀπολλώνιος συνεκέντρωσεν εἰδωλολατρικὰ ἔθνη καὶ μεγάλην στρατιωτικὴν δύναμιν ἀπὸ τὴν Σαμάρειαν, διὰ νὰ πολεμήσῃ ἐναντίον τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
11 Καὶ ἔγνω Ἰούδας καὶ ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν αὐτῷ καὶ ἐπάταξεν αὐτὸν καὶ ἀπέκτεινεν αὐτόν· καὶ ἔπεσον τραυματίαι πολλοί, καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἔφυγον.	11 Ἐπληροφορήθη τοῦτο ὁ Ἰούδας καὶ ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν αὐτοῦ. Κατὰ τὴν μάχην κατενίκησε τὸν στρατὸν καὶ ἐφόνευσεν αὐτὸν τὸν ἴδιον. Μέγας δὲ ἀριθμὸς τῶν ἐχθρῶν ἔπεσαν νεκροί, ἐνῷ οἱ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγήν.	11 Ὅταν ὁ Ἰούδας ἐπληροφορήθη τὴν κίνησιν αὐτήν, ἐβάδισε μὲ τὸν στρατόν του διὰ νὰ τὸν συναντήσῃ καί (κατὰ τὴν μάχην) τὸν ἐνίκησε καὶ τὸν ἐφόνευσε. Πολλοὶ ἀπὸ τὸν στρατὸν τοῦ Ἀπολλώνιου ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγήν.
12 Καὶ ἔλαβον τὰ σκῦλα αὐτῶν, καὶ τὴν μάχαιραν Ἀπολλωνίου ἔλαβεν Ἰούδας καὶ ἦν πολεμῶν ἐν αὐτῇ πάσας τὰς ἡμέρας.	12 Οἱ Ἰουδαῖοι ἐπῆραν τὰ λάφυρα τῶν ἐχθρῶν, ὁ δὲ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος ἐπῆρε τὴν μάχαιραν τοῦ Ἀπολλωνίου, μὲ τὴν ὁποίαν καὶ ἐπολεμοῦσε καθ' ὅλας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς του.	12 Οἱ Ἰσραηλῖται ἔλαβαν τὰ λάφυρα τῶν ἡττημένων, ὁ δὲ Ἰούδας ἔλαβε τὴν μάχαιραν τοῦ Ἀπολλώνιου καὶ μὲ αὐτὴν ἐπολεμοῦσε καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς ζωῆς του.
13 Καὶ ἤκουσε Σήρων ὁ ἄρχων τῆς δυνάμεως Συρίας ὅτι ἤθροισεν Ἰούδας ἄθροισμα καὶ ἐκκλησίαν πιστῶν μετ' αὐτοῦ ἐκπορευομένων εἰς πόλεμον,	13 Ὁ Σήρων, ἀρχιστράτηγος τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως τῆς Συρίας ἐπληροφορήθη, ὅτι ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος συνεκέντρωσε γύρω του καὶ ὠργάνωσε στρατὸν ἀπὸ Ἰσραηλίτας πιστοὺς εἰς τὸν Θεόν, οἱ ὁποῖοι κάνουν μαζῆ μὲ αὐτὸν πολεμικὰς ἐξορμήσεις,	13 Ὅταν ὁ Σήρων, ὁ ἀρχιστράτηγος τοῦ Συριακοῦ στρατοῦ, ἐπληροφορήθη ὅτι ὁ Ἰούδας εἶχε συγκεντρώσει μεγάλην δύναμιν στρατοῦ, ποὺ ἀπετελεῖτο ἀπὸ ἐκπαιδευμένους στρατιωτικῶς ἄνδρας καὶ μὴ ἐκπαιδευμένους, ἀλλὰ πιστοὺς εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὸν ἴδιον, ὅλοι δὲ αὐτοὶ ἐκστράτευουν μαζὶ μὲ τὸν Ἰούδαν εἰς πόλεμον,
14 καὶ εἶπε· ποιήσω ἐμαυτῷ ὄνομα καὶ δοξασθήσομαι ἐν τῇ βασιλείᾳ καὶ πολεμήσω τὸν Ἰούδαν καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ τοὺς ἐξουδενοῦντας τὸν λόγον τοῦ βασιλέως.	14 καὶ εἶπε· <θὰ κάμω περίφημον τὸ ὄνομά μου καὶ θὰ δοξασθῶ εἰς τὸ βασίλειον τῶν Σύρων. Θὰ καταπολεμήσω καὶ θὰ νικήσω τὸν Ἰούδαν καὶ ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι μαζῆ μὲ αὐτὸν ἐξουθενώνουν τὰ διατάγματα τοῦ βασιλέως>.	14 εἶπε: <Θὰ καταστήσω τὸ ὄνομά μου περιβόητον καὶ θὰ δοξασθῶ εἰς τὸ βασίλειον τῶν Σύρων, ὅταν πολεμήσω ἐναντίον τοῦ Ἰούδα καὶ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀκολουθοῦν καὶ τὸν ὑπακούουν, ἀψηφοῦν δὲ καὶ περιφρονοῦν τὸ διάταγμα τοῦ βασιλιᾶ>.
15 Καὶ προσέθετο τοῦ ἀναβῆναι· καὶ ἀνέβη μετ' αὐτοῦ παρεμβολὴ ἀσεβῶν ἰσχυρὰ βοηθῆσαι αὐτῷ καὶ ποιῆσαι τὴν ἐκδίκησιν ἐν υἱοῖς Ἰσραήλ.	15 Ἐπῆρε, λοιπόν, τὴν ἀπόφασιν νὰ ἐκστρατεύσῃ ἐναντίον ἐκείνων. Μαζῆ του συνεξεστράτευσε καὶ ὅλος ὁ στρατὸς τῶν ἐξωμοτῶν Ἰουδαίων, διὰ νὰ τὸν βοηθήσουν, νὰ ἐκδικηθοῦν δὲ καὶ τιμωρήσουν τοὺς πιστοὺς εἰς τὸν Θεὸν Ἰσραηλίτας.	15 Ἔτσι ὁ Σήρων ἐπεχείρησε καὶ ἄλλην (δευτέραν) ἐκστρατείαν ἐναντίον τοῦ Ἰούδα. Μαζί του ἐξεστράτευσεν ἰσχυρὰ στρατιωτικὴ δύναμις Ἰουδαίων ἐξωμοτῶν, διὰ νὰ τὸν βοηθήσουν καὶ νὰ ἐκδικηθοῦν τοὺς πιστοὺς εἰς τὸν Νόμον Ἰσραηλίτας.
16 Καὶ ἤγγισαν ἕως ἀναβάσεως Βαιθωρών, καὶ ἐξῆλθεν Ἰούδας εἰς συνάντησιν αὐτῶν ὀλιγοστός.	16 Ὅταν οἱ Σύροι ἔφθασαν εἰς τὴν ἀνωφέρειαν τῆς πόλεως Βαιθωρών, ἐξῆλθεν ἐναντίον των ὁ Ἰούδας μὲ ὀλίγους στρατιώτας.	16 Ὅταν ὁ Σήρων καὶ ὁ στρατός του ἐπλησίασαν εἰς τὴν ἀνωφερικὴν δίοδον, ποὺ ὁδηγεῖ εἰς τὴν Βαιθωρών, εβγηηκεν ὁ Ἰούδας διὰ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσῃ μὲ ἐλαχίστους ἄνδρες.
17 Ὡς δὲ εἶδον τὴν παρεμβολὴν ἐρχομένην εἰς συνάντησιν αὐτοῖς, εἶπον τῷ Ἰούδᾳ· πῶς δυνησόμεθα ὀλιγοστοὶ ὄντες πολεμῆσαι πρὸς πλῆθος τοσούτον ἰσχυρόν; Καὶ ἡμεῖς ἐκλελύμεθα ἀσιτοῦντες σήμερον.	17 Ὅταν οἱ ἄνδρες του εἶδαν τὴν ἐχθρικὴν στρατιὰν νὰ ἐπέρχεται ἐναντίον των, εἶπον εἰς τὸν Ἰούδαν· <πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι εἴμεθα τόσον ὀλίγοι, νὰ ἀντιπαραταχθῶμεν εἰς πόλεμον ἐναντίον τόσον πολλοῦ καὶ ἰσχυροῦ στρατοῦ; Ἀλλωστε ἡμεῖς σήμερον ἔχομεν ἐξαντληθῆ ἀπὸ τὴν πεῖναν>.	17 Ὅταν ὅμως οἱ ἐλάχιστοι ἄνδρες τοῦ Ἰούδα εἶδαν τὸν ἐχθρικὸν στρατὸν νὰ προχωρῇ ἐναντίον των, εἶπαν εἰς τὸν Ἰούδαν: <Πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν ἔμεις, ποὺ εἴμεθα ἐλάχιστοι, νὰ πολεμήσωμεν ἐναντίον τόσον πολυαρίθμου καὶ τόσον πολὺ ἰσχυροῦ στρατοῦ; Καὶ μάλιστα ἐμεῖς, ποὺ εἴμεθα ἑξαντλημένοι, ἀφοῦ σήμερα δὲν εἴχαμε τίποτε νὰ φάγωμεν;>
18 Καὶ εἶπεν Ἰούδας· εὔκοπόν ἐστι συγκλεισθῆναι πολλοὺς ἐν χερσὶν ὀλίγων, καὶ οὐκ ἔστι διαφορὰ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ σῴζειν ἐν πολλοῖς ἢ ἐν ὀλίγοις·	18 Ὁ Ἰούδας ἀπήντησεν· <εἶναι εὔκολον πρᾶγμα νὰ περιέλθουν πολλὰ εἰς τὰ χέρια τῶν ὀλίγων, διότι δὲν εἶναι ἀδύνατον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ νὰ σώζῃ τοὺς ἰδικούς του ἐν μέσῳ πολλῶν ἢ ἐν μέσῳ ὀλίγων.	18 Ὁ Ἰούδας τοὺς ἀπάντησε: <Εἶναι εὔκολον οἱ πολλοὶ νὰ περικλεισθοῦν, νὰ ἀποκλεισθοῦν στενὰ καὶ ἔτσι νὰ πέσουν εἰς τὰ χέρια ὀλίγων καὶ νὰ ἠττηθοῦν. Διότι εἶναι ἀδιάφορον διὰ τὸν Κύριον τοῦ οὐρανοῦ ὁ πολὺς ἢ ὁ ὀλίγος στρατός· Αὐτός, ὅταν θέλῃ, ἠμπορεῖ νὰ σώσῃ μὲ πολλοὺς ἢ μὲ ὀλίγους ἀνθρώπους τοὺς ἰδικούς Του, ποὺ κινδυνεύουν.
19 ὅτι οὐκ ἐν πλήθει δυνάμεως νίκη πολέμου ἐστίν, ἀλλ' ἢ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἰσχύς.	19 Ἡ νίκη κατὰ τὸν πόλεμον δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ στρατοῦ μας, ἀλλὰ ἡ νικητήριος δύναμις προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ.	19 Διότι ἡ νίκη εἰς τὸν πόλεμον δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ στρατοῦ ποὺ πολεμεῖ· ἡ δύναμις διὰ τὴν νίκην πηγάζει καὶ προσφέρεται ἀπὸ τὸν οὐρανόν, τὸν Θεόν.
20 Αὐτοὶ ἔρχονται πρὸς ἡμᾶς ἐν πλήθει ὕβρεως καὶ ἀνομίας τοῦ ἐξᾶραι ἡμᾶς καὶ τὰς γυναῖκας ἡμῶν καὶ τὰ τέκνα ἡμῶν, τοῦ σκυλεῦσαι ἡμᾶς,	20 Αὐτοὶ ἔρχονται ἐναντίον μας κυριευμένοι ἀπὸ ἀλαζονείαν καὶ ἀσέβειαν, διὰ νὰ ξερριζώσουν ἡμᾶς καὶ τὰς γυναῖκας μας καὶ τὰ τέκνα μας, καὶ νὰ μας λαφυραγωγήσουν.	20 Οἱ ἐχθροί μας ἔρχονται ἐναντίον μας γεμᾶτοι ὑπερβολικὴν αὐθάδειαν, ὑπερηφάνειαν καὶ ἀσέβειαν, διὰ νὰ ἐξολοθρεύσουν ἡμᾶς καὶ τὶς γυναῖκες μας καὶ τὰ παιδιά μας καὶ νὰ μᾶς λεηλατήσουν,
21 ἡμεῖς δὲ πολεμοῦμεν περὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν καὶ τῶν νομίμων ἡμῶν.	21 Ἡμεῖς ὅμως πολεμοῦμεν διὰ τὴν ζωήν μας καὶ διὰ τὰ δίκαιά μας.	21 ἐνῷ ἐμεῖς πολεμοῦμεν διὰ τὴν ζωήν μας καὶ διὰ τοὺς νόμους τῆς θρησκείας μας.
22 Καὶ αὐτὸς συντρίψει αὐτοὺς πρὸ προσώπου ἡμῶν· ὑμεῖς δὲ μὴ φοβηθῆτε ἀπ' αὐτῶν.	22 Διὰ τοῦτο ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς θὰ τοὺς συντρίψῃ ἐνώπιόν μας. Λοιπὸν μὴ τοὺς φοβηθῆτε>.	22 Ὁ δὲ οὐρανός, ὁ Θεός, θὰ τοὺς συντρίψῃ ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτια μας, ὅταν θὰ τοὺς ἐπιτεθῶμεν· λοιπὸν μὴ τοὺς φοβηθῆτε>.
23 Ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, ἐνήλατο αὐτοὺς ἄφνω, καὶ συνετρίβη Σήρων καὶ ἡ παρεμβολὴ αὐτοῦ ἐνώπιον αὐτοῦ.	23 Ὅταν ἐτελείωσε τὰ λόγια του αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὁ Μακκαβαῖος, ὥρμησεν ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν αἰφνιδίως καὶ ὁ Σήρων συνετρίβη κυριολεκτικῶς καὶ εἶδε μὲ τὰ ἴδια του τὰ μάτια νὰ ἐξολοθρεύεται ἐνώπιόν του ἡ μεγάλη του στρατιά.	23 Ὅταν δὲ ὁ Ἰούδας ἔπαυσε νὰ ὁμιλῇ, ὥρμησεν ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν ἔξαφνα, καὶ ὁ Σήρων ἐνικήθη, ὁ δὲ στρατός του κατεσυνετρίβη ἐντελῶς ἐμπρὸς εἰς τὰ μάτιά του.
24 Καὶ ἐδίωκον αὐτὸν ἐν τῇ καταβάσει Βαιθωρὼν ἕως τοῦ πεδίου· καὶ ἔπεσον ἀπ' αὐτῶν εἰς ἄνδρας ὀκτακοσίους, οἱ δὲ λοιποὶ ἔφυγον εἰς γῆν Φυλιστιείμ.	24 Οἱ Ἰουδαῖοι τὸν κατεδίωξαν εἰς τὴν κατωφέρειαν τῆς πόλεως Βαιθωρὼν μέχρι τῆς πεδιάδος. Ὀκτακόσιοι ἄνδρες ἀπὸ τοὺς Σύρους ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι ἐτράπησαν εἰς φυγὴν πρὸς τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.	24 Ὁ Ἰούδας καὶ ὁ στρατός του τὸν κατεδίωξαν εἰς τὴν κατωφέρειαν τῆς Βαιθωρὼν μέχρι τὴν πεδιάδα. Περίπου ὀκτακόσιοι (800) ἄνδρες ἀπὸ τοὺς Σύρους ἐφονεύθησαν, οἱ δὲ ὑπόλοιποι κατέφυγαν εἰς τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.
25 Καὶ ἤρξατο ὁ φόβος Ἰούδα καὶ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ καὶ ἡ πτόησις ἐπιπίπτειν ἐπὶ τὰ ἔθνη τὰ κύκλῳ αὐτῶν.	25 Ἀπὸ τὰς νίκας αὐτὰς τοῦ Ἰούδα καὶ τῶν ἀδελφῶν του ἤρχισε νὰ ἐπιπίπτῃ τρόμος εἰς τὰ γύρῳ τῆς Ἰουδαίας εἰδωλολατρικὰ ἔθνη.	25 Ἕνεκα τῆς νίκης αὐτῆς ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του ἄρχισαν νὰ γίνωνται αἰτία φόβου, καὶ ὁ φόβος αὐτὸς διεδίδετο καὶ ἐκυρίευσε τὰ ἔθνη, ποὺ ἐζοῦσαν γύρω ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους.
26 Καὶ ἤγγισεν ἕως τοῦ βασιλέως τὸ ὄνομα αὐτοῦ, καὶ ὑπὲρ τῶν παρατάξεων Ἰούδα ἐξηγεῖτο πᾶν ἔθνος.	26 Τὸ ὄνομα τοῦ Ἰούδα ἔφθασε καὶ μέχρι τοῦ βασιλέως τῆς Συρίας, διὰ δὲ τὰς πολεμικὰς ἐπιχειρήσεις τοῦ Ἰούδα ἔκαναν μετὰ θαυμασμοῦ λόγον ὅλα τὰ ἔθνη.	26 Ἡ φήμη τοῦ Ἰούδα ἔφθασε μέχρι τὸν βασιλιᾶ Ἀντιόχον Δ' καὶ ἡ ἱστορία τῶν μαχῶν τοῦ Ἰούδα ἦταν ἀντικείμενον συζητήσεων καὶ θαυμασμοῦ μεταξὺ ὅλων τῶν ἐθνῶν.
27 Ὡς δὲ ἤκουσεν Ἀντίοχος ὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους, ὠργίσθη θυμῷ καὶ ἀπέστειλε καὶ συνήγαγε τὰς δυνάμεις πάσας τῆς βασιλείας αὐτοῦ, παρεμβολὴν ἰσχυρὰν σφόδρα.	27 Ὅταν ὁ βασιλεὺς Ἀντίοχος ἐπληροφορήθη αὐτὰ τὰ γεγονότα, ἐκυριεύθη ἀπὸ μεγάλον θυμόν· ἔδωσε δὲ διαταγὴν καὶ συνεκεντρώθησαν ὅλοι οἱ λαοὶ τοῦ βασιλείου του, ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ συνεκρότησε πολὺ ἰσχυρὸν στράτευμα.	27 Ὅταν ὁ βασιλιᾶς Ἀντιόχος Δ' ἐπληροφορήθη τὶς εἰδήσεις αὐτές, ὠργίσθη πάρα πολύ, ἄναψε ὁ θυμός του καὶ διέταξεν ὅλες τὶς στρατιωτικὲς δυνάμεις τῆς βασιλείας του νὰ συγκεντρωθοῦν· ἦσαν δὲ αὐτὲς στράτευμα πολυάριθμον καὶ ἰσχυρότατον.
28 Καὶ ἤνοιξε τὸ γαζοφυλάκιον αὐτοῦ καὶ ἔδωκεν ὀψώνια ταῖς δυνάμεσιν αὐτοῦ εἰς ἐνιαυτὸν καὶ ἐνετείλατο εἶναι αὐτοὺς ἑτοίμους εἰς πᾶσαν χρείαν.	28 Ἤνοιξε δὲ τὸ θησαυροφυλάκιόν του καὶ ἔδωκε προκαταβολικῶς τοὺς μισθοὺς ἑνὸς ἔτους εἰς ὅλην του τὴν στρατιωτικὴν δύναμιν· διέταξε δὲ αὐτοὺς νὰ εἶναι ἕτοιμοι διὰ πᾶσαν ἀνάγκην.	28 Ὁ Ἀντίοχος Δ' ἄνοιξε ἐπίσης τὸ θησαυροφυλάκιον του καὶ ἔδωκε προκαταβολικῶς μισθοὺς εἰς τοὺς στρατιῶτες του δι' ἕνα ἔτος· ταυτοχρόνως τοὺς διέταξε νὰ εἶναι ἕτοιμοι διὰ πᾶν ἐνδεχόμενον καὶ πᾶσαν ἀνάγκην.
29 Καὶ εἶδεν ὅτι ἐξέλιπε τὸ ἀργύριον ἀπὸ τῶν θησαυρῶν καὶ οἱ φόροι τῆς χώρας ὀλίγοι, χάριν τῆς διχοστασίας καὶ πληγῆς, ἧς κατεσκεύασεν ἐν τῇ γῇ τοῦ ᾆραι τὰ νόμιμα, ἃ ἦσαν ἀφ' ἡμερῶν τῶν πρώτων.	29 Εἶδεν ὅμως ὅτι ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιόν του, οἱ δὲ φόροι τῆς χώρας ἦσαν ὀλίγοι ἐξ αἰτίας τῆς διχοστασίας καὶ τῶν συμφορῶν, τὰς ὁποίας ὁ ἴδιος προεκάλεσεν εἰς τὴν χώραν του μὲ τὸ νὰ καταργήσῃ τοὺς νόμους, οἱ ὁποῖοι ἀπὸ ἀρχαιοτάτων ἡμερῶν ἦσαν εἰς χρῆσιν πρὸς διακυβέρνησιν τῶν λαῶν.	29 Τότε ὅμως διεπίστωσεν, ὄτι ἐξηντλήθησαν τὰ χρήματα ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιόν του καὶ ὄτι τὰ ἔσοδα ἀπὸ τοὺς φόρους τῆς χώρας ὠλιγόστευσαν, ἕνεκα τῆς δυσαρεσκείας, δυσμενείας καὶ τῆς βίας καὶ δυστυχίας, ποὺ ἐδημιούργησεν ὁ ἴδιος εἰς τὴν χώραν του, ἐπειδὴ ἐπεχείρησε νὰ καταργήσὴ τοὺς νόμους, τὶς παραδόσεις, τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα τῶν ὑπηκόων του, ποὺ ἴσχυαν ἀπὸ τῶν παλαιοτάτων χρόνων.
30 Καὶ εὐλαβήθη μὴ οὐκ ἔχῃ ὡς ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὰς δαπάνας καὶ τὰ δόματα, ἃ ἐδίδου ἔμπροσθεν δαψιλεῖ χειρὶ καὶ ἐπερίσσευσεν ὑπὲρ τοὺς βασιλεῖς τοὺς ἔμπροσθεν,	30 Ἐφοβήθη δὲ μήπως καὶ δὲν ἔχει νὰ δώσῃ ἅπαξ καὶ δὶς διὰ τὰς δαπάνας καὶ τὰς ἄλλας δωρεάς, τὰς ὁποίας ἔδιδε κατὰ τὸν προηγούμενον χρόνον ἁπλόχερα, ὡς γενναιόδωρος περισσότερον ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους βασιλεῖς, ποὺ ὑπῆρξαν πρὸ αὐτοῦ.	30 Τώρα διεπίστωσε μὲ πολλὴν ἀνησυχίαν καὶ φόβον ὅτι θὰ ἔχῃ ἔλλειψιν χρημάτων, ὅπως συνέβη καὶ μίαν καὶ δύο φορὲς προηγουμένως, διὰ τὶς συνήθεις δαπάνες καὶ τὶς πλουσιοπάροχες ἐπιχορηγήσεις, ποὺ ἦταν συνηθισμένος νὰ διανέμῃ καὶ νὰ σκορπίζῃ μὲ τρόπον σπάταλον περισσότερον ἀπὸ τοὺς προκατόχους του βασιλεῖς.
31 καὶ ἠπορεῖτο τῇ ψυχῇ αὐτοῦ σφόδρα καὶ ἐβουλεύσατο τοῦ πορευθῆναι εἰς τὴν Περσίδα καὶ λαβεῖν τοὺς φόρους τῶν χωρῶν καὶ συναγαγεῖν ἀργύριον πολύ.	31 Εἶχε περιπέσει εἰς πολὺ μεγάλην ψυχικὴν στενοχωρίαν καὶ ἐσκέφθη νὰ μεταβῆ εἰς τὴν Περσίαν, διὰ νὰ πάρῃ τοὺς φόρους ἀπὸ τὰς χώρας ἐκείνας καὶ νὰ συγκεντρώσῃ πολὺ χρῆμα.	31 Ὁ Ἀντίοχος Δ' εὑρίσκετο εἰς μεγάλην ἀμηχανίαν καὶ ψυχικὴν στενοχώριαν καὶ τότε ἀπεφάσισε νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Περσίαν, διὰ νὰ εἰσπράξῃ τοὺς φόρους, ποὺ ὤφειλαν οἱ ἐπαρχίες ἐκεῖνες, καὶ ἔτσι νὰ συγκεντρώσῃ μεγάλο χρηματικὸν ποσόν.
32 Καὶ κατέλιπε Λυσίαν ἄνθρωπον ἔνδοξον καὶ ἀπὸ γένους τῆς βασιλείας ἐπὶ τῶν πραγμάτων τοῦ βασιλέως ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου ἕως τῶν ὁρίων Αἰγύπτου.	32 Ἀφῆκε, λοιπόν, ὡς ἀντικαταστάτην του τὸν Λυσίαν, ἄνθρωπον ἔνδοξον καὶ ἀπὸ γένος βασιλικὸν καταγόμενον, νὰ διοικῇ τὰς χώρας καὶ τὰ πράγματα τοῦ βασιλείου του ἀπὸ τὸν ποταμὸν Εὐφράτην ἕως τὰ ὅρια τῆς Αἰγύπτου,	32 Διὰ τοῦτο ἀφῆκε τὸν Λυσίαν, ἕνα εὐγενῆ καὶ μέλος τῆς βασιλικῆς οἰκογενείας, ὡς ἀντιβασιλιά, διὰ νὰ διαχειρίζεται τὶς βασιλικὲς ὑποθέσεις τῶν περιοχῶν, ποὺ εὑρίσκοντο μεταξὺ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτη καὶ τῶν συνόρων τῆς Αἰγύπτου.
33 Καὶ τρέφειν Ἀντίοχον τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἕως τοῦ ἐπιστρέψαι αὐτόν.	33 νὰ ἀναλάβῃ δὲ ἀκόμη καὶ τὴν ἀνατροφὴν τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἀντιόχου, ἕως ὅτου αὐτὸς ἐπιστρέψῃ.	33 Ὁ Ἀντίοχος Δ’ ἀνέθεσεν ἐπίσης εἰς τὸν Λυσίαν τὴν ἐπίβλεψιν, προστασίαν καὶ μόρφωσιν τοῦ υἱοῦ του Ἀντιόχου, μέχρις ὅτου θὰ ἐπέστρεφεν.
34 Καὶ παρέδωκεν αὐτῷ τὰς ἡμίσεις τῶν δυνάμεων καὶ τοὺς ἐλέφαντας καὶ ἐνετείλατο αὐτῷ περὶ πάντων, ὧν ἐβούλετο, καὶ περὶ τῶν κατοικούντων τὴν Ἰουδαίαν καὶ Ἱερουσαλὴμ	34 Παρέδωκεν ἀκόμη ὁ Ἀντίοχος εἰς τὸν Λυσίαν τὸ ἥμισυ ἀπὸ τὰς στρατιωτικάς του δυνάμεις καὶ τοὺς ἐλέφαντας καὶ ἔδωσεν εἰς αὐτὸν ἐντολὰς δι' ὅλα ὅσα αὐτὸς ἐπεθύμει νὰ γίνουν καὶ εἰδικώτερα διὰ τοὺς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι κατοικοῦσαν τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὴν Ἱερουσαλήμ.	34 Ἐπίσης εἰς τὸν Λυσίαν παρέδωκε τὸ ἥμισυ τῆς στρατιωτικῆς του δυνάμεως, μαζὶ μὲ τοὺς πολεμικοὺς ἐλέφαντας, τοῦ ἀνεκοίνωσε δὲ καὶ τοῦ παρήγγειλεν ὅλα, ὅσα ἤθελε νὰ κάμῃ, καὶ ἰδιαιτέρως ὅσα ἐσχεδίαζε περὶ τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἰουδαίας καὶ τῆς Ἱερουσαλήμ.
35 ἀποστεῖλαι ἐπ' αὐτοὺς δύναμιν τοῦ ἐκτρίψαι καὶ ἐξᾶραι τὴν ἰσχὺν Ἰσραὴλ καὶ τὸ κατάλειμμα Ἱερουσαλὴμ καὶ ἄραι τὸ μνημόσυνον αὐτῶν ἀπὸ τοῦ τόπου	35 Ἔδωσε δηλαδὴ ἐντολὰς εἰς τὸν Λυσίαν, νὰ ἀποστείλῃ ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων στρατιωτικὴν δύναμη, διὰ νὰ ξερριζώσῃ καὶ ἐξαφανίσῃ ὅλην τὴν δύναμιν τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ ὅλους τοὺς ὑπολειφθέντας κατοίκους τῆς Ἱερουσαλήμ, νὰ σβήσῃ τὴν ἀνάμνησιν αὐτῶν ἀπὸ τὸν τόπον των.	35 Ἐναντίον αὐτῶν ὁ Λυσίας ἔπρεπε νὰ ἀποστείλῃ στρατιωτικὴν δύναμιν, διὰ νὰ συντρίψῃ καὶ ἐξολοθρεύσῃ τὴν δύναμιν τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ ὅσους Ἰουδαίους κατοίκους εἶχαν ἀπομείνει μετὰ τὴν σφαγὴν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἔτσι δὲ νὰ σβήσῃ καὶ αὐτὴν τὴν μνήμην των ἀπὸ τὸν τόπον.
36 καὶ κατοικίσαι υἱοὺς ἀλλογενεῖς ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῶν καὶ κατακληροδοτῆσαι τὴν γῆν αὐτῶν.	36 Ἀκόμη δὲ νὰ ἐγκαταστήσῃ καθ' ὅλην τὴν ἔκτασιν τῆς χώρας τῶν Ἰουδαίων ἀλλοεθνεῖς εἰδωλολάτρας, εἰς τοὺς ὁποίους διὰ κλήρου νὰ διανείμῃ ὡς ἰδιοκτησίαν των τὴν χώραν ἐκείνων.	36 Ἐπίσης ὁ Λυσίας ἔπρεπεν εἰς τὴν θέσιν τῶν Ἰουδαίων, ποὺ θὰ ἐξηφάνιζε, νὰ ἐγκαταστήσῃ ἐποίκους ἀλλοεθνεῖς εἰς ὅλην τὴν περιοχήν των καὶ νὰ διανείμῃ τὴν χώραν τῶν Ἰσραηλιτῶν εἰς τοὺς ἐποικους αὐτοὺς διὰ κλήρου.
37 Καὶ ὁ βασιλεὺς παρέλαβε τὰς ἡμίσεις τῶν δυνάμεων τὰς καταλειφθείσας καὶ ἀπῇρεν ἀπὸ Ἀντιοχείας ἀπὸ πόλεως βασιλείας αὐτοῦ, ἔτους ἑβδόμου καὶ τεσσαρακοστοῦ καὶ ἑκατοστοῦ, καὶ διεπέρασε τὸν Εὐφράτην ποταμὸν καὶ διεπορεύετο τὰς ἐπάνω χώρας.	37 Ὁ βασιλεὺς κατόπιν τῶν παραγγελιῶν αὐτῶν ἐπῆρε τὸ ἄλλο ἥμισυ τῶν στρατιωτικῶν του δυνάμεων, ποὺ εἶχαν ἀπομείνει, καὶ ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, τὴν πρωτεύουσαν τοῦ βασιλείου του, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἕβδομον ἔτος τῆς χρονολογίας τῶν Σελευκιδῶν. Διέβη τὸν ποταμὸν Εὐφράτην καὶ ἐπορεύετο διὰ μέσου τῶν ὀρεινῶν ὑψηλῶν περιοχῶν, ποὺ ἦσαν πέραν ἀπὸ τὸν Εὐφράτην.	37 Ὁ βασιλιᾶς Ἀντίοχος παρέλαβε μαζί του τὸ ἄλλο ἥμισυ τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων, ποὺ εἶχεν ἀπομείνει, καὶ ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, τὴν πρωτεύουσαν τοῦ βασιλείου του, κατὰ τὸ ἑκατοστὸν τεσσαρακοστὸν ἕβδομον (147ον) ἔτος τῆς βασιλείας τῶν Ἑλλήνων Σελευκιδῶν (δηλαδὴ τὴν ἄνοιξιν τοῦ 165 π.Χ.)· ὁ Ἀντίοχος διέβη τὸν Εὐφράτην ποταμὸν καὶ ἐπροχώρησε διὰ τῶν ἄνω χωρῶν (διὰ τοῦ ὀροπεδίου τοῦ Ἰράν).
38 Καὶ ἐπέλεξε Λυσίας Πτολεμαῖον τὸν Δορυμένους καὶ Νικάνορα καὶ Γοργίαν ἄνδρας δυνατοὺς τῶν φίλων τοῦ βασιλέως,	38 Ὁ Λυσίας ἐξέλεξε τὸν Πτολεμαῖον, τὸν υἱὸν τοῦ Δορυμένους, τὸν Νικάνορα καὶ τὸν Γοργίαν ἀπὸ τοὺς πιστοὺς φίλους τοῦ βασιλέως, ἄνδρας γενναίους καὶ ἱκανούς.	38 Ὁ Λυσίας ἐξέλεξε τὸν Πτολεμαῖον, τὸν υἱὸν τοῦ Δορυμένους, τὸν Νικάνορα καὶ τὸν Γοργίαν, τρεῖς ἄνδρες δυνατοὺς καὶ σημαντικούς< μεταξὺ τῆς τάξεως τῶν φίλων τοῦ βασιλιᾶ,
39 καὶ ἀπέστειλε μετ' αὐτῶν τεσσαράκοντα χιλιάδας ἀνδρῶν καὶ ἐπτακισχιλίαν ἵππον τοῦ ἐξελθεῖν εἰς γῆν Ἰούδα καὶ καταφθεῖραι αὐτὴν κατὰ τὸν λόγον τοῦ βασιλέως.	39 Μαζῆ μὲ αὐτοὺς ἀπέστειλε καὶ τεσσαράκοντα χιλιάδας πεζῶν ἀνδρῶν καὶ ἑπτὰ χιλιάδας ἰππεῖς, διὰ νὰ ἐπέλθουν ἐναντίον τῆς χώρας Ἰούδα, νὰ καταστρέψουν αὐτὴν τελείως, σύμφωνα μὲ τὴν διαταγὴν τοῦ βασιλέως.	39 καὶ ἔστειλε μαζὶ μὲ αὐτοὺς σαράντα χιλιάδες (40.000) ἄνδρες πεζοὺς καὶ ἑπτὰ χιλιάδες (7.000) ἱππεῖς, διὰ νὰ ἐπιτεθοῦν κατὰ τῆς Ἰουδαίας καὶ νὰ τὴν καταστρέψουν τελείως, σύμφωνα μὲ τὴν διαταγὴν τοῦ βασιλιᾶ.
40 Καὶ ἀπῇραν σὺν πάσῃ τῇ δυνάμει αὐτῶν, καὶ ἦλθον καὶ παρενέβαλον πλησίον Ἐμμαοὺμ ἐν τῇ γῇ τῇ πεδινῇ.	40 Αὐτοὶ ἀνεχώρησαν μὲ ὅλην τὴν στρατιωτικήν των δύναμιν, εἰσῆλθον εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἐστρατοπέδευσαν εἰς τὴν πεδινὴν περιοχὴν κοντὰ εἰς τὴν Ἐμμαούμ.	40 Αὐτοὶ ἀνεχώρησαν μὲ ὅλην τὴν στρατιωτικήν των δύναμιν, ἔφθασαν εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἐστρατοπέδευσαν κοντὰ εἰς τὴν Ἐμμαούμ, εἰς τὴν πεδινὴν περιοχή·
41 Καὶ ἤκουσαν οἱ ἔμποροι τῆς χώρας τὸ ὄνομα αὐτῶν καὶ ἔλαβον ἀργύριον καὶ χρυσίον πολὺ σφόδρα καὶ πέδας καὶ ἦλθον εἰς τὴν παρεμβολὴν τοῦ λαβεῖν τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς παῖδας. Καὶ προσετέθησαν πρὸς αὐτοὺς δύναμις Συρίας καὶ γῆς ἀλλοφύλων.	41 Ὅταν οἱ ἔμποροι τῆς χώρας ἔμαθαν τὴν προέλευσιν καὶ τὴν δύναμιν τοῦ στρατοῦ αὐτοῦ, βέβαιοι ὄντες διὰ τὴν νίκην τῶν Σύρων, ἐπῆραν μαζῆ των πάρα πολὺ ἀργύριον καὶ χρυσίον, ὅπως καὶ χειροπέδας, καὶ ἦλθον εἰς τὸ στρατόπεδον, διὰ νὰ ἀγοράσουν αἰχμαλώτους Ἰσραηλίτας ὡς δούλους. Μαζῆ μὲ τὴν στρατιωτικὴν ἐκείνην δύναμιν ἡνώθη ἐθελοντικῶς καὶ ἄλλο στράτευμα τῶν Σύρων, ὅπως καὶ ὁ στρατὸς τῶν Φιλισταίων.	41 Οἱ ἔμποροι τῆς χώρας, ἐντυπωσιασμένοι ἀπὸ τὴν εἴδησιν τῆς ἀφίξεως τοῦ Συριακοῦ στρατοῦ καὶ βέβαιοι περὶ τῆς νίκης τῶν Σύρων, ἔλαβαν μαζί των πολὺ ἀσῆμι καὶ χρυσάφι καὶ χειροπέδες καὶ ἦλθαν εἰς τὸ Συριακὸν στρατόπεδον, διὰ νὰ ἀγοράσουν τοὺς Ἰσραηλίτας αἰχμαλώτους ὡς δούλους. Ὁ στρατὸς τῶν Σύρων ἐνισχύθη ἐπίσης καὶ μὲ ἄλλον Συριακὸν στρατόν (κατ’ ἄλλην γραφήν: Μὲ ἄλλον στρατὸν ἀπὸ τὴν Ἰδουμαίαν) καὶ στρατὸν ἀπὸ τὴν χώραν τῶν Φιλισταίων.
42 Καὶ εἶδεν Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ, ὅτι ἐπληθύνθη τὰ κακὰ καὶ αἱ δυνάμεις παρεμβάλλουσιν ἐν τοῖς ὁρίοις αὐτῶν, καὶ ἐπέγνωσαν τοὺς λόγους τοῦ βασιλέως, οὓς ἐνετείλατο ποιῆσαι τῷ λαῷ εἰς ἀπώλειαν καὶ συντέλειαν.	42 Ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του εἶδαν, ὅτι ἔγιναν πολὺ δύσκολα πλέον δι' αὐτοὺς τὰ πράγματα, ὅτι αἱ στρατιωτικαὶ δυνάμεις τῶν ἐχθρῶν ἐστρατοπέδευσαν ἐντὸς τῶν ὁρίων τῆς χώρας των, καὶ ἔλαβον ἐπίσης γνῶσιν τῶν διαταγῶν τοῦ βασιλέως, τὰς ὁποίας ἔδωσε, νὰ καταστρέψουν δηλαδὴ οἱ στρατιῶται του καὶ νὰ ἐξαφανίσουν ἐντελῶς τὸν ἰσραηλιτικὸν λαόν.	42 Ὁ Ἰούδας καὶ οἱ ἀδελφοί του διεπίστωσαν ὅτι ἡ κατάστασις ἐγίνετο συνεχῶς δύσκολη καὶ περισσότερον κρίσιμη καὶ ὅτι οἱ ἐχθρικὲς στρατιωτικὲς δυνάμεις ἔχουν ἤδη στρατοπεδεύσει μέσα εἰς τὰ σύνορά των· ἐπληροφορήθησαν ἐπίσης καὶ τὶς διαταγὲς τοῦ βασιλιᾶ Ἀντιόχου Δ', ποὺ ἔδωκεν εἰς τὸν Λυσίαν, διὰ καταστροφὴν καὶ ὁλοκληρωτικὴν ἑξαφάνισιν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ.
43 Καὶ εἶπεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· ἀναστήσωμεν τὴν καθαίρεσιν τοῦ λαοῦ ἡμῶν καὶ πολεμήσωμεν περὶ τοῦ λαοῦ ἡμῶν καὶ τῶν ἁγίων.	43 Γεμᾶτοι ὅμως πίστιν καὶ ἐνθουσιασμὸν εἶπαν τότε ἀναμεταξύ των· <Ἐμπρὸς ἂς ἀνορθώσωμεν τὴν κατάπτωσιν τοῦ λαοῦ μας καὶ ἂς πολεμήσωμεν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μας καὶ ὑπὲρ τῶν ἁγίων μας τόπων καὶ παραδόσεων>.	43 Καὶ τότε μὲ ἀποφασιστικότητα καὶ ἐνθουσιασμὸν εἶπαν μεταξύ των: <Ἂς ἀποκαταστήσωμεν τὴν ταπείνωσιν καὶ ἐξουδένωσιν τοῦ λαοῦ μας καὶ ἂς παλινορθώσωμεν τὰ ἐρείπιά του καὶ ἂς πολεμήσωμεν ὑπέρ του λαοῦ μας καὶ τοῦ Ναοῦ καὶ τῶν ἱερῶν μας παραδόσεων!>
44 Καὶ συνηθροίσθη ἡ συναγωγὴ τοῦ εἶναι ἑτοίμους εἰς πόλεμον καὶ τοῦ προσεύξασθαι καὶ αἰτῆσαι ἔλεον καὶ οἰκτιρμούς.	44 Ἐπραγματοποιήθη ἡ συγκέντρωσις αὐτή, διὰ νὰ εἶναι ἕτοιμοι οἱ Ἰουδαῖοι εἰς πόλεμον, ἀφοῦ πρῶτον προσευχηθοῦν καὶ ζητήσουν τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ.	44 Ἡ συνάθροισις τοῦ Ἰουδαϊκοῦ στρατοῦ ἔγινε διὰ να προετοιμασθῆ εἰς πόλεμον, προηγουμένως δὲ νὰ προσευχηθῇ καὶ νὰ ζητήσῃ τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ.
45 Καὶ Ἱερουσαλὴμ ἦν ἀοίκητος ὡς ἔρημος· οὐκ ἦν ὁ εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος ἐκ τῶν γενημάτων αὐτῆς, καὶ τὸ ἁγίασμα κιταπατούμενον, καὶ υἱοὶ ἀλλογενῶν ἐν τῇ ἄχρα, κατάλυμα τοῖς ἔθνεσι· καὶ ἐξήρθη τέρψις ἐξ Ἰακώβ, καὶ ἐξέλιπεν αὐλὸς καὶ κινύρα.	45 Ἡ Ἱερουσαλὴμ ἕμενε τότε χωρὶς κατοίκους, ὡς ἐὰν ἦτο ἔρημος. Κανένα ἀπὸ τὰ τέκνα της οὔτε εἰσήρχετο εἰς τὴν πόλιν οὔτε ἐξήρχετο ἀπὸ αὐτήν. Ὁ ἱερὸς ναὸς κατεπατεῖτο ἀπὸ τοὺς ἀλλοεθνεῖς, τέκνα δὲ ἀλλοεθνῶν εἶχαν καταλάβει τὴν ἀκρόπολιν, ἡ ὁποία εἶχε γίνει κατοικία αὐτῶν. Ἐπέταξεν ἀπὸ τὴν πόλιν ἡ χαρὰ τοῦ Ἰακώβ καὶ ἔπαυσε πλέον νὰ ἀκούεται ὁ χαρμόσυνος ἦχος αὐλοῦ καὶ κιθάρας.	45 Ἡ Ἱερουσαλὴμ ἔμενε τότε ἄδεια καὶ ἀκατοίκητος ὅπως ἡ ἔρημος. Κανεὶς ἀπὸ τὰ τέκνα της, τοὺς Ἰσραηλίτες, δὲν εἰσήρχετο εἰς αὐτήν, οὔτε ἐξήρχετο ἀπὸ αὐτήν. Ὁ Ναός της ἐποδοπατεῖτο ἀπὸ ξένους· ξένοι δὲ ἦσαν ἐγκατεστημένοι εἰς τὴν ἀκρόπολίν της, ἡ ὁποία κατήντησε κατοικία εἰδωλολατρῶν. Ἡ χαρὰ εἶχεν ἐξορισθῆ ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰακώβ, τοὺς Ἰσραηλίτες. Ὁ αὐλὸς δὲ καὶ ἡ κινύρα (ἅρπα) ἔμειναν βωβὰ καὶ ἄφωνα.
46 Καὶ συνήχθησαν καὶ ἤλθοσαν εἰς Μασσηφὰ κατέναντι Ἱερουσαλήμ, ὅτι τόπος προσευχῆς εἰς Μασσηφὰ τὸ πρότερον τῷ Ἰσραὴλ.	46 Συνεκεντρώθησαν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἦλθον εἰς Μασσηφὰ ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Ἱερουσαλήμ, διότι ,ἡ Μασσηφὰ κατὰ τοὺς ἀρχαιοτέρους χρόνους ἦτο τόπος προσευχῆς.	46 Οἱ Ἰουδαῖοι συνεκεντρώθησαν καὶ ἦλθαν εἰς τὴν Μασσηφά, (8 μίλια ἢ 13 χιλιόμετρα) ἀπέναντι (βορείους ) τῆς Ἱερουσαλήμ, διότι ἡ Μασσηφὰ ἦταν παλαιοτέρα τόπος προσευχῆς τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ.
47 Καὶ ἐνήστευσαν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ περιεβάλοντο σάκκους καὶ σποδὸν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν καὶ διέρρηξαν τὰ ἱμάτια αὐτῶν.	47 Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἐνήστευσαν οἱ Ἰουδαῖοι, ἐφόρεσαν σάκκους εἰς δεῖγμα πένθους, ἔρριψαν στάκτην εἰς τὰς κεφαλάς των καὶ διέρρηξαν τὰ ἱμάτιά των.	47 Κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην εἰς ἐκδήλωσιν πένθους ἐνήστευσαν καὶ ἐφόρεσαν τρίχινον πένθιμον ἔνδυμα καὶ ἔρριψαν εἰς τὰ κεφάλια τοὺς στάκτην καὶ ἔσχισαν τὰ ροῦχα των.
48 Καὶ ἐξεπέτασαν τὸ βιβλίον τοῦ νόμου, περὶ ὧν ἐξηρεύνων τὰ ἔθνη τὰ ὁμοιώματα τῶν εἰδώλων αὐτῶν.	48 Ἤνοιξαν καὶ παρουσίασαν ἐνώπιον τοῦ λαοῦ τὸ βιβλίον τοῦ Νόμου, διὰ τὸ ὁποῖον ἐρευνοῦσαν τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη μὲ τὸν σκοπὸν νὰ τὸ ἐξαφανίσουν καὶ ἐπιβάλουν ἀντ' αὐτοῦ τὰ ὁμοιώματα τῶν εἰδώλων των.	48 Καὶ ἄνοιξαν (ἐξετύλιξαν) τὸν ἱερὸν κύλινδρον, εἰς τὸν ὁποῖον ἦταν γραμμένος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ λάβουν ἀπὸ ἐκεῖ τὴν καθοδήγησιν, τὴν ὁποίαν τὰ εἰδωλολατρικα ἔθνη ζητοῦν νὰ λάβουν ἀπὸ τὰ ὁμοιώματα τῶν ἰδικῶν των εἰδώλων.
49 Καὶ ἤνεγκαν τὰ ἱμάτια τῆς ἱερωσύνης καὶ τὰ πρωτογενήματα καὶ τὰς δεκάτας καὶ ἤγειραν τοὺς ναζιραίους, οἱ ἐπλήρωσαν τὰς ἡμέρας,	49 Ἔφεραν τὰς ἱερατικὰς στολάς, τὰ πρωτογενήματα καὶ τὰς δεκάτας, ἔφεραν ἐκεῖ καὶ τοὺς ναζιραίους, ποὺ εἶχαν συμπληρώσει τὸν χρόνον τοῦ ταξίματός των.	49 Ἐπίσης ἔφεραν τὶς ἱερατικὲς στολές, ποὺ ἐφοροῦσαν οἱ ἱερεῖς προκειμένου·νὰ ἐκτελέσουν τὰ ἱερατικά των καθήκοντα, καὶ τοὺς καρποὺς τῆς πρώτης ἐσοδείας καὶ τὸ δέκατον ἀπὸ τὰ εἰσοδήματά των καὶ ἀνάγκασαν τοὺς Ναζιραίους, οἱ ὁποῖοι συνεπλήρωσαν τὶς ἡμέρες τῆς ἀφιερώσεώς των (τοῦ εἰδικοῦ ταξίματός των), νὰ ἔλθουν·
50 καὶ ἐβόησαν φωνῇ εἰς τὸν οὐρανὸν λέγοντες· τί ποιήσωμεν τούτοις καὶ ποῦ αὐτοὺς ἀπαγάγωμεν;	50 Ὅλοι δὲ ἐκραύγασαν μὲ μεγάλην φωνὴν εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἶπαν· <τί νὰ κάνωμεν διὰ τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς καὶ ποῦ νὰ τοὺς ὁδηγήσωμεν;	50 καὶ ἐφώναξαν μὲ φωνὴν δυνατὴν εἰς τὸν οὐρανόν, εἰς τὸν Θεόν, καὶ εἶπαν: <Τί θὰ κάμωμεν μὲ τοὺς ἀνθρώπους αὐτούς, τοὺς Ναζιραίους, καὶ ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγήσωμεν;
51 Καὶ τὰ ἅγιά σου καταπεπάτηται καὶ βεβήλωται καὶ οἱ ἱερεῖς σου ἐν πένθει καὶ ταπεινώσει.	51 Ὁ ἱερὸς ναός σου, Κύριε, καταπατεῖται καὶ βεβηλώνεται, οἱ ἱερεῖς σου εὑρίσκονται εἰς κατάστασιν πένθους καὶ ταπεινώσεως·	51 Ὁ ἱερὸς Ναός σου ἔχει ποδοπατηθῆ καὶ βεβηλωθῆ, οἱ δὲ ἱερεῖς σου εὑρίσκονται μέσα εἰς πένθος καὶ εἰς ταπείνωσιν.
52 Καὶ ἰδοὺ τὰ ἔθνη συνῆκται ἐφ' ἡμᾶς τοῦ ἐξᾶραι ἡμᾶς· σὺ οἶδᾳς ἃ λογίζονται ἐφ' ἡμᾶς.	52 καὶ ἐπὶ πλέον ἰδού, τὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθνη ἔχουν συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσουν. Σὺ γνωρίζεις πολὺ καλά, ὅσα σκέπτονται ἐναντίον μας.	52 Καὶ ἐπὶ πλέον, νά· τὰ εἰδωλολατρικά ἔθνη ἔχουν συνενωθῆ καὶ συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας μὲ σκοπὸν νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσουν. Σύ, ὁ Θεός, γνωρίζεις τὰ ἐγκληματικὰ σχέδια, τὰ ὁποῖα καταστρώνουν ἐναντίον μας.
53 Πῶς δυνησόμεθα ὑποστῆναι κατὰ πρόσωπον αὐτῶν, ἐὰν μὴ σὺ βοηθήσῃς ἡμῖν;	53 Πῶς λοιπὸν θὰ ἠμπορέσωμεν νὰ σταθῶμεν ὄρθιοι ἐνώπιον αὐτῶν, ἐὰν σύ, ὁ παντοδύναμος Θεός, δὲν μᾶς βοηθήσῃς;>	53 Πῶς θὰ ἠμπορέσωμεν λοιπὸν νὰ σταθῶμεν ὄρθιοι ἐνώπιόν των καὶ νὰ τοὺς ἀντιμετωπίσωμεν, ἐὰν Σύ, Κύριε, δὲν ἔλθῃς νὰ μᾶς βοηθήσῃς;>
54 Καὶ ἐσάλπισαν ταῖς σάλπιγξι καὶ ἐβόησαν φωνὴ μεγάλῃ.	54 Ἐσάλπισαν τότε αἱ σάλπιγγες καὶ ἐκραύγασε μὲ μεγάλην φωνὴν ὅλον τὸ πλῆθος.	54 Καὶ εὐθὺς ἀμέσως ἐσάλπισαν μὲ τὶς ἱερὲς σάλπιγγες καὶ ἐφώναζαν μὲ δυνατὴν φωνήν.
55 Καὶ μετὰ τοῦτο κατέστησεν Ἰούδας ἡγούμενος τοῦ λαοῦ χιλιάρχους καὶ ἑκατοντάρχους καὶ πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.	55 Ἔπειτα ἀπὸ αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὥρισεν ἀρχηγοὺς τοῦ λαοῦ, χιλιάρχους, ἑκατοντάρχους, πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.	55 Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ὁ Ἰούδας ὥρισε καὶ ἐγκατέστησεν ἀρχηγοὺς τοῦ λαοῦ, χιλιάρχους, ἑκατοντάρχους, πεντηκοντάρχους καὶ δεκάρχους.
56 Καὶ εἶπον τοῖς οἰκοδομοῦσιν οἰκίας καὶ μνηστευομένοις γυναῖκας καὶ φυτεύουσιν ἀμπελῶνας καὶ δειλοῖς ἀποστρέφειν ἕκαστον εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ κατὰ τὸν νόμον.	56 Εἶπε δὲ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀρχίσει νὰ οἰκοδομοῦν τὰς οἰκίας των, ὅπως καὶ εἰς ἐκείνους ποὺ ἦσαν μνηστευμένοι μὲ γυναῖκας, εἰς ὅσους ἐφύτευαν ἀμπελῶνας καὶ εἰς τοὺς δειλοὺς νὰ ἐπιστρέψουν ὁ καθένας εἰς τὸ σπίτι του, σύμφωνα μὲ ὅσα ὥριζεν ὁ Μωσαϊκὸς νόμος.	56 Εἴπαν δὲ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔκτιζαν τότε τὰ σπίτια των ἢ ἦσαν μνηστευμένοι καὶ ἐτοιμάζοντο νὰ νυμφευθοῦν ἢ ἐφύτευαν ἀμπελῶνες ἢ ἦσαν μικρόψυχοι καὶ δειλοί, νὰ ἐπιστρέψουν ὁ καθένας εἰς τὸ σπίτι του σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸν Νόμον.
57 Καὶ ἀπῇρεν ἡ παρεμβολή, καὶ παρενέβαλε κατὰ νότον Ἀμμαούς.	57 Ἔπειτα δὲ ὁ στρατὸς ὅλος ἐξεκίνησε καὶ ἐστρατοπέδευσε νοτίως τῆς Ἀμμαούς.	57 Κατόπιν αὐτῶν ὁ στρατὸς τοῦ Ἰούδα ἐπροχώρησε καὶ ἐστρατοπέδευσεν εἰς θέσιν νοτίως τῆς Ἀμμαούς ( Ἐμμαούμ).
58 Καὶ εἶπεν Ἰούδας· περιζώσασθε καὶ γίνεσθε εἰς υἱοὺς δυνατοὺς καὶ γίνεσθε ἕτοιμοι εἰς τὸ πρωῒ τοῦ πολεμῆσαι ἐν τοῖς ἔθνεσι τούτοις τοῖς ἐπισυνηγμένοις ἐφ' ἡμᾶς ἐξᾶραι ἡμᾶς καὶ τὰ ἅγια ἡμῶν·	58 Ἐκεῖ ὁ Ἰούδας διέταξε καὶ εἶπε· <ζωσθῆτε εἰς τὴν μέσην σας, ἀναδειχθῆτε γενναῖοι, νὰ εἶσθε ἕτοιμοι, ὥστε τὸ πρωῒ νὰ πολεμήσετε ἐναντίον αὐτῶν τῶν εἰδωλολατρῶν, ποὺ ἔχουν συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ ἐξαφανίσουν καὶ ἡμᾶς καὶ τοὺς ἱεροὺς τόπους μας.	58 Ἐκεῖ ὁ Ἰούδας ἀπηυθύνθη εἰς τοὺς ἄνδρες τοῦ στρατοῦ του καὶ τοὺς εἶπε: <Ζῶστε καλὰ τὴν μέσην σας, ἐτοιμασθῆτε· ἀποδείξατε τοὺς ἑαυτούς σας ἄνδρες γενναίους· καὶ ἐτοιμασθῆτε διὰ νὰ πολεμήσετε τὸ πρωῒ ἐναντίον αὐτῶν τῶν εἰδωλολατρικῶν ἐθνῶν, τὰ ὁποῖα ἔχουν συνενωθῆ καὶ συγκεντρωθῆ ἐναντίον μας, διὰ νὰ ἐξολοθρεύσουν ἐμᾶς καὶ τὸν ἱερὸν Ναόν μας.
59 ὅτι κρεῖσσον ἡμᾶς ἀποθανεῖν ἐν τῷ πολέμῳ ἢ ἐπιδεῖν ἐπὶ τὰ κακὰ τοῦ ἔθνους ἡμῶν καὶ τῶν ἁγίων.	59 Διότι εἶναι προτιμότερον νὰ πέσωμεν κατὰ τὸν πόλεμον, παρὰ νὰ ζήσωμεν, διὰ νὰ βλέπωμεν τὰς συμφορὰς τοῦ ἔθνους μας καὶ τῶν ἱερῶν μας τόπων.	59 Διότι εἶναι προτιμότερον δι’ ἠμᾶς νὰ ἀποθάνωμεν, ἐνῷ πολεμοῦμεν εἰς τὸ πεδίον τῆς μάχης, παρὰ νὰ ζῶμεν καὶ νὰ βλέπωμεν τὶς συμφορὲς καὶ τὰ ἐρείπια τοῦ ἔθνους μας καὶ τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ μας.
60 Ὡς δ' ἂν ᾖ θέλημα ἐν οὐρανῷ, οὕτω ποιήσει.	60 Πάντως ὅ,τι εἶναι θέλημα τοῦ οὐρανίου Θεοῦ αὐτὸ καὶ θὰ γίνῃ>.	60 Ἀλλ’ ὅ,τι ἂν θελήσῃ ὁ οὐρανός, ὁ Θεός, αὐτὸ καὶ θὰ κάμῃ! (Ἂς γίνῃ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ)>.