Μακκαβαίων Δ : Κεφάλαιον Δ'

Πρωτότυπο Κείμενο

ίμων γάρ τις πρὸς Ὀνίαν ἀντιπολιτευόμενος τὸν ποτε τὴν ἀρχιερωσύνην ἔχοντα διὰ βίου, καλὸν καὶ ἀγαθὸν ἄνδρα, ἐπειδὴ πάντα τρόπον διαβάλλων ὑπὲρ τοῦ ἔθνους οὐκ ἴσχυσε κακῶσαι, φυγὰς ᾤχετο τὴν πατρίδα προδώσων.
2 Ὅθεν ἥκων πρὸς Ἀπολλώνιον, τὸν Συρίας τε καὶ Φοινίκης καὶ Κιλικίας στρατηγόν, ἔλεγεν· εὔνους ὤν τοῖς τοῦ βασιλέως πράγμασιν ἥκω
3 μηνύσων πολλὰς ἰδιωτικῶν χρημάτων μυριάδας ἐν τοῖς Ἱεροσολύμων γαζοφυλακίοις τεθησαυρίσθαι τοῖς ἱεροῖς μὴ ἐπικοινωνούσας, καὶ προσήκειν ταῦτα Σελεύκῳ τῷ βασιλεῖ.
4 Τούτων δὲ ἕκαστα γνοὺς ὁ Ἀπολλώνιος, τὸν μὲν Σίμωνα τῆς εἰς τὸν βασιλέα κηδεμονίας ἐπαινεῖ, πρὸς δὲ τὸν Σέλευκον ἀναβὰς κατεμήνυσε τὸν τῶν χρημάτων θησαυρόν.
5 Καὶ λαβὼν τὴν περὶ αὐτὸν ἐξουσίαν ταχὺ εἰς τὴν πατρίδα ἡμῶν μετὰ τοῦ καταράτου Σίμωνος καὶ βαρυτάτου στρατοῦ ἀνέβη
6 καὶ προσελθὼν ταῖς τοῦ βασιλέως ἐντολαῖς ἥκειν ἔλεγεν, ὅπως τὰ ἰδιωτικὰ τοῦ γαζοφυλακίου λάβοι χρήματα.
7 Καὶ τοῦ ἔθνους πρὸς τὸν λόγον σχετλιάζοντος ἀντιλέγοντός τε, πάνδεινον εἶναι νομίσαντες, εἰ οἱ τὰς παρακαταθήκας πιστεύσαντες τῷ ἱερῷ θησαυρῷ στερηθήσονται, ὡς οἷόν τε ἦν, ἐκώλυον.
8 Μετὰ ἀπειλῶν δὲ ὁ Ἀπολλώνιος ἀπῄει εἰς τὸ ἱερόν.
9 Τῶν δὲ ἱερέων μετὰ γυναικῶν καὶ παιδίων ἐν τῷ ἱερῷ ἱκετευσάντων τὸν Θεὸν ὑπερασπίσαι τοῦ ἱεροῦ καταφρονουμένου τόπου
10 ἀνιόντος τε μετὰ καθωπλισμένης τῆς στρατιᾶς τοῦ Ἀπολλωνίου πρὸς τὴν τῶν χρημάτων ἁρπαγήν, οὐρανόθεν ἔφιπποι προὐφάνησαν ἄγγελοι περιαστράπτοντες τοῖς ὅπλοις καὶ πολὺν αὐτοῖς φόβον τε καὶ τρόμον ἐνιέντες.
11 Καταπεσών γέ τοι ἡμιθανὴς ὁ Ἀπολλώνιος ἐπὶ τὸν πάμφυλον τοῦ ἱεροῦ περίβολον τὰς χεῖρας ἐξέτεινεν εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ μετὰ δακρύων τοὺς Ἑβραίους παρεκάλει, ὅπως περὶ αὐτοῦ εὐξάμενοι τὸν ἐπουράνιον ἐξευμενίσωνται στρατόν.
12 Ἔλεγε γὰρ ἡμαρτηκὼς ὥστε καὶ ἀποθανεῖν ἄξιος ὑπάρχειν πᾶσί τε ἀνθρώποις ὑμνήσειν σωθεὶς τὴν τοῦ ἱεροῦ τόπου μακαριότητα.
13 Τούτοις ὑπαχθεὶς τοῖς λόγοις Ὀνίας ὁ ἀρχιερεύς, καίπερ ἄλλως εὐλαβηθείς, μήποτε νομίσειεν ὁ βασιλεὺς Σέλευκος ἐξ ἀνθρωπίνης ἐπιβουλῆς καὶ μὴ θείας δίκης ἀνῃρῆσθαι τὸν Ἀπολλώνιον, ηὔξατο περὶ αὐτοῦ.
14 Καὶ ὁ μὲν παραδόξως διασωθεὶς ᾤχετο δηλώσων τῷ βασιλεῖ τὰ συμβάντα αὐτῷ.
-15 Τελευτήσαντος δὲ Σελεύκου τοῦ βασιλέως διαδέχεται τὴν ἀρχὴν ὁ υἱὸς αὐτοῦ Ἀντίοχος Ἐπιφανής, ἀνὴρ ὑπερήφανος καὶ δεινός.
16 Ὅς καταλύσας τὸν Ὀνίαν τῆς ἀρχιερωσύνης Ἰάσονα τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ κατέστησεν ἀρχιερέα, συνθέμενον δώσειν,
17 εἰ ἐπιτρέψειεν αὐτῷ τὴν ἀρχήν, κατ' ἐνιαυτὸν τρισχίλια ἑξακόσια ἑξήκοντα τάλαντα.
18 Ὁ δὲ ἐπέτρεψεν αὐτῷ καὶ ἀρχιερᾶσθαι καὶ τοῦ ἔθνους ἀφηγεῖσθαι.
19 Ὅς καὶ ἐξεδιῄτησε τῶν Ἰουδαίων τὸ ἔθνος καὶ ἐξεπολίτευσεν ἐπὶ πᾶσαν παρανομίαν
20 ὥστε μὴ μόνον ἐπ' αὐτῇ τῇ ἄκρᾳ τῆς πατρίδος ἡμῶν γυμνάσιον κατασκευάσαι, ἀλλὰ καὶ καταλῦσαι τὴν τοῦ ἱεροῦ κηδεμονίαν.
21 Ἐφ' οἷς ἀγανακτήσασα ἡ θεία δίκη αὐτὸν αὐτοῖς τὸν Ἀντίοχον ἐπολέμωσεν.
22 Ἐπειδὴ γὰρ πολεμῶν ἦν κατ' Αἴγυπτον Πτολεμαίῳ, ἤκουσέ τε ὅτι φήμης διαδοθείσης περὶ τοῦ τεθνᾶναι αὐτόν, ὡς ἔνι μάλιστα χαίροιεν οἱ Ἱεροσολυμῖται, ταχέως ἐπ' αὐτοὺς ἀνέζευξεν,
23 καὶ ὡς ἐπόρθησεν αὐτούς, δόγμα ἔθετο ὅπως, εἴ τινες αὐτῶν φάνοιεν τῷ πατρίῳ πολιτευόμενοι νόμῳ, θάνοιεν.
24 Καὶ ἐπεὶ κατὰ μηδένα τρόπον ἴσχυε καταλῦσαι διὰ τῶν δογμάτων τὴν τοῦ ἔθνους εὔνοιαν,
25 ἀλλὰ πάσας τὰς ἑαυτοῦ ἀπειλὰς καὶ τιμωρίας ἑώρα καταλυομένας, ὥστε καὶ γυναῖκας, ὅτι περιέτεμον τὰ παιδία, μετὰ τῶν βρεφῶν κατακρημνισθῆναι προειδυίας ὅτι τοῦτο πείσονται·
26 ἕπει οὖν τὰ δόγματα αὐτοῦ κατεφρονεῖτο ὑπὸ τοῦ λαοῦ, αὐτὸς διὰ βασάνων ἕνα ἕκαστον τοῦ ἔθνους ἠνάγκαζε μιαρῶν ἀπογευομένους τροφῶν ἐξόμνυσθαι τὸν Ἰουδαϊσμόν.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

ξηγοῦμαι· κάποιος Σίμων, ὁ ὁποῖος ἀντεπολιτεύετο πρὸς τὸν Ὀνίαν ποὺ εἶχε κάποτε ἰσόβιον τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ ἦτο ἄνθρωπος ἐνάρετος, ἐπειδὴ δὲν ἠμπόρεσε, καίτοι τὸν κατασυκοφαντοῦσε παντοιοτρόπως χάριν τοῦ συμφέροντος τάχα τοῦ ἔθνους, νὰ ἐπιτύχῃ κάτι κακὸν εἰς βάρος τοῦ Ὀνίου, ἔφυγε, διὰ νὰ προδώσῃ τὴν πατρίδα του.
2 Πρὸς τὸν σκοπὸν αὐτὸν προσῆλθεν εἰς τὸν Ἀπολλώνιον, τὸν στρατιωτικὸν διοικητὴν τῆς Συρίας, τῆς Φοινίκης καὶ τῆς Κιλικίας καὶ τοῦ εἶπε· <ἔρχομαι μὲ φιλικὰς διαθέσεις πρὸς τὸν βασιλέα
3 νὰ καταγγείλω, ὅτι εἰς τὰ θησαυροφυλάκια τῶν Ἱεροσολύμων ἔχουν ἀποθησαυρισθῆ πολλαὶ μυριάδες ἰδιωτικῶν χρημάτων, ποὺ δὲν ἔχουν σχέσιν μὲ τὸν ἱερὸν θησαυρὸν τοῦ ναοῦ, καὶ ὅτι αὐτὰ δικαιωματικῶς ἀνήκουν εἰς τὸν βασιλέα Σέλευκον>.
4 Ὅταν δὲ ἔμαθεν ἐν λεπτομερείαις αὐτὰ ὁ Ἀπολλώνιος, ἐπῄνεσε τὸν Σίμωνα διὰ τὸ ἐνδιαφέρον του ὑπὲρ τοῦ βασιλέως, μετέβη εἰς τὸν Σέλευκον καὶ κατέστησεν εἰς αὐτὸν γνωστὸν τὸν θησαυρὸν ἐκεῖνον τῶν χρημάτων.
5 Ἀφοῦ δὲ ἐν συνεχεῖᾳ ἐπῇρε τὴν σχετικὴν ἐξουσίαν, ἀνῆλθε ταχέως εἰς τὴν πατρίδα μας, συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν ἐπικατάρατον Σίμωνα καὶ ὁδηγῶν πολὺν καὶ βαρέως ὡπλισμένον στρατόν.
6 Ἔλεγε δὲ ὅτι ἦλθε κατόπιν ἐντολῆς τοῦ βασιλέως, διὰ νὰ παραλάβῃ ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιον τὰ ἰδιωτικὰ χρήματα.
7 Ὅλος ὁ λαὸς ἠγανάκτησεν ἐξ αἰτίας τοῦ γεγονότος αὐτοῦ καὶ προέβαλλεν ἀντιρρήσεις· καὶ ἐπειδὴ ἐθεώρησαν μέγα δεινόν, ἐὰν ἐστεροῦντο ἀπὸ τὰ χρήματά των, ὅσοι τὰ εἶχαν ἐμπιστευθῆ εἰς τὸ ἱερὸν θησαυροφυλάκιον, διὰ τοῦτο ἠμπόδιζαν ὅσον ἠμποροῦσαν τὸν Ἀπολλώνιον.
8 Ὁ Ἀπολλώνιος παρ' ὅλα αὐτὰ κατηυθύνθη μὲ ἀπειλὰς πρὸς τὸν ναόν.
9 Εἰς τὸν ναὸν ὅμως οἱ ἱερεῖς μαζῆ μὲ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδιὰ ἰκέτευαν τὸν Θεὸν νὰ ὑπερασπίσῃ τὸν καταφρονούμενον ἱερὸν τόπον.
10 Ἐνῷ δὲ ἀνέβαινεν ὁ Ἀπολλώνιος μὲ τὴν πλήρως ἐξωπλισμένην στρατιάν του, πρὸς τὸν σκοπὸν νὰ ἁρπάσῃ τὰ χρήματα, ἐφάνησαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν κατέμπροσθέν των ἄγγελοι ἔφιπποι ἀπαστράπτοντες μὲ τὰ ὅπλα των, οἱ ὁποῖοι ἐνέβαλον εἰς αὐτοὺς πολὺν φόβον καὶ τρόμον.
11 Ἀφοῦ κατέπεσεν ἡμιθανὴς ὁ Ἀπολλώνιος εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ναοῦ, τὴν καλουμένην αὐλὴν ὅλων τῶν ἐθνῶν, ἤπλωσε τὰς χεῖρας εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακάλει μὲ δάκρυα τοὺς Ἑβραίους νὰ προσευχηθοῦν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ νὰ ἐξευμενίσουν τὸ οὐράνιον στράτευμα.
12 Ὡμολογοῦσε δέ, ὅτι εἶχεν ἁμαρτήσει τόσον, ὥστε θὰ ἦτο ἄξιος ἀκόμη καὶ νὰ ἀποθάνῃ, καὶ ὅτι ἐὰν ἐσώζετο, θὰ διαλαλοῦσε εἰς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἁγιότητα τοῦ ἱεροῦ χώρου.
13 Πεισθεὶς εἰς τοὺς λόγους τούτους ὁ ἀρχιερεὺς Ὀνίας, φοβηθεὶς δὲ ἐξ ἄλλου μήπως ὁ βασιλεὺς Σέλευκος νομίσῃ ὅτι ὁ Ἀπολλώνιος δὲν ἐφονεύθη ἀπὸ τὴν θείαν δίκην ἀλλὰ ἀπὸ ἐπιβουλὴν ἀνθρώπων, προσηυχήθη δι' αὐτόν.
14 Καὶ ὁ στρατηγός, ὁ κατὰ παράδοξον τρόπον διασωθείς, ἔσπευσε νὰ καταστήσῃ γνωστὰ εἰς τὸν βασιλέα τὰ συμβάντα εἰς αὐτόν.
15 Ὁταν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Σέλευκος, τὸν διεδέχθη εἰς τὴν ἀρχὴν ὁ υἱός του Ἀντίοχος ὁ Ἐπιφανής, ἄνθρωπος ὑπερήφανος καὶ σκληρός.
16 Αὐτὸς καθήρεσε τὸν Ὀνίαν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης καὶ ἐγκατέστησεν ὡς ἀρχιερέα τὸν ἀδελφόν του Ἰάσωνα, ὁ ὁποῖος συνεφώνησεν
17 ὅτι, ἐὰν τοῦ ἀνέθετε τὴν ἀρχιερωσύνην, θὰ τοῦ ἔδιδε κάθε ἔτος τρεῖς χιλιάδας ἑξακόσια ἑξήκοντα τάλαντα.
18 Ἐκεῖνος τοῦ ἀνέθεσε τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ ἔθνους.
19 Αὐτὸς ἔβγαλε τότε τὸ ἰουδαϊκὸν ἔθνος ἀπὸ τὸν προηγούμενον τρόπον τῆς ζωῆς καὶ ἔγινε προαγωγὸς εἰς κάθε παρανομίαν,
20 ὥστε ὀχι μόνον εἰς τὴν ἀκρόπολιν τῆς πατρίδος μας νὰ κατασκευάσουν γυμναστήρια, ἀλλὰ καὶ νὰ καταργήσῃ τὴν καθιερωμένην φροντίδα διὰ τὸν ναόν.
21 Ἐξ αἰτίας αὐτῶν ἠγανάκτησεν ἡ θεία δίκη καὶ ἔκαμεν ἐχθρὸν των τὸν ἴδιον τὸν Ἀντίοχον.
22 Ἐνῷ, δηλαδή, ὁ Ἀντίοχος ἐπολεμοῦσε κατὰ τοῦ Πτολεμαίου εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ ἐπληροφορήθη ὅτι Ἱεροσολυμῖται κατόπιν διαδόσεως φήμης περὶ τοῦ θανάτου του ἐχαίροντο καθ' ὑπερβολήν, μετέβαλε πορείαν καὶ ἐστράφη ἐναντίον αὐτῶν.
23 Ἀμέσως μόλις τοὺς ὑπέταξεν ἐξέδωκε διάταγμα, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖον ἐτιμωροῦντο μὲ θάνατον ὅσοι ἀπὸ αὐτοὺς θὰ ἐτολμοῦσαν νὰ φανοῦν ὅτι ἐζοῦσαν σύμφωνα μὲ τὸν προγονικόν των Νόμον.
24 Καὶ ἀφοῦ δὲν ἠμπόρεσε μὲ κανένα τρόπον νὰ ἐξάλείψῃ τὴν ἀγάπην των πρὸς τὴν πατρίδα,
25 ἀλλὰ ἀντιθέτως ἔβλεπε νὰ καταφρονοῦνται ὅλαι αἱ ἐξαγγελλόμενοι ὑπ' αὐτοῦ ἀπειλαὶ καὶ τιμωρίαι εἰς βαθμόν, ὥστε καὶ γυναῖκες ἀκόμη νὰ κατακρημνισθοῦν μαζῆ μὲ τὰ βρέφη των, ἐπειδὴ ἐφήρμοζαν εἰς τὰ τέκνα των τὴν περιτομήν, ἂν καὶ ἐγνώριζαν ὅτι αὐτὸ θὰ πάθουν.
26 Ἐπειδή, λοιπὸν αἱ διαταγαί του κατεφρονοῦντο ὑπὸ τοῦ λαοῦ, ἠνάγκαζε μὲ βασανιστήρια κάθε ἕνα Ἰουδαῖον νὰ γίνῃ ἐξωμότης, νὰ ἀπαρνηθῇ τὸν ἰουδαϊσμὸν τρώγων ἀπηγορευμένας τροφάς.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

άποιος, λοιπόν, Σίμων, ὁ ὁποῖος ἦταν πολιτικὸς ἀντίπαλος τοῦ καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ (ἐναρέτου) Ὀνία, ὁ ὁποῖος εἶχε κάποτε ἰσόβιον τὴν ἀρχιερωσύνην, ἐπειδὴ δὲν κατώρθωσε νὰ βλάψῃ τὸν Ὀνίαν, παρ' ὅλον ὅτι τὸν κατασυκοφαντοῦσε χάριν δῆθεν τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος, ἐγκατέλειψε τὴν πατρίδα του καὶ ἔγινε φυγάς, διὰ νὰ τὴν προδώσῃ!
2 Τοιουτοτρόπως ὁ Σίμων ἦλθεν εἰς τὸν Ἀπολλώνιον, τὸν στρατιωτικὸν διοικητὴν τῆς Συρίας καὶ τῆς Φοινίκης καὶ τῆς Κιλικίας, καὶ τοῦ εἶπεν: <Ἦλθα ἐδῶ, διότι εἶμαι νομιμόφρων πολίτης τῆς βασιλείας (τοῦ Σελεύκου Δ' Φιλοπάτορος),
3 μὲ τὸν σκοπὸν νὰ γνωστοποιήσω καὶ ἀποκαλύψω ὅτι εἰς τὰ θησαυροφυλάκια τῆς Ἱερουσαλὴμ ἔχουν κατατεθῆ καὶ ἀποθησαυρισθῆ ἀναρίθμητα ποσὰ ἰδιωτικῶν χρηματικῶν καταθέσεων, ποὺ δὲν ἀνήκουν εἰς τὴν περιουσίαν τοῦ Ναοῦ, ἀλλ’ ἀνήκουν δικαιωματικῶς εἰς τὸν βασιλιᾶ Σέλευκον>.
4 Ὅταν ὁ διοικητὴς Ἀπολλώνιος ἐπληροφορήθη τὶς λεπτομέρειες τῆς ὑποθέσεως αὐτῆς, ἐπῄνεσε μὲν τὸν Σίμωνα διὰ τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν φροντίδα του ὑπὲρ τοῦ βασιλιᾶ, ὁ ἴδιος δέ, ἀφοῦ ἀνέβη γρήγορα εἰς τὸν Σέλευκον, τὸν ἐπληροφόρησε καὶ τοῦ ἐφανέρωσε τὸν πλούσιον ἐκεῖνον χρηματικὸν θησαυρόν.
5 Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Ἀπολλώνιος ἔλαβε τὴν σχετικὴν ἐξουσίαν διὰ νὰ χειρισθῇ τὸ ὅλον ζήτημα, ἐπροχώρησε ταχύτατα πρὸς τὴν πατρίδα μας (Ἰουδαίαν) συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν καταραμένον Σίμωνα καὶ ἀπὸ πολὺ βαριὰ ὡπλισμένην στρατιωτικὴν δύναμιν.
6 Καὶ ὅταν ἐπλησίασεν, ἔλεγεν ὅτι ἔφθασεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν κατόπιν ἐντολῆς καὶ ἐξουσιοδοτήσεως τοῦ βασιλιᾶ, διὰ νὰ παραλάβῃ ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιον τοῦ Ναοῦ τὰ χρήματα τῶν ἰδιωτικῶν καταθέσεων.
7 Ὁ λαὸς ὅμως μὲ ὀργὴν καὶ ἀγανάκτησιν διεμαρτύρετο καὶ προέβαλλεν ἀντιρρήσεις εἰς τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Ἀπολλωνίου· ἐπειδὴ δὲ ἐθεώρησαν ὡς πολὺ φοβερὸν κακόν, ἐκεῖνοι ποὺ εἶχαν ἐμπιστευθῆ τὶς καταθέσεις των εἰς τὸ θησαυροφυλάκιον τοῦ Ναοῦ νὰ στερηθοῦν τῶν χρημάτων των, ἐμπόδιζαν, ὅσον τοὺς ἦταν δυνατόν, τὴν προσπάθειαν τοῦ Ἀπολλωνίου.
8 Ἀλλ' ὁ Ἀπολλώνιος ἐπροχώρησε κατευθυνόμενος πρὸς τὸν Ναὸν μὲ ἀπειλές.
9 Ἐν τῷ μεταξὺ οἱ ἱερεῖς μὲ γυναῖκες καὶ παιδιὰ ἱκετεῦσαν τὸν Θεὸν εἰς τὸν Ναὸν νὰ ὑπερασπίσῃ τὸν ἱερὸν τόπον, ὁ ὁποῖος κατεφρονεῖτο·
10 ἐνῷ δὲ ὁ Ἀπολλώνιος ἀνέβαινεν εἰς τὸν Ναὸν μὲ τὸν πλήρως ὡπλισμένον στρατόν του διὰ νὰ ἁρπάσῃ τὰ χρήματα τοῦ ἱεροῦ θησαυροφυλακίου, ἐφάνησαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν ἄγγελοι καθισμένοι ἐπάνω εἰς ἵππους, περιβαλλόμενοι μὲ λάμψιν, μὲ τὰ ὅπλα των, οἱ ὁποῖοι ἐνέβαλαν (ἐνέπνευσαν) εἰς αὐτοὺς πολὺν φόβον καὶ τρόμον.
11 Τότε ὁ Ἀπολλώνιος, ἀφοῦ κατέπεσε μισοπεθαμένος εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ Ναοῦ τὴν προωρισμένην δι' ὅλα τὰ ἔθνη καὶ τὶς φυλές, ἄπλωσε τὰ χέρια του πρὸς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακαλοῦσε μὲ δάκρυα τοὺς Ἑβραίους νὰ προσευχηθοῦν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ νὰ ἐξευμενίσουν τὸν οὐράνιον ἀγγελικὸν στρατόν.
12 Διότι ἔλεγεν ὅτι εἶχε τόσον πολὺ ἁμαρτήσει, ὥστε ἦταν ἄξιος ἀκόμη καὶ νὰ ἀποθάνῃ· καὶ ὅτι, ἐὰν ἐσώζετο, θὰ διαλαλοῦσε καὶ θὰ ἐγκωμίαζε ἐνώπιον ὅλων τῶν ἀνθρώπων τὴν ἁγιότητα τοῦ ἱεροῦ χώρου τοῦ Ναοῦ.
13 Συγκινηθεὶς καὶ πεισθεὶς ἀπὸ τὰ λόγια αὐτά (τοῦ Ἀπολλωνίου) ὁ ἀρχιερεὺς Ὀνίας, παρ’ ὅλον ὅτι ἐφοβήθη μήπως ὁ βασιλιᾶς Σέλευκος νομίσῃ ὅτι ὁ Ἀπολλώνιος ἐφονεύθη ἀπὸ ἀνθρωπίνην ἐπιβουλὴν καὶ ὄχι ἀπὸ τὴν θείαν δικαιοσύνην, προσηυχήθη ὑπὲρ αὐτοῦ.
14 Καὶ ὁ μὲν Ἀπολλώνιος, ἀφοῦ διεσώθη μὲ αὐτὸν τὸν παράδοξον καὶ ἀπρόσμενον τρόπον, ἔσπευσε νὰ ἀναγγείλῃ εἰς τὸν βασιλιᾶ Σέλευκον τὰ ὅσα συνέβησαν εἰς αὐτόν.
15 Ὅταν δὲ ἀπέθανεν ὁ βασιλιᾶς Σέλευκος Δ' Φιλοπάτωρ, τὸν διεδέχθη εἰς τὸν βασιλικὸν θρόνον ὁ υἱός του Ἀντίοχος Δ' Ἐπιφανής, ὁ ὁποῖος ἦταν ἄνθρωπος ἀλαζών, αὐθάδης καὶ τρομερός.
16 Αὐτὸς καθήρεσεν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης τὸν ἀρχιερέα Ὀνίαν Γ' καὶ ἐγκατέστησεν εἰς τὴν θέσιν του ὡς ἀρχιερέα τὸν ἀδελφόν του (τοῦ Ὀνία) Ἰάσονα, ὁ ὁποῖος συνεφώνησεν ὅτι,
17 ἐὰν (ὁ Ἀντίοχος Δ') τοῦ ἀνέθετε τὴν ἀρχιερωσύνην, θὰ τοῦ ἐπλήρωνε κάθε ἔτος τρεῖς χιλιάδες ἑξακόσια ἑξῆντα τάλαντα.
18 Ὁ δὲ βασιλιᾶς (Ἀντίοχος Δ') τοῦ ἀνέθεσε καὶ τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους.
19 Ὁ νέος ἀρχιερεὺς Ἰάσων μετέβαλε τὸν τρόπον ζωῆς τοῦ Ἰουδαϊκο ἔθνους, τὸ ἔβγαλεν ἀπὸ τὶς ἕως τότε συνήθειές του καὶ ἄλλαξε τὸ εἶδος τῆς διοικήσεως τοῦ λαοῦ, κάτι τὸ ὁποῖον ὠδήγησεν εἰς παντὸς εἴδους παρανομίες,
20 ὥστε ὄχι μόνον εἰς αὐτὴν ταύτην τὴν ἀκρόπολιν τῆς πατρίδος μας νὰ κατασκευάσῃ Γυμναστήριον, ἀλλὰ καὶ νὰ καταλύσῃ τὴν καθιερωμένην λατρείαν καὶ φροντίδα διὰ τὸν Ναόν.
21 Ἐξ αἰτίας τῶν ἀνοσίων αὐτῶν ἐνεργειῶν ἀγανάκτησε καὶ ὠργίσθη ἡ θεία δικαιοσύνη καὶ κατέστησε τὸν Ἀντίοχον Δ' ἐχθρόν των (τὸν ἔστρεψεν ἐναντίον των).
22 Διότι, ἐνῷ ὁ Ἀντίοχος Δ' ἐπολεμοῦσε εἰς τὴν Αἴγυπτον ἐναντίον τοῦ Πτολεμαῖου ς' Φιλομήτορος καὶ ἐπληροφορήθη ὅτι οἱ κάτοικοι τῶν Ἱεροσολύμων ἐχάρησαν πάρα πολὺ κατόπιν διαδόσεως μιᾶς φήμης ὅτι ἀπέθανεν, ἄλλαξε πορείαν καὶ ἐστράφη ταχύτατα ἐναντίον των.
23 Καὶ ἀμέσως μόλις τοὺς ὑπέταξε καὶ τοὺς ἐλεηλάτησεν, ἐξέδωκε διάταγμα, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖον ὅσοι ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους θὰ ἐτολμοῦσαν νὰ ἐμφανισθοῦν ὅτι ζοῦν σύμφωνα μὲ τὸν νόμον τῶν πατέρων των (τὸν Μωσαϊκὸν νόμον) θὰ ἐθανατώνοντο.
24 Ἐπειδὴ δὲ μὲ κανένα τρόπον δὲν κατώρθωσε νὰ ἐξαλείψῃ διὰ τῶν διαταγμάτων τὴν ἀγάπην τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους πρὸς τοὺς ἱεροὺς νόμους τῆς πατρίδος των,
25 ἀλλ’ ἀντιθέτως διεπίστωνεν ὅτι κατεπατοῦντο καὶ ἐπεριφρονοῦντο ὅλες οἱ ἀπειλὲς καὶ οἱ τιμωρίες του, ὥστε ἀκόμη καὶ γυναῖκες νὰ ἔχουν κατακρημνισθῆ μαζὶ μὲ τὰ βρέφη των, διότι εἶχαν κάμει περιτομὴν εἰς τὰ παιδιά των, παρ’ ὅλον ὅτι ἐγνώριζαν ὅτι αὐτὸ ἐπρόκειτο νὰ πάθουν
26 ἐπειδὴ λοιπὸν τὰ διατάγματά του ἐπεριφρονοῦντο ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊκὸν λαόν, αὐτὸς ὁ ἴδιος ἐξηνάγκαζε μὲ βασανιστήρια κάθε Ἰουδαῖον πολίτην νὰ ἀπαρνηθῇ τὸν Ἰουδαϊσμόν, νὰ γίνῃ δηλαδὴ ἐξωμότης, μὲ τὸ νὰ τρώγῃ τροφές τις ὁποῖες ἀπηγόρευεν ὁ Μωσαϊκὸς νόμος.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
ίμων γάρ τις πρὸς Ὀνίαν ἀντιπολιτευόμενος τὸν ποτε τὴν ἀρχιερωσύνην ἔχοντα διὰ βίου, καλὸν καὶ ἀγαθὸν ἄνδρα, ἐπειδὴ πάντα τρόπον διαβάλλων ὑπὲρ τοῦ ἔθνους οὐκ ἴσχυσε κακῶσαι, φυγὰς ᾤχετο τὴν πατρίδα προδώσων.	ξηγοῦμαι· κάποιος Σίμων, ὁ ὁποῖος ἀντεπολιτεύετο πρὸς τὸν Ὀνίαν ποὺ εἶχε κάποτε ἰσόβιον τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ ἦτο ἄνθρωπος ἐνάρετος, ἐπειδὴ δὲν ἠμπόρεσε, καίτοι τὸν κατασυκοφαντοῦσε παντοιοτρόπως χάριν τοῦ συμφέροντος τάχα τοῦ ἔθνους, νὰ ἐπιτύχῃ κάτι κακὸν εἰς βάρος τοῦ Ὀνίου, ἔφυγε, διὰ νὰ προδώσῃ τὴν πατρίδα του.	άποιος, λοιπόν, Σίμων, ὁ ὁποῖος ἦταν πολιτικὸς ἀντίπαλος τοῦ καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ (ἐναρέτου) Ὀνία, ὁ ὁποῖος εἶχε κάποτε ἰσόβιον τὴν ἀρχιερωσύνην, ἐπειδὴ δὲν κατώρθωσε νὰ βλάψῃ τὸν Ὀνίαν, παρ' ὅλον ὅτι τὸν κατασυκοφαντοῦσε χάριν δῆθεν τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος, ἐγκατέλειψε τὴν πατρίδα του καὶ ἔγινε φυγάς, διὰ νὰ τὴν προδώσῃ!
2 Ὅθεν ἥκων πρὸς Ἀπολλώνιον, τὸν Συρίας τε καὶ Φοινίκης καὶ Κιλικίας στρατηγόν, ἔλεγεν· εὔνους ὤν τοῖς τοῦ βασιλέως πράγμασιν ἥκω	2 Πρὸς τὸν σκοπὸν αὐτὸν προσῆλθεν εἰς τὸν Ἀπολλώνιον, τὸν στρατιωτικὸν διοικητὴν τῆς Συρίας, τῆς Φοινίκης καὶ τῆς Κιλικίας καὶ τοῦ εἶπε· <ἔρχομαι μὲ φιλικὰς διαθέσεις πρὸς τὸν βασιλέα	2 Τοιουτοτρόπως ὁ Σίμων ἦλθεν εἰς τὸν Ἀπολλώνιον, τὸν στρατιωτικὸν διοικητὴν τῆς Συρίας καὶ τῆς Φοινίκης καὶ τῆς Κιλικίας, καὶ τοῦ εἶπεν: <Ἦλθα ἐδῶ, διότι εἶμαι νομιμόφρων πολίτης τῆς βασιλείας (τοῦ Σελεύκου Δ' Φιλοπάτορος),
3 μηνύσων πολλὰς ἰδιωτικῶν χρημάτων μυριάδας ἐν τοῖς Ἱεροσολύμων γαζοφυλακίοις τεθησαυρίσθαι τοῖς ἱεροῖς μὴ ἐπικοινωνούσας, καὶ προσήκειν ταῦτα Σελεύκῳ τῷ βασιλεῖ.	3 νὰ καταγγείλω, ὅτι εἰς τὰ θησαυροφυλάκια τῶν Ἱεροσολύμων ἔχουν ἀποθησαυρισθῆ πολλαὶ μυριάδες ἰδιωτικῶν χρημάτων, ποὺ δὲν ἔχουν σχέσιν μὲ τὸν ἱερὸν θησαυρὸν τοῦ ναοῦ, καὶ ὅτι αὐτὰ δικαιωματικῶς ἀνήκουν εἰς τὸν βασιλέα Σέλευκον>.	3 μὲ τὸν σκοπὸν νὰ γνωστοποιήσω καὶ ἀποκαλύψω ὅτι εἰς τὰ θησαυροφυλάκια τῆς Ἱερουσαλὴμ ἔχουν κατατεθῆ καὶ ἀποθησαυρισθῆ ἀναρίθμητα ποσὰ ἰδιωτικῶν χρηματικῶν καταθέσεων, ποὺ δὲν ἀνήκουν εἰς τὴν περιουσίαν τοῦ Ναοῦ, ἀλλ’ ἀνήκουν δικαιωματικῶς εἰς τὸν βασιλιᾶ Σέλευκον>.
4 Τούτων δὲ ἕκαστα γνοὺς ὁ Ἀπολλώνιος, τὸν μὲν Σίμωνα τῆς εἰς τὸν βασιλέα κηδεμονίας ἐπαινεῖ, πρὸς δὲ τὸν Σέλευκον ἀναβὰς κατεμήνυσε τὸν τῶν χρημάτων θησαυρόν.	4 Ὅταν δὲ ἔμαθεν ἐν λεπτομερείαις αὐτὰ ὁ Ἀπολλώνιος, ἐπῄνεσε τὸν Σίμωνα διὰ τὸ ἐνδιαφέρον του ὑπὲρ τοῦ βασιλέως, μετέβη εἰς τὸν Σέλευκον καὶ κατέστησεν εἰς αὐτὸν γνωστὸν τὸν θησαυρὸν ἐκεῖνον τῶν χρημάτων.	4 Ὅταν ὁ διοικητὴς Ἀπολλώνιος ἐπληροφορήθη τὶς λεπτομέρειες τῆς ὑποθέσεως αὐτῆς, ἐπῄνεσε μὲν τὸν Σίμωνα διὰ τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν φροντίδα του ὑπὲρ τοῦ βασιλιᾶ, ὁ ἴδιος δέ, ἀφοῦ ἀνέβη γρήγορα εἰς τὸν Σέλευκον, τὸν ἐπληροφόρησε καὶ τοῦ ἐφανέρωσε τὸν πλούσιον ἐκεῖνον χρηματικὸν θησαυρόν.
5 Καὶ λαβὼν τὴν περὶ αὐτὸν ἐξουσίαν ταχὺ εἰς τὴν πατρίδα ἡμῶν μετὰ τοῦ καταράτου Σίμωνος καὶ βαρυτάτου στρατοῦ ἀνέβη	5 Ἀφοῦ δὲ ἐν συνεχεῖᾳ ἐπῇρε τὴν σχετικὴν ἐξουσίαν, ἀνῆλθε ταχέως εἰς τὴν πατρίδα μας, συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν ἐπικατάρατον Σίμωνα καὶ ὁδηγῶν πολὺν καὶ βαρέως ὡπλισμένον στρατόν.	5 Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Ἀπολλώνιος ἔλαβε τὴν σχετικὴν ἐξουσίαν διὰ νὰ χειρισθῇ τὸ ὅλον ζήτημα, ἐπροχώρησε ταχύτατα πρὸς τὴν πατρίδα μας (Ἰουδαίαν) συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν καταραμένον Σίμωνα καὶ ἀπὸ πολὺ βαριὰ ὡπλισμένην στρατιωτικὴν δύναμιν.
6 καὶ προσελθὼν ταῖς τοῦ βασιλέως ἐντολαῖς ἥκειν ἔλεγεν, ὅπως τὰ ἰδιωτικὰ τοῦ γαζοφυλακίου λάβοι χρήματα.	6 Ἔλεγε δὲ ὅτι ἦλθε κατόπιν ἐντολῆς τοῦ βασιλέως, διὰ νὰ παραλάβῃ ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιον τὰ ἰδιωτικὰ χρήματα.	6 Καὶ ὅταν ἐπλησίασεν, ἔλεγεν ὅτι ἔφθασεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν κατόπιν ἐντολῆς καὶ ἐξουσιοδοτήσεως τοῦ βασιλιᾶ, διὰ νὰ παραλάβῃ ἀπὸ τὸ θησαυροφυλάκιον τοῦ Ναοῦ τὰ χρήματα τῶν ἰδιωτικῶν καταθέσεων.
7 Καὶ τοῦ ἔθνους πρὸς τὸν λόγον σχετλιάζοντος ἀντιλέγοντός τε, πάνδεινον εἶναι νομίσαντες, εἰ οἱ τὰς παρακαταθήκας πιστεύσαντες τῷ ἱερῷ θησαυρῷ στερηθήσονται, ὡς οἷόν τε ἦν, ἐκώλυον.	7 Ὅλος ὁ λαὸς ἠγανάκτησεν ἐξ αἰτίας τοῦ γεγονότος αὐτοῦ καὶ προέβαλλεν ἀντιρρήσεις· καὶ ἐπειδὴ ἐθεώρησαν μέγα δεινόν, ἐὰν ἐστεροῦντο ἀπὸ τὰ χρήματά των, ὅσοι τὰ εἶχαν ἐμπιστευθῆ εἰς τὸ ἱερὸν θησαυροφυλάκιον, διὰ τοῦτο ἠμπόδιζαν ὅσον ἠμποροῦσαν τὸν Ἀπολλώνιον.	7 Ὁ λαὸς ὅμως μὲ ὀργὴν καὶ ἀγανάκτησιν διεμαρτύρετο καὶ προέβαλλεν ἀντιρρήσεις εἰς τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Ἀπολλωνίου· ἐπειδὴ δὲ ἐθεώρησαν ὡς πολὺ φοβερὸν κακόν, ἐκεῖνοι ποὺ εἶχαν ἐμπιστευθῆ τὶς καταθέσεις των εἰς τὸ θησαυροφυλάκιον τοῦ Ναοῦ νὰ στερηθοῦν τῶν χρημάτων των, ἐμπόδιζαν, ὅσον τοὺς ἦταν δυνατόν, τὴν προσπάθειαν τοῦ Ἀπολλωνίου.
8 Μετὰ ἀπειλῶν δὲ ὁ Ἀπολλώνιος ἀπῄει εἰς τὸ ἱερόν.	8 Ὁ Ἀπολλώνιος παρ' ὅλα αὐτὰ κατηυθύνθη μὲ ἀπειλὰς πρὸς τὸν ναόν.	8 Ἀλλ' ὁ Ἀπολλώνιος ἐπροχώρησε κατευθυνόμενος πρὸς τὸν Ναὸν μὲ ἀπειλές.
9 Τῶν δὲ ἱερέων μετὰ γυναικῶν καὶ παιδίων ἐν τῷ ἱερῷ ἱκετευσάντων τὸν Θεὸν ὑπερασπίσαι τοῦ ἱεροῦ καταφρονουμένου τόπου	9 Εἰς τὸν ναὸν ὅμως οἱ ἱερεῖς μαζῆ μὲ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδιὰ ἰκέτευαν τὸν Θεὸν νὰ ὑπερασπίσῃ τὸν καταφρονούμενον ἱερὸν τόπον.	9 Ἐν τῷ μεταξὺ οἱ ἱερεῖς μὲ γυναῖκες καὶ παιδιὰ ἱκετεῦσαν τὸν Θεὸν εἰς τὸν Ναὸν νὰ ὑπερασπίσῃ τὸν ἱερὸν τόπον, ὁ ὁποῖος κατεφρονεῖτο·
10 ἀνιόντος τε μετὰ καθωπλισμένης τῆς στρατιᾶς τοῦ Ἀπολλωνίου πρὸς τὴν τῶν χρημάτων ἁρπαγήν, οὐρανόθεν ἔφιπποι προὐφάνησαν ἄγγελοι περιαστράπτοντες τοῖς ὅπλοις καὶ πολὺν αὐτοῖς φόβον τε καὶ τρόμον ἐνιέντες.	10 Ἐνῷ δὲ ἀνέβαινεν ὁ Ἀπολλώνιος μὲ τὴν πλήρως ἐξωπλισμένην στρατιάν του, πρὸς τὸν σκοπὸν νὰ ἁρπάσῃ τὰ χρήματα, ἐφάνησαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν κατέμπροσθέν των ἄγγελοι ἔφιπποι ἀπαστράπτοντες μὲ τὰ ὅπλα των, οἱ ὁποῖοι ἐνέβαλον εἰς αὐτοὺς πολὺν φόβον καὶ τρόμον.	10 ἐνῷ δὲ ὁ Ἀπολλώνιος ἀνέβαινεν εἰς τὸν Ναὸν μὲ τὸν πλήρως ὡπλισμένον στρατόν του διὰ νὰ ἁρπάσῃ τὰ χρήματα τοῦ ἱεροῦ θησαυροφυλακίου, ἐφάνησαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν ἄγγελοι καθισμένοι ἐπάνω εἰς ἵππους, περιβαλλόμενοι μὲ λάμψιν, μὲ τὰ ὅπλα των, οἱ ὁποῖοι ἐνέβαλαν (ἐνέπνευσαν) εἰς αὐτοὺς πολὺν φόβον καὶ τρόμον.
11 Καταπεσών γέ τοι ἡμιθανὴς ὁ Ἀπολλώνιος ἐπὶ τὸν πάμφυλον τοῦ ἱεροῦ περίβολον τὰς χεῖρας ἐξέτεινεν εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ μετὰ δακρύων τοὺς Ἑβραίους παρεκάλει, ὅπως περὶ αὐτοῦ εὐξάμενοι τὸν ἐπουράνιον ἐξευμενίσωνται στρατόν.	11 Ἀφοῦ κατέπεσεν ἡμιθανὴς ὁ Ἀπολλώνιος εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ναοῦ, τὴν καλουμένην αὐλὴν ὅλων τῶν ἐθνῶν, ἤπλωσε τὰς χεῖρας εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακάλει μὲ δάκρυα τοὺς Ἑβραίους νὰ προσευχηθοῦν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ νὰ ἐξευμενίσουν τὸ οὐράνιον στράτευμα.	11 Τότε ὁ Ἀπολλώνιος, ἀφοῦ κατέπεσε μισοπεθαμένος εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ Ναοῦ τὴν προωρισμένην δι' ὅλα τὰ ἔθνη καὶ τὶς φυλές, ἄπλωσε τὰ χέρια του πρὸς τὸν οὐρανὸν καὶ παρακαλοῦσε μὲ δάκρυα τοὺς Ἑβραίους νὰ προσευχηθοῦν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ νὰ ἐξευμενίσουν τὸν οὐράνιον ἀγγελικὸν στρατόν.
12 Ἔλεγε γὰρ ἡμαρτηκὼς ὥστε καὶ ἀποθανεῖν ἄξιος ὑπάρχειν πᾶσί τε ἀνθρώποις ὑμνήσειν σωθεὶς τὴν τοῦ ἱεροῦ τόπου μακαριότητα.	12 Ὡμολογοῦσε δέ, ὅτι εἶχεν ἁμαρτήσει τόσον, ὥστε θὰ ἦτο ἄξιος ἀκόμη καὶ νὰ ἀποθάνῃ, καὶ ὅτι ἐὰν ἐσώζετο, θὰ διαλαλοῦσε εἰς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἁγιότητα τοῦ ἱεροῦ χώρου.	12 Διότι ἔλεγεν ὅτι εἶχε τόσον πολὺ ἁμαρτήσει, ὥστε ἦταν ἄξιος ἀκόμη καὶ νὰ ἀποθάνῃ· καὶ ὅτι, ἐὰν ἐσώζετο, θὰ διαλαλοῦσε καὶ θὰ ἐγκωμίαζε ἐνώπιον ὅλων τῶν ἀνθρώπων τὴν ἁγιότητα τοῦ ἱεροῦ χώρου τοῦ Ναοῦ.
13 Τούτοις ὑπαχθεὶς τοῖς λόγοις Ὀνίας ὁ ἀρχιερεύς, καίπερ ἄλλως εὐλαβηθείς, μήποτε νομίσειεν ὁ βασιλεὺς Σέλευκος ἐξ ἀνθρωπίνης ἐπιβουλῆς καὶ μὴ θείας δίκης ἀνῃρῆσθαι τὸν Ἀπολλώνιον, ηὔξατο περὶ αὐτοῦ.	13 Πεισθεὶς εἰς τοὺς λόγους τούτους ὁ ἀρχιερεὺς Ὀνίας, φοβηθεὶς δὲ ἐξ ἄλλου μήπως ὁ βασιλεὺς Σέλευκος νομίσῃ ὅτι ὁ Ἀπολλώνιος δὲν ἐφονεύθη ἀπὸ τὴν θείαν δίκην ἀλλὰ ἀπὸ ἐπιβουλὴν ἀνθρώπων, προσηυχήθη δι' αὐτόν.	13 Συγκινηθεὶς καὶ πεισθεὶς ἀπὸ τὰ λόγια αὐτά (τοῦ Ἀπολλωνίου) ὁ ἀρχιερεὺς Ὀνίας, παρ’ ὅλον ὅτι ἐφοβήθη μήπως ὁ βασιλιᾶς Σέλευκος νομίσῃ ὅτι ὁ Ἀπολλώνιος ἐφονεύθη ἀπὸ ἀνθρωπίνην ἐπιβουλὴν καὶ ὄχι ἀπὸ τὴν θείαν δικαιοσύνην, προσηυχήθη ὑπὲρ αὐτοῦ.
14 Καὶ ὁ μὲν παραδόξως διασωθεὶς ᾤχετο δηλώσων τῷ βασιλεῖ τὰ συμβάντα αὐτῷ.	14 Καὶ ὁ στρατηγός, ὁ κατὰ παράδοξον τρόπον διασωθείς, ἔσπευσε νὰ καταστήσῃ γνωστὰ εἰς τὸν βασιλέα τὰ συμβάντα εἰς αὐτόν.	14 Καὶ ὁ μὲν Ἀπολλώνιος, ἀφοῦ διεσώθη μὲ αὐτὸν τὸν παράδοξον καὶ ἀπρόσμενον τρόπον, ἔσπευσε νὰ ἀναγγείλῃ εἰς τὸν βασιλιᾶ Σέλευκον τὰ ὅσα συνέβησαν εἰς αὐτόν.
-15 Τελευτήσαντος δὲ Σελεύκου τοῦ βασιλέως διαδέχεται τὴν ἀρχὴν ὁ υἱὸς αὐτοῦ Ἀντίοχος Ἐπιφανής, ἀνὴρ ὑπερήφανος καὶ δεινός.	15 Ὁταν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Σέλευκος, τὸν διεδέχθη εἰς τὴν ἀρχὴν ὁ υἱός του Ἀντίοχος ὁ Ἐπιφανής, ἄνθρωπος ὑπερήφανος καὶ σκληρός.	15 Ὅταν δὲ ἀπέθανεν ὁ βασιλιᾶς Σέλευκος Δ' Φιλοπάτωρ, τὸν διεδέχθη εἰς τὸν βασιλικὸν θρόνον ὁ υἱός του Ἀντίοχος Δ' Ἐπιφανής, ὁ ὁποῖος ἦταν ἄνθρωπος ἀλαζών, αὐθάδης καὶ τρομερός.
16 Ὅς καταλύσας τὸν Ὀνίαν τῆς ἀρχιερωσύνης Ἰάσονα τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ κατέστησεν ἀρχιερέα, συνθέμενον δώσειν,	16 Αὐτὸς καθήρεσε τὸν Ὀνίαν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης καὶ ἐγκατέστησεν ὡς ἀρχιερέα τὸν ἀδελφόν του Ἰάσωνα, ὁ ὁποῖος συνεφώνησεν	16 Αὐτὸς καθήρεσεν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τῆς ἀρχιερωσύνης τὸν ἀρχιερέα Ὀνίαν Γ' καὶ ἐγκατέστησεν εἰς τὴν θέσιν του ὡς ἀρχιερέα τὸν ἀδελφόν του (τοῦ Ὀνία) Ἰάσονα, ὁ ὁποῖος συνεφώνησεν ὅτι,
17 εἰ ἐπιτρέψειεν αὐτῷ τὴν ἀρχήν, κατ' ἐνιαυτὸν τρισχίλια ἑξακόσια ἑξήκοντα τάλαντα.	17 ὅτι, ἐὰν τοῦ ἀνέθετε τὴν ἀρχιερωσύνην, θὰ τοῦ ἔδιδε κάθε ἔτος τρεῖς χιλιάδας ἑξακόσια ἑξήκοντα τάλαντα.	17 ἐὰν (ὁ Ἀντίοχος Δ') τοῦ ἀνέθετε τὴν ἀρχιερωσύνην, θὰ τοῦ ἐπλήρωνε κάθε ἔτος τρεῖς χιλιάδες ἑξακόσια ἑξῆντα τάλαντα.
18 Ὁ δὲ ἐπέτρεψεν αὐτῷ καὶ ἀρχιερᾶσθαι καὶ τοῦ ἔθνους ἀφηγεῖσθαι.	18 Ἐκεῖνος τοῦ ἀνέθεσε τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ ἔθνους.	18 Ὁ δὲ βασιλιᾶς (Ἀντίοχος Δ') τοῦ ἀνέθεσε καὶ τὴν ἀρχιερωσύνην καὶ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους.
19 Ὅς καὶ ἐξεδιῄτησε τῶν Ἰουδαίων τὸ ἔθνος καὶ ἐξεπολίτευσεν ἐπὶ πᾶσαν παρανομίαν	19 Αὐτὸς ἔβγαλε τότε τὸ ἰουδαϊκὸν ἔθνος ἀπὸ τὸν προηγούμενον τρόπον τῆς ζωῆς καὶ ἔγινε προαγωγὸς εἰς κάθε παρανομίαν,	19 Ὁ νέος ἀρχιερεὺς Ἰάσων μετέβαλε τὸν τρόπον ζωῆς τοῦ Ἰουδαϊκο ἔθνους, τὸ ἔβγαλεν ἀπὸ τὶς ἕως τότε συνήθειές του καὶ ἄλλαξε τὸ εἶδος τῆς διοικήσεως τοῦ λαοῦ, κάτι τὸ ὁποῖον ὠδήγησεν εἰς παντὸς εἴδους παρανομίες,
20 ὥστε μὴ μόνον ἐπ' αὐτῇ τῇ ἄκρᾳ τῆς πατρίδος ἡμῶν γυμνάσιον κατασκευάσαι, ἀλλὰ καὶ καταλῦσαι τὴν τοῦ ἱεροῦ κηδεμονίαν.	20 ὥστε ὀχι μόνον εἰς τὴν ἀκρόπολιν τῆς πατρίδος μας νὰ κατασκευάσουν γυμναστήρια, ἀλλὰ καὶ νὰ καταργήσῃ τὴν καθιερωμένην φροντίδα διὰ τὸν ναόν.	20 ὥστε ὄχι μόνον εἰς αὐτὴν ταύτην τὴν ἀκρόπολιν τῆς πατρίδος μας νὰ κατασκευάσῃ Γυμναστήριον, ἀλλὰ καὶ νὰ καταλύσῃ τὴν καθιερωμένην λατρείαν καὶ φροντίδα διὰ τὸν Ναόν.
21 Ἐφ' οἷς ἀγανακτήσασα ἡ θεία δίκη αὐτὸν αὐτοῖς τὸν Ἀντίοχον ἐπολέμωσεν.	21 Ἐξ αἰτίας αὐτῶν ἠγανάκτησεν ἡ θεία δίκη καὶ ἔκαμεν ἐχθρὸν των τὸν ἴδιον τὸν Ἀντίοχον.	21 Ἐξ αἰτίας τῶν ἀνοσίων αὐτῶν ἐνεργειῶν ἀγανάκτησε καὶ ὠργίσθη ἡ θεία δικαιοσύνη καὶ κατέστησε τὸν Ἀντίοχον Δ' ἐχθρόν των (τὸν ἔστρεψεν ἐναντίον των).
22 Ἐπειδὴ γὰρ πολεμῶν ἦν κατ' Αἴγυπτον Πτολεμαίῳ, ἤκουσέ τε ὅτι φήμης διαδοθείσης περὶ τοῦ τεθνᾶναι αὐτόν, ὡς ἔνι μάλιστα χαίροιεν οἱ Ἱεροσολυμῖται, ταχέως ἐπ' αὐτοὺς ἀνέζευξεν,	22 Ἐνῷ, δηλαδή, ὁ Ἀντίοχος ἐπολεμοῦσε κατὰ τοῦ Πτολεμαίου εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ ἐπληροφορήθη ὅτι Ἱεροσολυμῖται κατόπιν διαδόσεως φήμης περὶ τοῦ θανάτου του ἐχαίροντο καθ' ὑπερβολήν, μετέβαλε πορείαν καὶ ἐστράφη ἐναντίον αὐτῶν.	22 Διότι, ἐνῷ ὁ Ἀντίοχος Δ' ἐπολεμοῦσε εἰς τὴν Αἴγυπτον ἐναντίον τοῦ Πτολεμαῖου ς' Φιλομήτορος καὶ ἐπληροφορήθη ὅτι οἱ κάτοικοι τῶν Ἱεροσολύμων ἐχάρησαν πάρα πολὺ κατόπιν διαδόσεως μιᾶς φήμης ὅτι ἀπέθανεν, ἄλλαξε πορείαν καὶ ἐστράφη ταχύτατα ἐναντίον των.
23 καὶ ὡς ἐπόρθησεν αὐτούς, δόγμα ἔθετο ὅπως, εἴ τινες αὐτῶν φάνοιεν τῷ πατρίῳ πολιτευόμενοι νόμῳ, θάνοιεν.	23 Ἀμέσως μόλις τοὺς ὑπέταξεν ἐξέδωκε διάταγμα, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖον ἐτιμωροῦντο μὲ θάνατον ὅσοι ἀπὸ αὐτοὺς θὰ ἐτολμοῦσαν νὰ φανοῦν ὅτι ἐζοῦσαν σύμφωνα μὲ τὸν προγονικόν των Νόμον.	23 Καὶ ἀμέσως μόλις τοὺς ὑπέταξε καὶ τοὺς ἐλεηλάτησεν, ἐξέδωκε διάταγμα, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖον ὅσοι ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους θὰ ἐτολμοῦσαν νὰ ἐμφανισθοῦν ὅτι ζοῦν σύμφωνα μὲ τὸν νόμον τῶν πατέρων των (τὸν Μωσαϊκὸν νόμον) θὰ ἐθανατώνοντο.
24 Καὶ ἐπεὶ κατὰ μηδένα τρόπον ἴσχυε καταλῦσαι διὰ τῶν δογμάτων τὴν τοῦ ἔθνους εὔνοιαν,	24 Καὶ ἀφοῦ δὲν ἠμπόρεσε μὲ κανένα τρόπον νὰ ἐξάλείψῃ τὴν ἀγάπην των πρὸς τὴν πατρίδα,	24 Ἐπειδὴ δὲ μὲ κανένα τρόπον δὲν κατώρθωσε νὰ ἐξαλείψῃ διὰ τῶν διαταγμάτων τὴν ἀγάπην τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους πρὸς τοὺς ἱεροὺς νόμους τῆς πατρίδος των,
25 ἀλλὰ πάσας τὰς ἑαυτοῦ ἀπειλὰς καὶ τιμωρίας ἑώρα καταλυομένας, ὥστε καὶ γυναῖκας, ὅτι περιέτεμον τὰ παιδία, μετὰ τῶν βρεφῶν κατακρημνισθῆναι προειδυίας ὅτι τοῦτο πείσονται·	25 ἀλλὰ ἀντιθέτως ἔβλεπε νὰ καταφρονοῦνται ὅλαι αἱ ἐξαγγελλόμενοι ὑπ' αὐτοῦ ἀπειλαὶ καὶ τιμωρίαι εἰς βαθμόν, ὥστε καὶ γυναῖκες ἀκόμη νὰ κατακρημνισθοῦν μαζῆ μὲ τὰ βρέφη των, ἐπειδὴ ἐφήρμοζαν εἰς τὰ τέκνα των τὴν περιτομήν, ἂν καὶ ἐγνώριζαν ὅτι αὐτὸ θὰ πάθουν.	25 ἀλλ’ ἀντιθέτως διεπίστωνεν ὅτι κατεπατοῦντο καὶ ἐπεριφρονοῦντο ὅλες οἱ ἀπειλὲς καὶ οἱ τιμωρίες του, ὥστε ἀκόμη καὶ γυναῖκες νὰ ἔχουν κατακρημνισθῆ μαζὶ μὲ τὰ βρέφη των, διότι εἶχαν κάμει περιτομὴν εἰς τὰ παιδιά των, παρ’ ὅλον ὅτι ἐγνώριζαν ὅτι αὐτὸ ἐπρόκειτο νὰ πάθουν
26 ἕπει οὖν τὰ δόγματα αὐτοῦ κατεφρονεῖτο ὑπὸ τοῦ λαοῦ, αὐτὸς διὰ βασάνων ἕνα ἕκαστον τοῦ ἔθνους ἠνάγκαζε μιαρῶν ἀπογευομένους τροφῶν ἐξόμνυσθαι τὸν Ἰουδαϊσμόν.	26 Ἐπειδή, λοιπὸν αἱ διαταγαί του κατεφρονοῦντο ὑπὸ τοῦ λαοῦ, ἠνάγκαζε μὲ βασανιστήρια κάθε ἕνα Ἰουδαῖον νὰ γίνῃ ἐξωμότης, νὰ ἀπαρνηθῇ τὸν ἰουδαϊσμὸν τρώγων ἀπηγορευμένας τροφάς.	26 ἐπειδὴ λοιπὸν τὰ διατάγματά του ἐπεριφρονοῦντο ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊκὸν λαόν, αὐτὸς ὁ ἴδιος ἐξηνάγκαζε μὲ βασανιστήρια κάθε Ἰουδαῖον πολίτην νὰ ἀπαρνηθῇ τὸν Ἰουδαϊσμόν, νὰ γίνῃ δηλαδὴ ἐξωμότης, μὲ τὸ νὰ τρώγῃ τροφές τις ὁποῖες ἀπηγόρευεν ὁ Μωσαϊκὸς νόμος.