΄Παροιμίαι Σολομώντος : Κεφάλαιον Δ'

Πρωτότυπο Κείμενο

κούσατε, παῖδες, παιδείαν πατρὸς καὶ προσέχετε γνῶναι ἔννοιαν·
2 δῶρον γὰρ ἀγαθῶν δωροῦμαι ὑμῖν, τὸν ἐμὸν νόμον μὴ ἐγκαταλίπητε.
3 Υἱὸς γὰρ ἐγενόμην κἀγὼ πατρὶ ὑπήκοος καὶ ἀγαπώμενος ἐν προσώπῳ μητρός,
4 οἱ ἐδίδασκόν με καὶ ἔλεγον· ἐρειδέτω ὁ ἡμέτερος λόγος εἰς σὴν καρδίαν· φύλασσε ἐντολάς, μὴ ἐπιλάθῃ
5 μηδὲ παρίδῃς ρῆσιν ἐμοῦ στόματος,
6 μηδὲ ἐγκαταλίπῃς αὐτήν, καὶ ἀνθέξεταί σου· ἐράσθητι αὐτῆς, καὶ τηρήσει σε·
8 περιχαράκωσαν αὐτήν, καὶ ὑψώσει σε· τίμησον αὐτήν, ἵνα σε περιλάβῃ,
9 ἵνα δῶ τῇ σῇ κεφαλῇ στέφανον χαρίτων, στεφάνῳ δὲ τρυφῆς ὑπερασπίσῃ σου.
10 Ἄκουε, υἱέ, καὶ δέξαι ἐμοὺς λόγους, καὶ πληθυνθήσεται ἔτη ζωῆς σου, ἵνα σοι γένωνται πολλαὶ ὁδοὶ βίου·
11 ὁδοὺς γὰρ σοφίας διδάσκω σε, ἐμβιβάζω δέ σε τροχιαῖς ὀρθαῖς
12 ἐὰν γὰρ πορεύῃ, οὐ συγκλεισθήσεταί σου τὰ διαβήματα, ἐὰν δὲ τρέχῃς οὐ κοπιάσεις.
13 Ἐπιλαβοῦ ἐμῆς παιδείας, μὴ ἀφῇς, ἀλλὰ φύλαξον αὐτὴν σεαυτῷ εἰς ζωήν σου.
14 Ὁδοὺς ἀσεβῶν μὴ ἐπέλθῃς, μηδὲ ζηλώσῃς ὁδοὺς παρανόμων·
15 ἐν ᾦ ἂν τοπῳ στρατοπεδεύσωσι, μὴ ἐπέλθῃς ἐκεῖ, ἔκκλινον δὲ ἀπ' αὐτῶν καὶ παράλλαξον.
16 Οὐ γὰρ μὴ ὑπνώσωσιν, ἐὰν μὴ κοκοποιήσωσιν, ἀφῄρηται ὁ ὕπνος αὐτῶν, καὶ οὐ κοιμῶνται·
17 οἵδε γὰρ αἰτοῦνται σῖτα ἀσεβείας, οἴνῳ δὲ παρανόμῳ μεθύσκονται.
18 Αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν δικαίων ὁμοίως φωτὶ λάμπουσι, προπορεύονται καὶ φωτίζουσιν, ἕως κατορθώσῃ ἡ ἡμέρα·
19 αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν ἀσεβῶν σκοτειναί, οὐκ οἴδασι πῶς προσκόπτουσιν.
20 Υἱέ, ἐμῇ ρήσει πρόσεχε, τοῖς δὲ ἐμοῖς λόγοις παράβαλλε σὸν οὖς,
21 ὅπως μὴ ἐκλίπωσί σε αἱ πηγαί σου, φύλασσε αὐτὰς ἐν καρδίᾳ·
22 ζωὴ γάρ ἐστι τοῖς εὐρίσκουσιν αὐτὰς καὶ πάσῃ σαρκὶ ἴασις.
23 Πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τούτων ἔξοδοι ζωῆς.
24 Περίελε σεαυτοῦ σκολιὸν στόμα καὶ ἄδικα χείλη μακρὰν ἀπὸ σοῦ ἄπωσαι.
25 Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν, τὰ δὲ βλέφαρά σου νευέτω δίκαια.
26 Ὀρθὰς τροχιὰς ποίει σοῖς ποσὶ καὶ τὰς ὁδούς σου κατεύθυνε.
27 Μὴ ἐκκλίνῃς εἰς τὰ δεξιὰ μηδὲ εἰς τὰ ἀριστερά, ἀπόστρεψον δὲ σὸν πόδα ἀπὸ ὁδοῦ κακῆς· ὁδοὺς γὰρ τὰς ἐκ δεξιῶν οἶδεν ὁ Θεός, διεστραμμέναι δέ εἰσιν αἱ ἐξ ἀριστερῶν· αὐτὸς δὲ ὀρθὰς ποιήσει τὰς τροχιάς σου, τὰς δὲ πορείας σου ἐν εἰρήνῃ προάξει.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

αιδιά μου, ἀκοῦστε μὲ προσοχὴν τὴν διδασκαλίαν τοῦ πατρός σας καὶ προσέχετε, ὥστε νὰ ἐννοῆτε τὸ ὀρθὸν εἰς κάθε πτερίστασιν.
2 Διότι ἐγὼ χαρίζω πνευματικὴν δωρεὰν καὶ ἐντολήν, κατ' ἐξοχὴν ὠφέλιμον εἰς σᾶς· νὰ μὴ ἀφήσετε ποτὲ τὸν θεῖον νόμον.
3 Διότι καὶ ἐγὼ ἤμουνα, κάποτε παιδὶ ὑπάκουον εἰς τὸν πατέρα μου καὶ ἀγαπητὸν εἰς τὴν μητέρα μου.
4 Αὐτοὶ οἱ γονεῖς μου μὲ ἐδίδασκαν καὶ μὲ συνεβούλευαν. <Ἂς ἐντυπωθῇ ὁ λόγος μας εἰς τὴν καρδίαν σου. Φύλασσε πάντοτε τὰς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ. Μὴ τὰς λησμονήσῃς ποτέ.
5 Μὴ παραβλέψῃς καὶ μὴ ἀδιαφορήσῃς εἰς τὰ στοργικὰ λόγια τοῦ στόματος ἐμοῦ τοῦ πατρός σου.
6 Μὴ ἐγκαταλείψῃς ποτὲ αὐτὴν τὴν διδασκαλίαν μου καὶ αὐτὴ θὰ σὲ ὑποστηρίξῃ, ὥστε νὰ μὴ πέσῃς. Ἀγάπησε μὲ πάθος αὐτὴν καὶ αὐτὴ θὰ σὲ προφυλάξῃ ἀπὸ πτώσεις καὶ κινδύνους.
8 Περιφρούρησέ την, κράτησέ την ἀνόθευτον καὶ ἀσφαλῆ καὶ αὐτὴ θὰ σὲ δοξάσῃ. Τίμησέ την καὶ αὐτὴ θὰ σὲ περιλάβῃ εἰς τὴν ἀγκάλην της μὲ στοργήν,
9 διὰ νὰ χαρίσῃ εἰς τὸ κεφάλι σου στέφανον ἀπὸ χάριτας καὶ ἀρετάς. Αὐτὸ δὲ τὸ στεφάνι, θὰ εἶναι χαρὰ καὶ εὐχαρίστησις διὰ σέ, θὰ σὲ ὑπερασπίζῃ καὶ θὰ σὲ προστατεύῃ εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν>.
10 Καὶ ἡ σοφία προσθέτει· Ἄκουσε, παιδί μου, καὶ δέξαι τὰ λόγια μου καὶ τὰ ἔτη τῆς ζωῆς σου θὰ πληθυνθοῦν. Θὰ ἀνοιχθοῦν δὲ ἐνώπιόν σου πολλοὶ δρόμοι, τρόποι ζωῆς εὐτυχισμένης καὶ εἰρηνικῆς.
11 Διότι ἐγὼ θὰ σὲ διδάξω σοφοὺς τρόπους καὶ πορείας τῆς ζωῆς σου καὶ θὰ σὲ βάζω νὰ προχωρῇς πάντοτε εἰς δρόμους εὐθεῖς, ὁμαλοὺς καὶ ἀσφαλεῖς.
12 Ὅταν δὲ προχωρῇς ἔτσι εἰς τὴν ζωήν σου, δὲν θὰ ἐμποδίζωνται τὰ βήματά σου, θὰ βαδίζῃς μὲ ἄνεσιν. Ἐὰν δὲ καὶ τρέχῃς εἰς ὑπερπήδησιν ἐμποδίων, δὲν θὰ κοπιάσῃς.
13 Κράτησε καλὰ καὶ κάμε κτῆμα σου τὴν ἰδικήν μου παιδαγωγίαν καὶ μὴ τὴν ἀφήσῃς, ἀλλὰ φύλαξέ την πρὸς τὸ συμφέρον σου, διὰ νὰ ἔχῃς μακρὰν καὶ εὐτυχισμένην ζωήν.
14 Μὴ ἀκολουθήσῃς τοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους τῆς συμπεριφορᾶς τῶν ἁμαρτωλῶν, οὔτε νὰ ζηλέψῃς τὰς ὁδοὺς τῶν παρανόμων.
15 Μὴ μεταβῇς εἰς τόπον, ὅπου αὐτοὶ θὰ κατασκηνώσουν, ἀλλὰ λοξοδρόμησε μακρὰν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ στρέψε ἀλλοῦ τὴν πορείαν τῆς ζωῆς σου.
16 Διότι οἱ ἀσεβεῖς δὲν θὰ κλείσουν μάτι, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Ἐξ αἰτίας τῶν ἐλέγχων τῆς συνειδήσεώς των καὶ τῆς νοσηρᾶς ἐπιθυμίας των διὰ τὸ κακόν, ὁ ὕπνος ἔχει χαθῆ ἀπὸ αὐτοὺς καὶ δὲν κοιμῶνται.
17 Διότι αὐτοὶ τρώγουν τροφάς, τὰς ὁποίας ἀπέκτησαν μὰ ἀδικίας, καὶ μεθύουν μὲ κρασί, τὸ ὁποῖον ἐπῆραν μὲ τὰς παρανομίας των.
18 Ἐξ ἀντιθέτου ὅμως ἡ ζωὴ καὶ ἡ συμπεριφορὰ τῶν δικαίων καὶ ἐναρέτων ἀνθρώπων εἶναι ὁλόλαμπρος ὡσὰν τὸ φῶς. Βαδίζουν ἐμπρὸς οἱ δίκαιοι καὶ φωτίζουν μὲ τὸ παράδειγμά των καὶ μὲ τὰ λόγια των πάντοτε, ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς πλήρους λαμπρότητος καὶ δόξης των.
19 Οἱ δρόμοι ὅμως καὶ ἡ συμπεριφορὰ τῶν ἀσεβῶν εἶναι σκοτεινοὶ καὶ σκοντάπτουν αὐτοὶ συνεχῶς, χωρὶς καὶ οἱ ἴδιοι νὰ καταλάβουν πῶς.
20 Παιδί μου, πρόσεχε εἰς τὰ λόγια μου. Πλησίασε καὶ βάλε τὸ αὐτί σου κοντὰ εἰς τοὺς λόγους μου,
21 διὰ νὰ μὴ στειρεύσουν καὶ χαθοῦν αἱ ζωογόνοι αὐταὶ τῶν λόγων μου πηγαί σου, φύλαξε αὐτάς, ὡς πολύτιμον θησαυρόν, εἰς τὴν καρδίαν σου,
22 διότι αἱ ζωογόνοι αὐταὶ πηγαὶ τῆς θείας ἀληθείας καὶ σοφίας γίνονται αἰτία εὐτυχισμένης ζωῆς εἰς ἐκείνους, ποὺ τὰς εὐρίσκουν, καὶ ἀποβαίνουν διὰ πάντα ἄνθρωπον ριζικὴ καὶ ἀποτελεσματικὴ θεραπεία ἀπὸ κάθε κακόν.
23 Μὲ κάθε προσοχὴν καὶ ἐπαγρύπνησιν φύλαττε τὴν καρδίαν σου, διότι ἀπὸ τὸ περιεχόμενόν της ἀναβλύζουν τρόποι ζωῆς.
24 Ἀφαίρεσε καὶ πέταξε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν σου τὸ δόλιον καὶ διεστραμμένον στόμα. Πέταξε μακρυὰ ἀπὸ σὲ τὰ χείλη, ποὺ λαλοῦν ἀδικίας ἐναντίον τῶν ἄλλων.
25 Τὰ μάτια σου ἂς βλέπουν πάντοτε τὸ ὀρθὸν καὶ δίκαιον καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ νεύματα τῶν βλεφάρων σου ἂς εἶναι δίκαια.
26 Εὐθεῖς καὶ φωτισμένους κάμε τοὺς δρόμους, εἰς τοὺς ὁποίους βαδίζουν τὰ πόδια σου, καὶ εὐθείας νὰ ἔχῃς πάντοτε τὰς πορείας τῆς ζωῆς σου.
27 Μὴ παρεκκλίνῃς οὔτε εἰς τὰ δεξιὰ οὔτε εἰς τὰ ἀριστερά. Ἀλλὰ βάδιζε τὴν εὐθεῖαν ὁδόν. Ἀπομάκρυνε δὲ τὰ πόδια σου ἀπὸ τὸν δρόμον τοῦ κακοῦ. Διότι ὁ Κύριος καὶ Θεὸς γνωρίζει καὶ ἐπιδοκιμάζει μόνον τὰς δεξιάς, τὰς εὐθείας καὶ ἀγαθὰς ὁδούς. Αἱ δὲ πρὸς τὰ ἀριστερὰ ὁδοὶ εἶναι διεστραμμέναι. Αὐτὸς οὖτος ὁ Κύριος θὰ χαράξῃ εὐθείας ὁδοὺς ἐνώπιόν σου, θὰ σὲ βοηθήσῃ νὰ τὰς ἀκολουθήσῃς καὶ θὰ σὲ ὁδηγῇ ἐν εἰρήνῃ εἰς τοὺς δρόμους τῆς ζωῆς σου.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

κούσατε μὲ προσοχήν, παιδιά μου, τὴν διδασκαλίαν τοῦ πατέρα σας καὶ προσέχετε νὰ ἀποκτήσετε τὴν ἱκανότητα νὰ διακρίνετε καὶ νὰ ἐννοῆτε εἰς κάθε περίστασιν, τὶ πρέπει νὰ πράττετε.
2 Διότι χαρίζω πνευματικὴν δωρεὰν πολὺ ὠφέλιμον, δίδων εἰς σᾶς τὴν ἐντολὴν νὰ μὴ ἀφήσετε ποτὲ τὸν νόμον καὶ τὴν διδασκαλίαν μου.
3 Διότι καὶ ἐγὼ ἤμουν κάποτε παιδὶ καὶ ὑπήκουα εἰς τὸν πατέρα μου, ἤμουν δὲ ἀγαπητὸς εἰς τὴν μητέρα μου.
4 Αὐτοὶ λοιπόν οἱ γονεῖς μου μὲ ἐδίδασκαν καὶ μοῦ ἔλεγαν: Ἂς ἐντυπωθοῦν καλὰ τὰ λόγια μας εἰς τὴν διάνοιάν σου. Φύλαττε τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι εἶναι καὶ ἰδικαί μας, καὶ μὴ τὰς λησμονῇς ποτέ,
5 οὔτε νὰ παραβλέψῃς καὶ να παραμελήσῃς τὰ λόγια τοῦ στόματος ἐμοῦ τοῦ πατέρα σου,
6 οὔτε νὰ λησμονήσῃς ποτὲ τὴν διδασκαλίαν μου, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ ὑποβαστάσῃ νὰ μὴ πέσῃς. Ἀγάπησέ την καὶ ἐπιθύμησε τὴν ὑπερβολικά, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ προφυλάττῃ ἀπὸ πτώσεις καὶ ἀστόχους ἐνεργείας σου.
8 Βάλε τὴν γύρω σου ὡς χαράκωμα, ὀχυρώσου μὲ αὐτὴν καὶ θὰ σὲ ὑψώσῃ καὶ θὰ σὲ δοξάσῃ. Ἐκτίμησε τὴν κατὰ Θεὸν σοφίαν διὰ νὰ σὲ ἐναγκαλισθῇ καὶ σὲ περιπτυχθῇ·
9 διὰ νὰ βάλῃ εἰς τὸ κεφάλι σου στεφάνι μὲ χάριτας καὶ ἀρετάς· αὐτὸ δὲ τὸ στεφάνι, τὸ ὁποῖον θὰ σὲ εὐφραίνῃ, θὰ εἶναι καὶ ἡ προστασία σου ἀπὸ κάθε κίνδυνον.
10 Ἄκουε, παιδί μου, καὶ δέχθητι τὰ λόγια μου, καὶ ἔσο βέβαιος, ὅτι τὰ ἔτη τῆς ζωῆς σου θὰ πληθυνθοῦν καὶ αἱ πορεῖαι τῆς ζωῆς σου θὰ διευκολυνθοῦν καὶ θὰ σοῦ γίνουν εὐχάριστοι ἐπὶ πολλὰ ἔτη.
11 Διότι ἐγὼ σὲ διδάσκω νὰ βαδίζῃς δρόμους τῆς σοφῆς καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ φωτισμένης πείρας καὶ σὲ βάζω νὰ πορεύεσαι εἰς δρόμους ἴσιους καὶ ὁμαλούς.
12 Τοὺς λέγω ἴσιους καὶ ὁμαλούς, διότι, ὅταν πορεύεσαι ἐπ’ αὐτῶν εἰς τὴν ζωήν σου, δὲν θὰ στενοχωρῆσαι καὶ δὲν θὰ δυσκολεύεσαι εἰς τὰς ἐνεργείας σου σὰν νὰ εἶσαι κλεισμένος ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, ἐὰν δὲ τρέχῃς, δὲν θὰ κουρασθῇς.
13 Πιάσε καλά, κράτησε σφιγκτὰ καὶ κάμε κτῆμα σου τὴν παιδαγωγίαν μου. Μὴ τὴν ἀφήσῃς ποτέ, ἀλλὰ φύλαξέ την διὰ τὸν ἑαυτόν σου καὶ τὸ συμφέρον σου, διὰ νὰ ζῇς πολλὰ καὶ εὐτυχισμένα ἔτη.
14 Μὴ ἀκολουθήσῃς τοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους τῆς ζωῆς τῶν ἁμαρτωλῶν, οὔτε νὰ ζηλέψῃς τὰς ὁδοὺς τῶν παραβατῶν τοῦ θείου νόμου.
15 Εἰς οἰονδήποτε μέρος καὶ ἂν σταθοῦν καὶ στήσουν τὰς σκηνάς των μὲ καυχησιολογίαν σὰν νὰ εἶναι στῖφος ληστρικόν, νὰ μὴ πᾶς ἐκεῖ, παραμέρισε ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ἄλλξε δρόμον.
16 Διότι οἱ ἀσεβεῖς δὲν κλείνουν μάτι, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Ὁ ὕπνος των χάνεται καὶ δὲν ἠμποροῦν νὰ κοιμηθοῦν.
17 Διότι αὐτοὶ τρώγουν τροφάς, ποὺ ἀπεκτήθησαν μὲ ἀδικίας, καὶ μεθύουν μὲ κρασί παρανομίας, καὶ ὡς ἐκ τούτου εὑρίσκονται εἰς μεγάλην ἀνησυχίαν καὶ ταραχήν.
18 Τοὐναντίον ἡ ζωὴ καὶ πολιτεία τῶν δικαίων καὶ ἐναρέτων εἶναι λαμπρὰ ὅπως τὸ φῶς. Οἱ δίκαιοι προπορεύονται καὶ φωτίζουν εἰς ὅλην τὴν ζωήν των, ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς τελείας λαμπρότητος καὶ δόξης των.
19 Ἀντιθέτως οἱ δρόμοι καὶ ἡ ὅλη πολιτεία τῶν ἀσεβῶν εἶναι σκοτεινοὶ καὶ δι' αὐτὸ σκοντάπτουν χωρὶς νὰ καταλαβαίνουν, πῶς τοὺς συμβαίνει αὐτό.
20 Σὺ ὅμως, παιδί μου, πρόσεχε εἰς τὴν διδασκαλίαν μου, πλησίασε δὲ καὶ βάλε τὸ αὐτί σου εἰς τὰ λόγια μου,
21 διὰ νὰ μὴ χαθοῦν αἱ συμβουλαί μου, ποὺ εἶναι πηγαὶ εἰρήνης καὶ εὐδαιμονίας. Φύλαξέ τας εἰς τὸ βάθος τῆς ψυχῆς σου.
22 Διότι εἰς ἐκείνους, ποὺ ἀξιώνονται νὰ εὔρουν τὰς πηγὰς αὐτὰς καὶ νὰ γνωρίσουν τὰς συμβουλὰς καὶ τὰς ἐντολὰς τῆς κατὰ Θεὸν σοφίας, αὐταὶ γίνονται αἰτία εὐτυχισμένης ζωῆς καὶ ἀποβαίνουν ἰατρεῖα διὰ κάθε ἄνθρωπον.
23 Μὲ πολλὴν προσοχὴν καὶ ἀσφάλειαν πρόσεχε πάντοτε τὴν καρδίαν σου καὶ τὸν ἐσωτερικὸν κόσμον τῆς ψυχῆς σου, διότι ἡ ἠθική σου προκοπὴ καὶ ἡ σωτηρία σου ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐκεῖνα, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὴν καρδίαν σου.
24 Κόψε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν σου τοὺς δολίους καὶ διεστραμμένους λόγους, καὶ διῶξε μακριὰ ἀπὸ σὲ τὰ χείλη, ποὺ λαλοῦν ἄδικα κατὰ τῶν ἄλλων.
25 Τὰ μάτια σου ἂς βλέπουν ἀπονήρευτα καὶ ἴσια, ὄχι πλάγια καὶ δόλια, τὰ δὲ βλέφαρά σου ἂς κάμνουν δίκαια καὶ καλὰ νοήματα καὶ νεύματα.
26 Κάμνε ἴσιους καὶ φωτισμένους τοὺς δρόμους, εἰς τοὺς ὁποίους βαδίζουν τὰ πόδια σου, καὶ φρόντιζε ὥστε ἡ πορεία τῆς ζωῆς σου νὰ εἶναι πάντοτε εὐθεῖα καὶ νὰ ὁδηγῇ εἰς τὸ καλόν.
27 Μὴ παρεκκλίνῃς οὔτε εἰς τὰ δεξιὰ οὔτε εἰς τὰ ἀριστερά, ἀλλὰ βάδιζε τὴν εὐθεῖαν καὶ μέσην βασιλικὴν ὁδόν. Ἐμπόδισε τὸ πόδι σου ἀπὸ τὸν κακὸν δρόμον. Διότι ὁ Θεὸς γνωρίζει τοὺς δεξιοὺς δρόμους, οἱ δὲ ἀριστεροὶ εἶναι πονηροὶ καὶ διεστραμμένοι. Μὴ δυσκολεύεσαι καὶ μὴ θεωρῇς ἀδύνατον τὸ νὰ βαδίζῃς τὸν εὐθὺν καὶ βασιλικὸν δρόμον. Διότι αὐτὸς ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἐνισχύσῃ, ὥστε αἱ τροχιαί, μέσα εἰς τὰς ὁποίας θὰ κινῆται ἡ ὅλη διαγωγή σου, νὰ εἶναι ὀρθαί, αὐτὸς δὲ τὰς πορείας καὶ ὅλην τὴν ἀναστροφήν σου θὰ προάγῃ καὶ θὰ εὐλογῇ μὲ εἰρήνην, δίδων ἀνάπαυσιν εἰς τὴν ψυχήν σου.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
κούσατε, παῖδες, παιδείαν πατρὸς καὶ προσέχετε γνῶναι ἔννοιαν·	αιδιά μου, ἀκοῦστε μὲ προσοχὴν τὴν διδασκαλίαν τοῦ πατρός σας καὶ προσέχετε, ὥστε νὰ ἐννοῆτε τὸ ὀρθὸν εἰς κάθε πτερίστασιν.	κούσατε μὲ προσοχήν, παιδιά μου, τὴν διδασκαλίαν τοῦ πατέρα σας καὶ προσέχετε νὰ ἀποκτήσετε τὴν ἱκανότητα νὰ διακρίνετε καὶ νὰ ἐννοῆτε εἰς κάθε περίστασιν, τὶ πρέπει νὰ πράττετε.
2 δῶρον γὰρ ἀγαθῶν δωροῦμαι ὑμῖν, τὸν ἐμὸν νόμον μὴ ἐγκαταλίπητε.	2 Διότι ἐγὼ χαρίζω πνευματικὴν δωρεὰν καὶ ἐντολήν, κατ' ἐξοχὴν ὠφέλιμον εἰς σᾶς· νὰ μὴ ἀφήσετε ποτὲ τὸν θεῖον νόμον.	2 Διότι χαρίζω πνευματικὴν δωρεὰν πολὺ ὠφέλιμον, δίδων εἰς σᾶς τὴν ἐντολὴν νὰ μὴ ἀφήσετε ποτὲ τὸν νόμον καὶ τὴν διδασκαλίαν μου.
3 Υἱὸς γὰρ ἐγενόμην κἀγὼ πατρὶ ὑπήκοος καὶ ἀγαπώμενος ἐν προσώπῳ μητρός,	3 Διότι καὶ ἐγὼ ἤμουνα, κάποτε παιδὶ ὑπάκουον εἰς τὸν πατέρα μου καὶ ἀγαπητὸν εἰς τὴν μητέρα μου.	3 Διότι καὶ ἐγὼ ἤμουν κάποτε παιδὶ καὶ ὑπήκουα εἰς τὸν πατέρα μου, ἤμουν δὲ ἀγαπητὸς εἰς τὴν μητέρα μου.
4 οἱ ἐδίδασκόν με καὶ ἔλεγον· ἐρειδέτω ὁ ἡμέτερος λόγος εἰς σὴν καρδίαν· φύλασσε ἐντολάς, μὴ ἐπιλάθῃ	4 Αὐτοὶ οἱ γονεῖς μου μὲ ἐδίδασκαν καὶ μὲ συνεβούλευαν. <Ἂς ἐντυπωθῇ ὁ λόγος μας εἰς τὴν καρδίαν σου. Φύλασσε πάντοτε τὰς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ. Μὴ τὰς λησμονήσῃς ποτέ.	4 Αὐτοὶ λοιπόν οἱ γονεῖς μου μὲ ἐδίδασκαν καὶ μοῦ ἔλεγαν: Ἂς ἐντυπωθοῦν καλὰ τὰ λόγια μας εἰς τὴν διάνοιάν σου. Φύλαττε τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι εἶναι καὶ ἰδικαί μας, καὶ μὴ τὰς λησμονῇς ποτέ,
5 μηδὲ παρίδῃς ρῆσιν ἐμοῦ στόματος,	5 Μὴ παραβλέψῃς καὶ μὴ ἀδιαφορήσῃς εἰς τὰ στοργικὰ λόγια τοῦ στόματος ἐμοῦ τοῦ πατρός σου.	5 οὔτε νὰ παραβλέψῃς καὶ να παραμελήσῃς τὰ λόγια τοῦ στόματος ἐμοῦ τοῦ πατέρα σου,
6 μηδὲ ἐγκαταλίπῃς αὐτήν, καὶ ἀνθέξεταί σου· ἐράσθητι αὐτῆς, καὶ τηρήσει σε·	6 Μὴ ἐγκαταλείψῃς ποτὲ αὐτὴν τὴν διδασκαλίαν μου καὶ αὐτὴ θὰ σὲ ὑποστηρίξῃ, ὥστε νὰ μὴ πέσῃς. Ἀγάπησε μὲ πάθος αὐτὴν καὶ αὐτὴ θὰ σὲ προφυλάξῃ ἀπὸ πτώσεις καὶ κινδύνους.	6 οὔτε νὰ λησμονήσῃς ποτὲ τὴν διδασκαλίαν μου, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ ὑποβαστάσῃ νὰ μὴ πέσῃς. Ἀγάπησέ την καὶ ἐπιθύμησε τὴν ὑπερβολικά, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ προφυλάττῃ ἀπὸ πτώσεις καὶ ἀστόχους ἐνεργείας σου.
8 περιχαράκωσαν αὐτήν, καὶ ὑψώσει σε· τίμησον αὐτήν, ἵνα σε περιλάβῃ,	8 Περιφρούρησέ την, κράτησέ την ἀνόθευτον καὶ ἀσφαλῆ καὶ αὐτὴ θὰ σὲ δοξάσῃ. Τίμησέ την καὶ αὐτὴ θὰ σὲ περιλάβῃ εἰς τὴν ἀγκάλην της μὲ στοργήν,	8 Βάλε τὴν γύρω σου ὡς χαράκωμα, ὀχυρώσου μὲ αὐτὴν καὶ θὰ σὲ ὑψώσῃ καὶ θὰ σὲ δοξάσῃ. Ἐκτίμησε τὴν κατὰ Θεὸν σοφίαν διὰ νὰ σὲ ἐναγκαλισθῇ καὶ σὲ περιπτυχθῇ·
9 ἵνα δῶ τῇ σῇ κεφαλῇ στέφανον χαρίτων, στεφάνῳ δὲ τρυφῆς ὑπερασπίσῃ σου.	9 διὰ νὰ χαρίσῃ εἰς τὸ κεφάλι σου στέφανον ἀπὸ χάριτας καὶ ἀρετάς. Αὐτὸ δὲ τὸ στεφάνι, θὰ εἶναι χαρὰ καὶ εὐχαρίστησις διὰ σέ, θὰ σὲ ὑπερασπίζῃ καὶ θὰ σὲ προστατεύῃ εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν>.	9 διὰ νὰ βάλῃ εἰς τὸ κεφάλι σου στεφάνι μὲ χάριτας καὶ ἀρετάς· αὐτὸ δὲ τὸ στεφάνι, τὸ ὁποῖον θὰ σὲ εὐφραίνῃ, θὰ εἶναι καὶ ἡ προστασία σου ἀπὸ κάθε κίνδυνον.
10 Ἄκουε, υἱέ, καὶ δέξαι ἐμοὺς λόγους, καὶ πληθυνθήσεται ἔτη ζωῆς σου, ἵνα σοι γένωνται πολλαὶ ὁδοὶ βίου·	10 Καὶ ἡ σοφία προσθέτει· Ἄκουσε, παιδί μου, καὶ δέξαι τὰ λόγια μου καὶ τὰ ἔτη τῆς ζωῆς σου θὰ πληθυνθοῦν. Θὰ ἀνοιχθοῦν δὲ ἐνώπιόν σου πολλοὶ δρόμοι, τρόποι ζωῆς εὐτυχισμένης καὶ εἰρηνικῆς.	10 Ἄκουε, παιδί μου, καὶ δέχθητι τὰ λόγια μου, καὶ ἔσο βέβαιος, ὅτι τὰ ἔτη τῆς ζωῆς σου θὰ πληθυνθοῦν καὶ αἱ πορεῖαι τῆς ζωῆς σου θὰ διευκολυνθοῦν καὶ θὰ σοῦ γίνουν εὐχάριστοι ἐπὶ πολλὰ ἔτη.
11 ὁδοὺς γὰρ σοφίας διδάσκω σε, ἐμβιβάζω δέ σε τροχιαῖς ὀρθαῖς	11 Διότι ἐγὼ θὰ σὲ διδάξω σοφοὺς τρόπους καὶ πορείας τῆς ζωῆς σου καὶ θὰ σὲ βάζω νὰ προχωρῇς πάντοτε εἰς δρόμους εὐθεῖς, ὁμαλοὺς καὶ ἀσφαλεῖς.	11 Διότι ἐγὼ σὲ διδάσκω νὰ βαδίζῃς δρόμους τῆς σοφῆς καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ φωτισμένης πείρας καὶ σὲ βάζω νὰ πορεύεσαι εἰς δρόμους ἴσιους καὶ ὁμαλούς.
12 ἐὰν γὰρ πορεύῃ, οὐ συγκλεισθήσεταί σου τὰ διαβήματα, ἐὰν δὲ τρέχῃς οὐ κοπιάσεις.	12 Ὅταν δὲ προχωρῇς ἔτσι εἰς τὴν ζωήν σου, δὲν θὰ ἐμποδίζωνται τὰ βήματά σου, θὰ βαδίζῃς μὲ ἄνεσιν. Ἐὰν δὲ καὶ τρέχῃς εἰς ὑπερπήδησιν ἐμποδίων, δὲν θὰ κοπιάσῃς.	12 Τοὺς λέγω ἴσιους καὶ ὁμαλούς, διότι, ὅταν πορεύεσαι ἐπ’ αὐτῶν εἰς τὴν ζωήν σου, δὲν θὰ στενοχωρῆσαι καὶ δὲν θὰ δυσκολεύεσαι εἰς τὰς ἐνεργείας σου σὰν νὰ εἶσαι κλεισμένος ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, ἐὰν δὲ τρέχῃς, δὲν θὰ κουρασθῇς.
13 Ἐπιλαβοῦ ἐμῆς παιδείας, μὴ ἀφῇς, ἀλλὰ φύλαξον αὐτὴν σεαυτῷ εἰς ζωήν σου.	13 Κράτησε καλὰ καὶ κάμε κτῆμα σου τὴν ἰδικήν μου παιδαγωγίαν καὶ μὴ τὴν ἀφήσῃς, ἀλλὰ φύλαξέ την πρὸς τὸ συμφέρον σου, διὰ νὰ ἔχῃς μακρὰν καὶ εὐτυχισμένην ζωήν.	13 Πιάσε καλά, κράτησε σφιγκτὰ καὶ κάμε κτῆμα σου τὴν παιδαγωγίαν μου. Μὴ τὴν ἀφήσῃς ποτέ, ἀλλὰ φύλαξέ την διὰ τὸν ἑαυτόν σου καὶ τὸ συμφέρον σου, διὰ νὰ ζῇς πολλὰ καὶ εὐτυχισμένα ἔτη.
14 Ὁδοὺς ἀσεβῶν μὴ ἐπέλθῃς, μηδὲ ζηλώσῃς ὁδοὺς παρανόμων·	14 Μὴ ἀκολουθήσῃς τοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους τῆς συμπεριφορᾶς τῶν ἁμαρτωλῶν, οὔτε νὰ ζηλέψῃς τὰς ὁδοὺς τῶν παρανόμων.	14 Μὴ ἀκολουθήσῃς τοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους τῆς ζωῆς τῶν ἁμαρτωλῶν, οὔτε νὰ ζηλέψῃς τὰς ὁδοὺς τῶν παραβατῶν τοῦ θείου νόμου.
15 ἐν ᾦ ἂν τοπῳ στρατοπεδεύσωσι, μὴ ἐπέλθῃς ἐκεῖ, ἔκκλινον δὲ ἀπ' αὐτῶν καὶ παράλλαξον.	15 Μὴ μεταβῇς εἰς τόπον, ὅπου αὐτοὶ θὰ κατασκηνώσουν, ἀλλὰ λοξοδρόμησε μακρὰν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ στρέψε ἀλλοῦ τὴν πορείαν τῆς ζωῆς σου.	15 Εἰς οἰονδήποτε μέρος καὶ ἂν σταθοῦν καὶ στήσουν τὰς σκηνάς των μὲ καυχησιολογίαν σὰν νὰ εἶναι στῖφος ληστρικόν, νὰ μὴ πᾶς ἐκεῖ, παραμέρισε ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ἄλλξε δρόμον.
16 Οὐ γὰρ μὴ ὑπνώσωσιν, ἐὰν μὴ κοκοποιήσωσιν, ἀφῄρηται ὁ ὕπνος αὐτῶν, καὶ οὐ κοιμῶνται·	16 Διότι οἱ ἀσεβεῖς δὲν θὰ κλείσουν μάτι, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Ἐξ αἰτίας τῶν ἐλέγχων τῆς συνειδήσεώς των καὶ τῆς νοσηρᾶς ἐπιθυμίας των διὰ τὸ κακόν, ὁ ὕπνος ἔχει χαθῆ ἀπὸ αὐτοὺς καὶ δὲν κοιμῶνται.	16 Διότι οἱ ἀσεβεῖς δὲν κλείνουν μάτι, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Ὁ ὕπνος των χάνεται καὶ δὲν ἠμποροῦν νὰ κοιμηθοῦν.
17 οἵδε γὰρ αἰτοῦνται σῖτα ἀσεβείας, οἴνῳ δὲ παρανόμῳ μεθύσκονται.	17 Διότι αὐτοὶ τρώγουν τροφάς, τὰς ὁποίας ἀπέκτησαν μὰ ἀδικίας, καὶ μεθύουν μὲ κρασί, τὸ ὁποῖον ἐπῆραν μὲ τὰς παρανομίας των.	17 Διότι αὐτοὶ τρώγουν τροφάς, ποὺ ἀπεκτήθησαν μὲ ἀδικίας, καὶ μεθύουν μὲ κρασί παρανομίας, καὶ ὡς ἐκ τούτου εὑρίσκονται εἰς μεγάλην ἀνησυχίαν καὶ ταραχήν.
18 Αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν δικαίων ὁμοίως φωτὶ λάμπουσι, προπορεύονται καὶ φωτίζουσιν, ἕως κατορθώσῃ ἡ ἡμέρα·	18 Ἐξ ἀντιθέτου ὅμως ἡ ζωὴ καὶ ἡ συμπεριφορὰ τῶν δικαίων καὶ ἐναρέτων ἀνθρώπων εἶναι ὁλόλαμπρος ὡσὰν τὸ φῶς. Βαδίζουν ἐμπρὸς οἱ δίκαιοι καὶ φωτίζουν μὲ τὸ παράδειγμά των καὶ μὲ τὰ λόγια των πάντοτε, ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς πλήρους λαμπρότητος καὶ δόξης των.	18 Τοὐναντίον ἡ ζωὴ καὶ πολιτεία τῶν δικαίων καὶ ἐναρέτων εἶναι λαμπρὰ ὅπως τὸ φῶς. Οἱ δίκαιοι προπορεύονται καὶ φωτίζουν εἰς ὅλην τὴν ζωήν των, ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς τελείας λαμπρότητος καὶ δόξης των.
19 αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν ἀσεβῶν σκοτειναί, οὐκ οἴδασι πῶς προσκόπτουσιν.	19 Οἱ δρόμοι ὅμως καὶ ἡ συμπεριφορὰ τῶν ἀσεβῶν εἶναι σκοτεινοὶ καὶ σκοντάπτουν αὐτοὶ συνεχῶς, χωρὶς καὶ οἱ ἴδιοι νὰ καταλάβουν πῶς.	19 Ἀντιθέτως οἱ δρόμοι καὶ ἡ ὅλη πολιτεία τῶν ἀσεβῶν εἶναι σκοτεινοὶ καὶ δι' αὐτὸ σκοντάπτουν χωρὶς νὰ καταλαβαίνουν, πῶς τοὺς συμβαίνει αὐτό.
20 Υἱέ, ἐμῇ ρήσει πρόσεχε, τοῖς δὲ ἐμοῖς λόγοις παράβαλλε σὸν οὖς,	20 Παιδί μου, πρόσεχε εἰς τὰ λόγια μου. Πλησίασε καὶ βάλε τὸ αὐτί σου κοντὰ εἰς τοὺς λόγους μου,	20 Σὺ ὅμως, παιδί μου, πρόσεχε εἰς τὴν διδασκαλίαν μου, πλησίασε δὲ καὶ βάλε τὸ αὐτί σου εἰς τὰ λόγια μου,
21 ὅπως μὴ ἐκλίπωσί σε αἱ πηγαί σου, φύλασσε αὐτὰς ἐν καρδίᾳ·	21 διὰ νὰ μὴ στειρεύσουν καὶ χαθοῦν αἱ ζωογόνοι αὐταὶ τῶν λόγων μου πηγαί σου, φύλαξε αὐτάς, ὡς πολύτιμον θησαυρόν, εἰς τὴν καρδίαν σου,	21 διὰ νὰ μὴ χαθοῦν αἱ συμβουλαί μου, ποὺ εἶναι πηγαὶ εἰρήνης καὶ εὐδαιμονίας. Φύλαξέ τας εἰς τὸ βάθος τῆς ψυχῆς σου.
22 ζωὴ γάρ ἐστι τοῖς εὐρίσκουσιν αὐτὰς καὶ πάσῃ σαρκὶ ἴασις.	22 διότι αἱ ζωογόνοι αὐταὶ πηγαὶ τῆς θείας ἀληθείας καὶ σοφίας γίνονται αἰτία εὐτυχισμένης ζωῆς εἰς ἐκείνους, ποὺ τὰς εὐρίσκουν, καὶ ἀποβαίνουν διὰ πάντα ἄνθρωπον ριζικὴ καὶ ἀποτελεσματικὴ θεραπεία ἀπὸ κάθε κακόν.	22 Διότι εἰς ἐκείνους, ποὺ ἀξιώνονται νὰ εὔρουν τὰς πηγὰς αὐτὰς καὶ νὰ γνωρίσουν τὰς συμβουλὰς καὶ τὰς ἐντολὰς τῆς κατὰ Θεὸν σοφίας, αὐταὶ γίνονται αἰτία εὐτυχισμένης ζωῆς καὶ ἀποβαίνουν ἰατρεῖα διὰ κάθε ἄνθρωπον.
23 Πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τούτων ἔξοδοι ζωῆς.	23 Μὲ κάθε προσοχὴν καὶ ἐπαγρύπνησιν φύλαττε τὴν καρδίαν σου, διότι ἀπὸ τὸ περιεχόμενόν της ἀναβλύζουν τρόποι ζωῆς.	23 Μὲ πολλὴν προσοχὴν καὶ ἀσφάλειαν πρόσεχε πάντοτε τὴν καρδίαν σου καὶ τὸν ἐσωτερικὸν κόσμον τῆς ψυχῆς σου, διότι ἡ ἠθική σου προκοπὴ καὶ ἡ σωτηρία σου ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐκεῖνα, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὴν καρδίαν σου.
24 Περίελε σεαυτοῦ σκολιὸν στόμα καὶ ἄδικα χείλη μακρὰν ἀπὸ σοῦ ἄπωσαι.	24 Ἀφαίρεσε καὶ πέταξε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν σου τὸ δόλιον καὶ διεστραμμένον στόμα. Πέταξε μακρυὰ ἀπὸ σὲ τὰ χείλη, ποὺ λαλοῦν ἀδικίας ἐναντίον τῶν ἄλλων.	24 Κόψε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν σου τοὺς δολίους καὶ διεστραμμένους λόγους, καὶ διῶξε μακριὰ ἀπὸ σὲ τὰ χείλη, ποὺ λαλοῦν ἄδικα κατὰ τῶν ἄλλων.
25 Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν, τὰ δὲ βλέφαρά σου νευέτω δίκαια.	25 Τὰ μάτια σου ἂς βλέπουν πάντοτε τὸ ὀρθὸν καὶ δίκαιον καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ νεύματα τῶν βλεφάρων σου ἂς εἶναι δίκαια.	25 Τὰ μάτια σου ἂς βλέπουν ἀπονήρευτα καὶ ἴσια, ὄχι πλάγια καὶ δόλια, τὰ δὲ βλέφαρά σου ἂς κάμνουν δίκαια καὶ καλὰ νοήματα καὶ νεύματα.
26 Ὀρθὰς τροχιὰς ποίει σοῖς ποσὶ καὶ τὰς ὁδούς σου κατεύθυνε.	26 Εὐθεῖς καὶ φωτισμένους κάμε τοὺς δρόμους, εἰς τοὺς ὁποίους βαδίζουν τὰ πόδια σου, καὶ εὐθείας νὰ ἔχῃς πάντοτε τὰς πορείας τῆς ζωῆς σου.	26 Κάμνε ἴσιους καὶ φωτισμένους τοὺς δρόμους, εἰς τοὺς ὁποίους βαδίζουν τὰ πόδια σου, καὶ φρόντιζε ὥστε ἡ πορεία τῆς ζωῆς σου νὰ εἶναι πάντοτε εὐθεῖα καὶ νὰ ὁδηγῇ εἰς τὸ καλόν.
27 Μὴ ἐκκλίνῃς εἰς τὰ δεξιὰ μηδὲ εἰς τὰ ἀριστερά, ἀπόστρεψον δὲ σὸν πόδα ἀπὸ ὁδοῦ κακῆς· ὁδοὺς γὰρ τὰς ἐκ δεξιῶν οἶδεν ὁ Θεός, διεστραμμέναι δέ εἰσιν αἱ ἐξ ἀριστερῶν· αὐτὸς δὲ ὀρθὰς ποιήσει τὰς τροχιάς σου, τὰς δὲ πορείας σου ἐν εἰρήνῃ προάξει.	27 Μὴ παρεκκλίνῃς οὔτε εἰς τὰ δεξιὰ οὔτε εἰς τὰ ἀριστερά. Ἀλλὰ βάδιζε τὴν εὐθεῖαν ὁδόν. Ἀπομάκρυνε δὲ τὰ πόδια σου ἀπὸ τὸν δρόμον τοῦ κακοῦ. Διότι ὁ Κύριος καὶ Θεὸς γνωρίζει καὶ ἐπιδοκιμάζει μόνον τὰς δεξιάς, τὰς εὐθείας καὶ ἀγαθὰς ὁδούς. Αἱ δὲ πρὸς τὰ ἀριστερὰ ὁδοὶ εἶναι διεστραμμέναι. Αὐτὸς οὖτος ὁ Κύριος θὰ χαράξῃ εὐθείας ὁδοὺς ἐνώπιόν σου, θὰ σὲ βοηθήσῃ νὰ τὰς ἀκολουθήσῃς καὶ θὰ σὲ ὁδηγῇ ἐν εἰρήνῃ εἰς τοὺς δρόμους τῆς ζωῆς σου.	27 Μὴ παρεκκλίνῃς οὔτε εἰς τὰ δεξιὰ οὔτε εἰς τὰ ἀριστερά, ἀλλὰ βάδιζε τὴν εὐθεῖαν καὶ μέσην βασιλικὴν ὁδόν. Ἐμπόδισε τὸ πόδι σου ἀπὸ τὸν κακὸν δρόμον. Διότι ὁ Θεὸς γνωρίζει τοὺς δεξιοὺς δρόμους, οἱ δὲ ἀριστεροὶ εἶναι πονηροὶ καὶ διεστραμμένοι. Μὴ δυσκολεύεσαι καὶ μὴ θεωρῇς ἀδύνατον τὸ νὰ βαδίζῃς τὸν εὐθὺν καὶ βασιλικὸν δρόμον. Διότι αὐτὸς ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἐνισχύσῃ, ὥστε αἱ τροχιαί, μέσα εἰς τὰς ὁποίας θὰ κινῆται ἡ ὅλη διαγωγή σου, νὰ εἶναι ὀρθαί, αὐτὸς δὲ τὰς πορείας καὶ ὅλην τὴν ἀναστροφήν σου θὰ προάγῃ καὶ θὰ εὐλογῇ μὲ εἰρήνην, δίδων ἀνάπαυσιν εἰς τὴν ψυχήν σου.