΄Παροιμίαι Σολομώντος : Κεφάλαιον Λ'

Πρωτότυπο Κείμενο

οὺς ἐμοὺς λόγους, υἱέ, φοβήθητι, καὶ δεξάμενος αὐτοὺς μετανόει· τάδε λέγει ὁ ἀνὴρ τοῖς πιστεύουσι Θεῷ, καὶ παύομαι·
2 ἀφρονέστατος γὰρ εἰμι ἁπάντων ἀνθρώπων, καὶ φρόνησις ἀνθρώπων οὐκ ἔστιν ἐν ἐμοί.
3 Θεὸς δεδίδαχέ με σοφίαν, καὶ γνῶσιν ἁγίων ἔγνωκα.
4 Τίς ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κατέβη; Τίς συνήγαγεν ἀνέμους ἐν κόλπῳ; Τίς συνέστρεψεν ὕδωρ ἐν ἱματίῳ; Τίς ἐκράτησε πάντων τῶν ἄκρων τῆς γῆς; Τί ὄνομα αὐτῷ, ἢ τί ὄνομα τοῖς τέκνοις αὐτοῦ;
5 Πάντες γὰρ λόγοι Θεοῦ πεπυρωμένοι, ὑπερασπίζει δὲ αὐτὸς τῶν εὐλαβουμένων αὐτόν.
6 Μὴ προσθῇς τοῖς λόγοις αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἐλέγξῃ σε καὶ ψευδὴς γένῃ.
7 Δύο αἰτοῦμαι παρὰ σοῦ, μὴ ἀφέλῃς μου χάριν πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν με·
8 μάταιον λόγον καὶ ψευδῆ μακράν μου ποίησον, πλοῦτον δὲ καὶ πενίαν μή μοι δῷς, σύνταξον δέ μοι τὰ δέοντα καὶ τὰ αὐτάρκη,
9 ἵνα μὴ πλησθεὶς ψευδὴς γένωμαι καὶ εἴπω· τίς με ὀρᾷ; ῍Η πενηθεὶς κλέψω καὶ ὀμόσω τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ.
10 Μὴ παραδῷς οἰκέτην εἰς χεῖρας δεσπότου, μήποτε καταράσηταί σε καὶ ἀφανισθῇς.
11 Ἔκγονον κακὸν πατέρα καταρᾶται, τὴν δὲ μητέρα οὐκ εὐλογεῖ.
12 Ἔκγονον κακὸν δίκαιον ἑαυτὸν κρίνει, τὴν δ' ἔξοδον αὐτοῦ οὐκ ἀπένιψεν.
13 Ἔκγονον κακὸν ὑψηλοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχει, τοῖς δὲ βλεφάροις αὐτοῦ ἐπαίρεται.
14 ῎Εκγονον κακὸν μαχαίρας τὸν ὀδόντας ἔχει καὶ τὰς μύλας τομίδας, ὥστε ἀναλίσκειν καὶ κατεσθίειν τοὺς ταπεινοὺς ἀπὸ τῆς γῆς καὶ τοὺς πένητας αὐτῶν ἐξ ἀνθρώπων.
15 (Μασ. Λ', 15). Τῇ βδέλλῃ τρεῖς θυγατέρες ἦσαν ἀγαπήσει ἀγαπώμεναι, καὶ αἱ τρεῖς αὖται οὐκ ἐνεπίμπλασαν αὐτήν, καὶ ἡ τετάρτη οὐκ ἠρκέσθη εἰπεῖν· ἱκανόν.
16 Ἅδης καὶ ἔρως γυναικὸς καὶ γῆ οὐκ ἐμπιπλαμένη ὕδατος καὶ ὕδωρ καὶ πῦρ οὐ μὴ εἴπωσιν· ἀρκεῖ·
17 ὀφθαλμὸν καταγελῶντα πατρὸς καὶ ἀτιμάζοντα γῆρας μητρός, ἐκκόψαισαν αὐτὸν κόρακες ἐκ τῶν φαράγγων καὶ καταφάγοισαν αὐτὸν νεοσσοὶ ἀετῶν.
18 Τρία δέ ἐστι ἀδύνατά μοι νοῆσαι, καὶ τὸ τέταρτον οὐκ ἐπιγινώσκω·
19 ἴχνη ἀετοῦ πεταμένου καὶ ὁδοὺς ὄφεως ἐπὶ πέτρας καὶ τρίβους νηὸς ποντοπορούσης καὶ ὁδοὺς ἀνδρὸς ἐν νεότητι.
20 Τοιαύτη ὁδὸς γυναικὸς μοιχαλίδος, ἥ, ὅταν πράξῃ, ἀπονιψαμένη, οὐδέν φησι πεπραχέναι ἄτοπον.
21 Διὰ τριῶν σείεται ἡ γῆ, τὸ δὲ τέταρτον οὐ δύναται φέρειν·
22 ἐὰν οἰκέτης βασιλεύσῃ καὶ ἄφρων πλησθῇ σιτίων
23 καὶ οἰκέτις ἐὰν ἐκβάλῃ τὴν ἑαυτῆς κυρίαν καὶ μισητὴ γυνὴ ἐὰν τύχῃ ἀνδρὸς ἀγαθοῦ.
24 Τέσσαρα δὲ ἐλάχιστα ἐπὶ τῆς γῆ, ταῦτα δέ ἐστι σοφώτερα τῶν σοφῶν·
25 οἱ μύρμηκες, οἷς μὴ ἔστιν ἰσχὺς καὶ ἑτοιμάζονται θέρους τὴν τροφήν·
26 καὶ χοιρογρύλλιοι, ἔθνος οὐκ ἰσχυρόν, οἱ ἐποιήσαντο ἐν πέτραις τοὺς ἑαυτῶν οἴκους·
27 ἀβασίλευτόν ἐστιν ἡ ἀκρὶς καὶ στρατεύει ἀφ' ἑνὸς κελεύσματος εὐτάκτως·
28 καὶ καλαβώτης χερσὶν ἐρειδόμενος καὶ εὐάλωτος ὢν κατοικεῖ ἐν ὀχυρώμασι βασιλέως.
29 Τρία δὲ ἐστιν, ἃ εὐόδως πορεύεται, καὶ τέταρτον, ὃ καλῶς διαβαίνει·
30 σκύμνος λέοντος ἰσχυρότερος κτηνῶν, ὃς οὐκ ἀποστρέφεται οὐδὲ καταπτήσσει κτῆνος,
31 καὶ ἀλέκτωρ ἐμπεριπατῶν θηλείαις εὔψυχος καὶ τράγος ἡγούμενος αἰπολίου καὶ βασιλεὺς δημηγορῶν ἐν ἔθνει.
32 Ἐὰν πρόῃ σεαυτὸν ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἐκτείνῃς τὴν χεῖρά σου μετὰ μάχης, ἀτιμασθήσῃ.
33 Ἄμελγε γάλα, καὶ ἔσται βούτυρον· ἐὰν δὲ ἐκπιέζῃς μυκτῆρας, ἐξελεύσεται αἷμα· ἐὰν δὲ ἐξέλκῃς λόγους, ἐξελεύσονται κρίσεις καὶ μάχαι.

Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα

αιδί μου, νὰ εὐλαβηθῇς τὰ λόγια μου καὶ ἀφοῦ τὰ δεχθῇς, νὰ μετανοήσῃς διὰ σφάλματα, τὰ ὁποῖα ἐνδεχομένως διέπραξες. Αὐτὰ τὰ λέγω ἐγὼ ὁ διδάσκαλος εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἀφοῦ τὰ εἴπω, θὰ παύσω νὰ ὁμιλῶ.
2 Ἐγὼ τὸ ἀντιλαμβάνομαι καὶ τὸ φρονῶ, ὅτι ἀπὸ ἀπόψεως ἀνθρωπίνης γνώσεως εἶμαι ὁ περισσότερον ἀμόρφωτος μεταξὺ ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Καμμία γνῶσις ἀνθρωπίνη δὲν ὑπῆρχεν εἰς ἐμέ.
3 Ἀλλὰ ὁ Θεὸς μὲ ἐδίδαξε τὴν ἀληθινὴν σοφίαν. Καὶ ἐτσι ἐγὼ ἐγνώρισα καὶ κατενόησα τὴν γνῶσιν καὶ σοφίαν τῶν ἁγίων.
4 Ποιὸς ἀνέβηκεν εἰς τὸν οὐρανόν; Καὶ ποιὸς κατέβηκεν ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν γῆν; Μόνον ὁ Θεὸς ὁ πανταχοῦ παρών. Ποιὸς ἠμπορεῖ νὰ συμμαζεύσῃ τοὺς ἀνέμους εἰς τὸν κόλπον του; Ποιὸς ἔχει τὴν δύναμιν νὰ συμμαζέψῃ καὶ νὰ τυλίξῃ τὸ νερὸ μέσα εἰς ἱμάτιον; Ποιὸς ἐκυριάρχησε καὶ κυριαρχεῖ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρον ἕως εἰς τὸ ἄλλο; Ποιὸ εἶναι τὸ ὄνομά του, μὲ τὸ ὁποῖον νὰ τὸν καλέσω; Ἢ πῶς ὀνομάζονται τὰ τέκνα του, τὰ δημιουργήματά του; Αὐτὸς καὶ μόνος τὰ γνωρίζει.
5 Διότι ὅλοι οἱ λόγοι τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁλοκάθαροι σὰν τὸ χρυσάφι, ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ καμίνι τῆς φωτιᾶς. Ὁ Κύριος ὑπερασπίζει καὶ προστατεύει πάντοτε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τὸν εὐλαβοῦνται.
6 Πρόσεξε νὰ μὴ προσθέσῃς τίποτε εἰς τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐλέγξῃ καὶ σὲ ἀποδείξῃ ὅτι εἶσαι ψευδολόγος.
7 Κύριε, δύο πράγματα ἔχω νὰ ζητήσω ἀπὸ σέ. Πρῶτον νὰ μὴ ἀφαιρέσῃς ἀπὸ ἐμὲ τὴν χάριν σου, πρὶν ἀποθάνω, ἀλλὰ νὰ τὴν ἀφήσῃς παντοτεινὰ μαζῆ μου.
8 Δεύτερον νὰ ἀπομακρύνῃς ἀπὸ ἐμὲ ματαιολογίας, ἀπάτας καὶ ψευδολογίας. Δὲν θέλω δὲ νὰ μοῦ δώσῃς οὔτε πολὺν πλοῦτον, οὔτε πτωχείαν. Δός μου τὰ ἀπαραίτητα, ὅσα εἶναι ἀρκετὰ καὶ ὅσα μοῦ χρειάζονται διὰ τὴν συντήρησίν μου.
9 Δὲν θέλω νὰ ἔχω πολὺν πλοῦτον, διότι φοβοῦμαι, μήπως μέσα εἰς τὰ ἄφθονα αὐτὰ ἀγαθὰ ἀποδειχθῶ ψευδὴς ἀπέναντι τῶν ἀνθρώπων καὶ εἴπω· ποιὸς μὲ βλέπει; Δὲν θέλω πάλιν πτωχείαν, διότι φοβοῦμαι, μήπως ἐπάνω εἰς τὴν στέρησιν καὶ τὴν πεῖναν κλέψω καὶ ὁρκισθῶ ψευδῶς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου.
10 Μὴ παραδώσῃς δοῦλον, ποὺ ζητεῖ τὴν προστασίαν σου, εἰς τὰ χέρια τοῦ κυρίου του, διὰ νὰ μὴ σὲ καταρασθῇ ὁ ταλαίπωρος αὐτὸς δοῦλος καὶ καταστραφῇς.
11 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ καταρᾶται τὸν πατέρα του, δὲν ἐπαινεῖ δὲ καὶ δὲν τιμᾷ τὴν μητέρα του.
12 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ θεωρεῖ τὸν ἑαυτόν του δίκαιον καὶ καθαρόν, ἐνῷ δὲν ἔχει πλύνει οὔτε τὸν ἀφεδρῶνα του.
13 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ ἔχει ἀλαζονικὰ τὰ μάτια του, σηκώνει ὑψηλὰ τὰ βλέφαρά του καὶ ὑπερηφανεύεται.
14 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ ἔχει τὰ δόντια του σὰν μαχαίρια καὶ τὰς ὀδοντοστοιχίας τοῦ στόματός του σὰν κοπίδια, ὥστε ἀσυνειδήτως νὰ καταναλίσκῃ καὶ νὰ κατατρώγῃ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς τοὺς ἀδυνάτους, τοὺς ἀσήμους καὶ τοὺς πτωχούς.
15 (Μασορ. Λ' 15). Ἡ βδέλλα εἶχε τρεῖς πολυαγαπημένος θυγατέρας. Ἀλλὰ καὶ αἱ τρεῖς δὲν ἠμποροῦσαν νὰ τὴν χορτάσουν καὶ ἡ τετάρτη ἐπίσης θυγάτηρ της δὲν κατώρθωσε νὰ κάμῃ τὴν μητέρα της νὰ πῇ: Εἶναι ἀρκετόν, φθάνει.
16 Ἔτσι ἀχόρταστος εἶναι ὁ ᾅδης, ὁ ἔρως τῆς γυναικὸς καὶ ἡ ξηρὰ γῆ, ἡ ὁποία δὲν χορταίνει ἀπὸ τὸ νερὸ τῆς βροχῆς. Ὅπως ἐπίσης ἡ θάλασσα καὶ ἡ φωτιὰ ποτὲ δὲν θὰ ποῦν: Φθάνει, ἡ μὲν διὰ τὸ νερό, ἡ δὲ διὰ τὴν καύσιμον ὕλην.
17 Τὰ μάτια τῶν υἱῶν ἐκείνων, ποὺ περιγελοῦν τὸν πατέρα καὶ κατεξευτελίζουν τὰ γηρατεῖα τῆς μητρός των, οἱ κόρακες ἀπὸ τὰ φαράγγια θὰ τὰ βγάλουν, θὰ τὰ καταφάγουν τὰ νέα πουλιὰ τῶν ἀετῶν.
18 Τρία πράγματα μοῦ εἶναι ἀδύνατον νὰ τὰ ἐννοήσω. Τὸ δὲ τέταρτον ἀκόμη περισσότερον μοῦ μένει ἀκατάληπτον.
19 Πρῶτον τὰ ἴχνη τοῦ ἀετοῦ, ποὺ πετᾷ εἰς τὸν ἀέρα, τὸν δρόμον τοῦ φιδιοῦ ποὺ σέρνεται εἰς τὶς πέτρες, τοὺς δρόμους τοῦ πλοίου ποὺ πλέει εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ τὸ περισσότερον ἀκατάληπτον τὰς ἐκτροπὰς τοῦ νέου ἀνθρώπου.
20 Τέτοιος εἶναι ὁ δρόμος καὶ ὁ τρόπος τῆς μοιχαλίδος γυναικός, ἡ ὁποία, ὅταν διαπράξῃ τὸ ἁμάρτημα, νίπτεται καὶ διαλαλεῖ, ὅτι τίποτε τὸ ἄτοπον δὲν ἔχει διαπράξει.
21 Τρία γεγονότα εἶναι ποὺ συγκλονίζουν τὴν γῆν, τὸ τέταρτον ὅμως δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὸ ὑποφέρῃ κανείς.
22 Πρῶτον· ἐὰν ἔνας κακὸς δοῦλος ἀνέλθῃ εἰς τὸν βασιλικὸν θρόνον. Δεύτερον· ἐὰν ἐνας ἀσύνετος ἄνθρωπος χορτάσῃ ἀπὸ ὑλικὰ ἀγαθά.
23 Τρίτον· ἐὰν μία δούλη διώξῃ τὴν κυρίαν της ἀπὸ τὴν οἰκίαν τοῦ συζύγου. Καὶ τέταρτον ἐὰν μία γυναῖκα ἀξιομίσητος διὰ τὴν διαγωγὴν καὶ τὸν χαρακτῆρα της, πάρῃ σύζυγον ἐνάρετον.
24 Τέσσερα εἶναι τὰ πιὸ μικρὰ ἀπὸ ἀπόψεως σώματος ἐπάνω εἰς τὴν γῆν. Αὐτὰ ὅμως εἶναι σοφώτερα καὶ ἀπὸ τοὺς σοφούς.
25 Πρῶτον οἱ μύρμηκες, εἰς τοὺς ὁποίους δὲν ὑπάρχει ἀξιόλογος σωματικὴ δύναμις, καὶ ὅμως αὐτοὶ σοφώτατα ἐτοιμάζουν κατὰ τὸ διάστημα τοῦ θέρους τὴν τροφήν των
δι' ὅλον τὸ ἔτος.
26 Δεύτερον· οἱ ἀκανθόχοιροι, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀποτελοῦν ὁμάδας ἰσχυράς, μὲ ὅπλα ἀμύνῃς καὶ ἐπιθέσεως, καὶ οἱ ὁποῖοι ἐν τούτοις, ἔχουν κατὰ ἕνα τρόπον σοφὸν ἐκλέξει ὡς κατοικίαν των τοὺς βράχους, ὅπου ζοῦν ἀσφαλεῖς.
27 Τρίτον· αἱ ἀκρίδες αἱ ὁποῖαι δὲν εἶναι ὠργανωμέναι εἰς βασίλειον, δὲν ἔχουν βασιλέα. Καὶ ὅμως ἐκστρατεύουν μὲ τάξιν εἰς τὰς ἐπιδρομάς, ποὺ κάνουν, ὥστε νὰ νομίζῃ κανείς, ὅτι ἔχουν ἐπικεφαλῆς ἕνα, ποὺ τοὺς διατάσσει.
28 Τέταρτον· ἡ οἰκιακὴ σαύρα, τὸ μολυντήρι, ποὺ στηρίζεται μόνον εἰς τὰς χεῖρας του εἶναι ἄοπλον καὶ εὐκολότατα καταβάλλεται καὶ ἐν τούτοις κατοικεῖ εἰς τὰ ὠχυρωμένα ἀνάκτορα τοῦ βασιλέως.
29 Τρία ζῷα ὑπάρχουν, τὰ ὁποῖα βαδίζουν μὲ ἀσφάλειαν καὶ μεγαλοπρέπειαν καὶ τέταρτον, τὸ ὁποῖον ἐπίσης κατὰ ὡραῖον τρόπον διαβαίνει.
30 Τὸ μικρὸ ληοντάρι, τὸ ὁποῖον εἶναι ἰσχυρότερον ἀπὸ ὅλα τὰ ζῶα καὶ δὲν γυρίζει πίσω πρὸ οὐδενὸς ἄλλου ζώου οὔτε καὶ φοβεῖται κανένα ἄλλο ζῶον.
31 Δεύτερον· ὁ πετεινός, ὅταν μάλιστα περιπατῇ γενναῖος καὶ μεγαλοπρεπὴς μεταξὺ τῶν ὀρνίθων. Τρίτον· ὁ τράγος ὅταν προπορεύεται τοῦ ποιμνίου. Τέταρτον καὶ ὠραιότερον· ὁ βασιλεὺς ὅταν δημηγορῇ πρὸς τὸν λαόν.
32 Ἐὰν ἀφεθῇς εἰς διασκέδασιν τρώγων καὶ πίνων καὶ ἀπλώσῃς ἀπειλητικὸν τὸ χέρι σου πρὸς συμπλοκὴν μὲ κάποιον ἄλλον, θὰ ἐξευτελισθῇς.
33 Ἄρμεξε καὶ κτύπησε τὸ γάλα καὶ θὰ βγάλῃς βούτυρον. Ἐὰν πιέσῃς πολὺ τὸν ρώθωνά σου, θὰ βγάλῃ αἷμα. Ἐτσι, ἐὰν ἀφήνῃς νὰ βγαίνουν ὀπὸ τὸ στόμα σου λόγοι ἀπρεπεῖς καὶ προκλητικοί, θὰ προέλθουν ἀπὸ αὐτοὺς φιλονεικίαι, συμπλοκαὶ καὶ δικαστικαὶ περιπέτειαι.

Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα

ὰ εὐλαβηθῇς καὶ νὰ σεβασθῇς, παιδί μου, τὰ λόγια μου, καὶ ἀφοῦ τὰ κάμῃς κτῆμα σου, μετανόει διὰ πᾶσαν παράβασιν αὐτῶν. Αὐτὰ τὰ λέγω ἐγὼ εἰς ὅσους πιστεύουν εἰς τὸν Θεόν, καὶ παύω ἀμέσως νὰ ὁμιλῶ·
2 διότι ἐγὼ ἀπὸ ἀπόψεως ἀνθρωπίνης γνώσεως εἶμαι ὁ πλέον ἀμαθής, καὶ δὲν ὑπάρχει εἰς ἐμὲ σοφία καὶ σύνεσις ἀνθρωπίνη· ὑπολείπομαι πολὺ ἀπὸ ὅλους.
3 Ὁ Θεὸς μὲ ἔχει διδάξει σοφίαν, καὶ ἔχω γνῶσιν περὶ τῶν ἁγίων μυστηρίων καὶ ἀληθειῶν.
4 Ποῖος ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κατέβη ἀπὸ ἐκεῖ; Ὁ Θεός, ὁ πανταχοῦ παρών. Ποῖος ἐμάζευσε τοὺς ἀνέμους εἰς τὴν ἀγκάλην του; Ποῖος ἐμάζευσε τὸ ἔνδυμά του καὶ εἰς αὐτὸ περιέλαβεν ὅλα τὰ ὕδατα σὰν σὲ ἀσκί; Ποῖος κυριαρχεῖ ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς γῆς; Ὁ Θεὸς ὁ παντοδύναμος. Ποῖον εἶναι τὸ ὄνομά του; Ἄγνωστον καὶ ἀπρόσιτον εἰς τοὺς θνητοὺς ἀνθρώπους. Ἡ ποῖον εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ του καὶ τῶν κατὰ χάριν τέκνων του;
5 Διότι ὅλα τὰ λόγια καὶ αἱ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ ἔχουν περασθῇ ἀπὸ τὸ καμίνι τῆς δοκιμασίας καὶ εὑρέθησαν ἀπὸ τὴν πεῖραν τῶν γενεῶν πάντοτε ἀληθινὰ καὶ γνήσια, ὁ δὲ Θεὸς ὑπερασπίζει ὅσους τὸν σέβονται.
6 Νὰ μὴ προσθέσῃς τίποτε εἰς τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ μὴ τὰ νοθεύσῃς, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐλέγξῃ καὶ ἀποδειχθῇς ἀνάξιος τοῦ Θεοῦ καὶ ψεύστης, ἀποδοκιμασμένος ἀπὸ αὐτόν.
7 Θεέ μου, δύο πράγματα ζητῶ ἀπὸ Σέ· Σὲ παρακαλῶ μὴ ἀφαιρέσῃς καὶ μὴ ἀποστερήσῃς τὴν χάριν σου καὶ τὴν εὔνοιάν σου ἀπ’ ἐμοῦ, ἐφ’ ὅσον ζῶ καὶ προτοῦ ἀποθάνω.
8 Διῶξε μακριὰ ἀπὸ ἐμὲ τὴν ματαιολογίαν τῆς ψεύτικης φιλοσοφίας καὶ τοὺς πλανεμένους λόγους τῶν ψευδοπροφητῶν καὶ αἱρετικῶν. Μὴ μοῦ δώσῃς οὔτε πλοῦτον, ἀλλ' οὔτε καὶ ἀνέχειαν· χάρισέ μου δὲ τὰ ἀπαραίτητα καὶ ὅσα μοῦ χρειάζονται διὰ νὰ συντηροῦμαι, χωρὶς νὰ ἔχω τὴν ἀνάγκην ἄλλων,
9 διὰ νὰ μὴ χορτάσω καὶ ὑπερηφανευθῶ ἀπὸ τὸν πλοῦτον καὶ εἴπω· ποῖος μὲ βλέπει; Ἡ μήπως λόγῳ τῆς πτωχείας πεινάσω καὶ γίνω κλέπτῃς καὶ ὁρκισθῶ εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, καταντήσω δὲ οὕτως εἰς ἀσέβειαν.
10 Δοῦλον, ὁ ὁποῖος ἐδραπέτευσε λόγῳ τῆς κακομεταχειρίσεως ποὺ ὑφίστατο, μὴ τὸν παραδώσῃς εἰς τὰ χέρια τοῦ ἀγρίου καὶ τυραννικοῦ κυρίου του, διὰ νὰ μὴ σὲ καταρασθῇ ὁ δυστυχὴς αὐτὸς ἄνθρωπος καὶ ὁ Θεὸς σὲ ἀφανίσῃ διὰ τὴν ἀπανθρωπίαν καὶ ἀσπλαγχνίαν σου.
11 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἄστοργον· καταρᾶται καὶ ὑβρίζει τὸν πατέρα του, εἰς δὲ τὴν μητέρα του δὲν λέγει καλὸν καὶ εὐγνώμονα λόγον.
12 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἕνας ὑποκριτής, ἕνας φαρισαῖος, ποὺ δικαιώνει τὸν ἑαυτόν του. Θεωρεῖ τὸν ἑαυτόν του καθαρὸν καὶ δίκαιον δὲν ἐκαθαρίσθη ὅμως, ἀλλὰ παραμένει γεμᾶτον ἀκαθαρσίαν, τὴν ὁποίαν δὲν ἀπέβαλεν ἀπὸ τὸ ἔντερόν του.
13 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἐπηρμένον καὶ ἀλαζονικόν· ἔχει μάτια, τὰ ὁποῖα μαρτυροῦν ὑπερηφάνειαν, καὶ μὲ τὰ βλέφαρά του δείχνει τὴν ἔπαρσίν του.
14 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἅρπαξ καὶ πλεονέκτης· ἔχει τὰ δόντια του σὰν μαχαίρια καὶ τὰς σιαγόνας του σὰν λεπίδια, ὥστε νὰ κόβη, νὰ κατατρώγῃ τὰς σάρκας καὶ νὰ ἀπομυζᾷ τὸ αἷμα τῶν ἀδυνάτων, τῶν ἀπροστατεύτων καὶ τῶν πτωχῶν τῆς γῆς.
15 Ἡ βδέλλα εἶχε τρεῖς θυγατέρας, τὰς ὁποίας ἠγάπα ὑπερβολικά· καὶ αἱ τρεῖς αὐταὶ δὲν ἐχόρταιναν τὴν ἄπληστον μητέρα των μὲ τὸ νὰ ροφοῦν συνεχῶς αἷμα, καὶ ἡ τετάρτη λόγῳ τῆς ἀπληστίας της δὲν ἠμπόρεσε νὰ εἴπῃ· φθάνει, ἀρκετὸν εἶναι τὸ αἷμα ποὺ ἐρρούφηξα. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἄπληστος, ἐκδηλουμένη τοιαύτη ὡς πρὸς τὸ χρῆμα, ὡς πρὸς τὴν κοιλίαν, ὡς πρὸς τὴν ματαίαν κοσμικὴν δόξαν, ὡς πρὸς τὰ ἀφροδίσια.
16 Μὲ ἀχορτάστους βδέλλας ὁμοιάζουν ὁ παμφάγος Ἅδης, ὁ ἔρως τῆς γυναικὸς καὶ ἡ γῆ, ἡ ὁποία οὐδέποτε χορταίνει ἀπὸ τὸ νερὸν τῆς βροχῆς· ἡ θάλασσα δὲ καὶ ἡ φωτιὰ δὲν θὰ εἴπουν ποτέ· ἀρκετὸν εἶναι τὸ νερὸν τῶν ποταμῶν, ποὺ ἐκβάλλουν συνεχῶς εἰς ἐμέ· ἀρκετὰ τὰ εὔφλεκτα ὑλικά, τὰ ὁποῖα ρίπτουν ἀδιακόπως εἰς τὰς φλόγας μου.
17 Τὸ μάτι τοῦ παιδιοῦ, ποὺ περιγελᾷ τὸν πατέρα του καὶ περιφρονεῖ τὴν γηρασμένην μητέρα του, εἴθε νὰ τὸ ἔβγαζαν ἀπὸ τὴν κόγχην του οἱ κόρακες, ὅταν θὰ εὔρουν τὸ πτῶμα του ἄταφον εἰς τὰς χαράδρας, καὶ εἴθε νὰ τὸ κατεβρόχθιζαν τὰ ἀετόπουλα.
18 Ὑπάρχουν τρία πράγματα, τὰ ὁποῖα μοῦ εἶναι ἀδύνατον νὰ διακρίνω καὶ νὰ σημαδεύσω, καὶ τὸ τέταρτον δὲν τὸ ἐννοῶ·
19 τὸ πρῶτον εἶναι τὰ ἴχνη τοῦ ἀετοῦ, ὅταν πετᾷ· τὸ δεύτερον ὁ δρόμος τοῦ φιδιοῦ ἐπάνω εἰς τὴν λείαν καὶ γυαλιστερὴν πέτραν· τὸ τρίτον ἡ πορεία τοῦ πλοίου, ποὺ διασχίζει τὸ πέλαγος· καὶ τὸ τέταρτον οἱ δρόμοι τοῦ νέου, ὁ ὁποῖος εἰσῆλθε πλέον εἰς τὴν ἀνδρικὴν ἡλικίαν καὶ ὁ ὁποῖος καταλείπει τοὺς γονεῖς του καὶ ἔρχεται εἰς σχέσιν πρὸς τὴν τέως ἄγνωστόν του παρθένον καὶ συνδέεται ἰσοβίως μαζί της διὰ τοῦ νομίμου γάμου.
20 Τοιοῦτον μυστήριον ἁμαρτίας κρύπτεται εἰς τὰ βάθη τῆς καρδίας καὶ τοῦ νοῦ τῆς μοιχαλίδος γυναικός, ἡ ὁποία, ὅταν προδώσῃ τὸν νόμιμον σύζυγόν της καὶ ἁμαρτήσῃ μὲ ἄλλους, ἀφοῦ πλυθῇ, παρουσιάζεται ὡς καθαρὰ καὶ λέγει ὅτι δὲν ἔκαμε τίποτε τὸ κακὸν καὶ ἔνοχον!
21 Μὲ τρία πράγματα ἠμπορεῖ νὰ σεισθῇ καὶ νὰ ἀναστατωθῇ ἡ γῆ, καὶ τὸ τέταρτον δὲν ἠμπορεῖ νὰ τὸ σηκώσῃ. Τὰ τέσσαρα δὲ αὐτά, τὰ ὁποῖα προκαλοῦν σεισμὸν καὶ κοινωνικὴν ἀναστάτωσιν, εἶναι τὰ ἑξῆς:
22 Πρῶτον, ἐὰν ἕνας ἀναξιος δοῦλος ἁρπάση τὰ ἠνία τοῦ κράτους καὶ γίνῃ βασιλεύς, ὁπότε αὐτὸς καθίσταται ἀγέρωχος καὶ τυραννικός· δεύτερον, ἐὰν ὁ ἄμυαλος χορτάσῃ ἀπὸ φαγητά, ὁπότε, ἐπειδὴ δὲν ἠμπορεῖ νὰ κυβερνήσῃ τὸν ἑαυτόν του, θὰ σκάσῃ λόγῳ τῆς λαιμαργίας καὶ τοῦ φόρτου τοῦ στομάχου·
23 τρίτον, ἐὰν μία δούλη διώξῃ τὴν κυρίαν της ἀπὸ τὴν περιουσίαν της, ὁπότε γίνεται αὐθάδης καὶ ἀσυνείδητος· καὶ τέταρτον, ὅταν μία γυναῖκα δύστροπος καὶ μισητὴ διὰ τὴν κακίαν της τύχη νὰ πάρῃ καλὸν ἄνδρα, τὸν ὁποῖον θὰ βασανίζῃ καὶ θὰ κατατυραννῇ.
24 Τέσσαρα δὲ εἶναι τὰ πιὸ μικρὰ εἰς τὴν γῆν, αὐτὰ ὅμως εἶναι σοφώτερα καὶ συνετώτερα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς των σοφούς. Εἶναι δὲ αὐτά:
25 Πρῶτον οἱ μύρμηκες, οἱ ὁποῖοι, ἐνῷ δὲν διαθέτουν μεγάλην μυϊκὴν δύναμιν, ἔχουν προβλεπτικότητα καὶ ἐτοιμάζουν κατὰ τὸ θέρος τὴν τροφήν των.
26 Δεύτερον οἱ χοιρογρύλλιοι, ὁμὰς ἀδυνάτων ζώων, οἱ ὁποῖοι διὰ νὰ ἀποφύγουν τοὺς ἐχθροὺς κατοικοῦν εἰς ἀποκρήμνους βράχους, ὅπου τρυπώνουν ἐν ὥρᾳ κινδύνου καὶ σώζονται.
27 Τρίτον ἡ ἀκρίς, ἡ ὁποία δὲν ἔχει οὔτε βασιλέα οὔτε ἀρχηγὸν καὶ ἐν τούτοις ἐκστρατεύει μὲ τόσην τάξιν καὶ πειθαρχίαν, ὡσὰν νὰ κινῆται μὲ ἕνα γενικὸν παράγγελμα·
28 καὶ τέταρτον ὁ καλαβώτης (εἶδος ἀράχνης ἢ κατ’ ἄλλους εἶδος σαύρας), ὁ ὁποῖος στηρίζεται καὶ ἀναρριχᾶται μὲ τὰ πόδια του, ποὺ τὰ χρησιμοποιεῖ σὰν χέρια, καὶ ὁ ὁποῖος, ἐνῷ εἶναι τόσον εὔκολον νὰ ἐξοντωθῇ, ἐν τούτοις κατοικεῖ εἰς τὰ ὠχυρωμένα ἀνάκτορα τῶν βασιλέων.
29 Τρία δὲ ὑπάρχουν εἰς τὸν κόσμον, τὰ ὁποῖα βαδίζουν εὔκολα καὶ ἀνεμπόδιστα. Ὑπάρχει καὶ τέταρτον, τὸ ὁποῖον πηγαινοέρχεται ἀρχοντικὰ καὶ ὡραῖα. Εἶναι δὲ αὐτά:
30 πρῶτον τὸ μικρὸ λεονταράκι, τὸ δυνατώτερον καὶ ἠγεμονικώτερον ζῶον μεταξὺ τῶν θηρίων, τὸ ὁποῖον οὐδέποτε ὀπισθοχωρεῖ, οὔτε φοβεῖται κανένα ἀπὸ τὰ ζώα·
31 δεύτερον ὁ πετεινός, ποὺ βαδίζει ὑπερήφανα ἀνάμεσα εἰς τὰς ὄρνιθας καὶ εἶναι ἕτοιμος νὰ τὰς ὑπερασπίσῃ μὲ γενναιότητα ἀπὸ κάθε ἐπιδρομέα· τρίτον ὁ τράγος, ὁ ὁποῖος, ὡς ἄλλος ἡγέτης μὲ πανοπλίαν τὰ κέρατα, βαδίζει ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ ποιμνίου τῶν αἰγῶν κατὰ τρόπον ἐπιβλητικὸν καὶ ἐξουσιαστικὸν καὶ τέταρτον ὁ λαοφίλητος βασιλεύς, ποὺ ὁμιλεῖ καὶ καθοδηγεῖ τὸν λαόν, ὁ ὁποῖος εἶναι συνηθροισμένος γύρω του.
32 Ἐὰν ἀφήσῃς τὸν ἑαυτόν σου ἀσυγκράτητον κατὰ τὴν διάρκειαν κάποιας διασκεδάσεως καὶ πίῃς περισσότερον τοῦ κανονικοῦ καὶ ἂν ἀπλώσῃς τὸ χέρι σου κατὰ τῶν ἄλλων ἀπειλητικά, θὰ ἀτιμασθῇς καὶ θά δοκιμάσῃς πικρίαν.
33 Ἄμελγε γάλα καὶ θὰ κάμῃς βούτυρον ἐὰν δὲ πιέζῃς τοὺς ρώθωνάς σου, θὰ βγῇ αἷμα· καὶ ἐὰν βγάζῃς ἀπὸ τὸ στόμα σου κακοὺς λόγους, θὰ γίνῃς προκλητικὸς καὶ θὰ γίνῃς αἰτία νὰ ἀρχίσουν ἀμέσως φιλονικίαι καὶ συμπλοκαί.

Πρωτότυπο Κείμενο	Ἑρμηνεία Ἰωάννου Κολιτσάρα	Ἑρμηνεία Παναγιώτη Τρεμπέλα
οὺς ἐμοὺς λόγους, υἱέ, φοβήθητι, καὶ δεξάμενος αὐτοὺς μετανόει· τάδε λέγει ὁ ἀνὴρ τοῖς πιστεύουσι Θεῷ, καὶ παύομαι·	αιδί μου, νὰ εὐλαβηθῇς τὰ λόγια μου καὶ ἀφοῦ τὰ δεχθῇς, νὰ μετανοήσῃς διὰ σφάλματα, τὰ ὁποῖα ἐνδεχομένως διέπραξες. Αὐτὰ τὰ λέγω ἐγὼ ὁ διδάσκαλος εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἀφοῦ τὰ εἴπω, θὰ παύσω νὰ ὁμιλῶ.	ὰ εὐλαβηθῇς καὶ νὰ σεβασθῇς, παιδί μου, τὰ λόγια μου, καὶ ἀφοῦ τὰ κάμῃς κτῆμα σου, μετανόει διὰ πᾶσαν παράβασιν αὐτῶν. Αὐτὰ τὰ λέγω ἐγὼ εἰς ὅσους πιστεύουν εἰς τὸν Θεόν, καὶ παύω ἀμέσως νὰ ὁμιλῶ·
2 ἀφρονέστατος γὰρ εἰμι ἁπάντων ἀνθρώπων, καὶ φρόνησις ἀνθρώπων οὐκ ἔστιν ἐν ἐμοί.	2 Ἐγὼ τὸ ἀντιλαμβάνομαι καὶ τὸ φρονῶ, ὅτι ἀπὸ ἀπόψεως ἀνθρωπίνης γνώσεως εἶμαι ὁ περισσότερον ἀμόρφωτος μεταξὺ ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Καμμία γνῶσις ἀνθρωπίνη δὲν ὑπῆρχεν εἰς ἐμέ.	2 διότι ἐγὼ ἀπὸ ἀπόψεως ἀνθρωπίνης γνώσεως εἶμαι ὁ πλέον ἀμαθής, καὶ δὲν ὑπάρχει εἰς ἐμὲ σοφία καὶ σύνεσις ἀνθρωπίνη· ὑπολείπομαι πολὺ ἀπὸ ὅλους.
3 Θεὸς δεδίδαχέ με σοφίαν, καὶ γνῶσιν ἁγίων ἔγνωκα.	3 Ἀλλὰ ὁ Θεὸς μὲ ἐδίδαξε τὴν ἀληθινὴν σοφίαν. Καὶ ἐτσι ἐγὼ ἐγνώρισα καὶ κατενόησα τὴν γνῶσιν καὶ σοφίαν τῶν ἁγίων.	3 Ὁ Θεὸς μὲ ἔχει διδάξει σοφίαν, καὶ ἔχω γνῶσιν περὶ τῶν ἁγίων μυστηρίων καὶ ἀληθειῶν.
4 Τίς ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κατέβη; Τίς συνήγαγεν ἀνέμους ἐν κόλπῳ; Τίς συνέστρεψεν ὕδωρ ἐν ἱματίῳ; Τίς ἐκράτησε πάντων τῶν ἄκρων τῆς γῆς; Τί ὄνομα αὐτῷ, ἢ τί ὄνομα τοῖς τέκνοις αὐτοῦ;	4 Ποιὸς ἀνέβηκεν εἰς τὸν οὐρανόν; Καὶ ποιὸς κατέβηκεν ἀπὸ ἐκεῖ εἰς τὴν γῆν; Μόνον ὁ Θεὸς ὁ πανταχοῦ παρών. Ποιὸς ἠμπορεῖ νὰ συμμαζεύσῃ τοὺς ἀνέμους εἰς τὸν κόλπον του; Ποιὸς ἔχει τὴν δύναμιν νὰ συμμαζέψῃ καὶ νὰ τυλίξῃ τὸ νερὸ μέσα εἰς ἱμάτιον; Ποιὸς ἐκυριάρχησε καὶ κυριαρχεῖ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν ἀπὸ τὸ ἕνα ἄκρον ἕως εἰς τὸ ἄλλο; Ποιὸ εἶναι τὸ ὄνομά του, μὲ τὸ ὁποῖον νὰ τὸν καλέσω; Ἢ πῶς ὀνομάζονται τὰ τέκνα του, τὰ δημιουργήματά του; Αὐτὸς καὶ μόνος τὰ γνωρίζει.	4 Ποῖος ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κατέβη ἀπὸ ἐκεῖ; Ὁ Θεός, ὁ πανταχοῦ παρών. Ποῖος ἐμάζευσε τοὺς ἀνέμους εἰς τὴν ἀγκάλην του; Ποῖος ἐμάζευσε τὸ ἔνδυμά του καὶ εἰς αὐτὸ περιέλαβεν ὅλα τὰ ὕδατα σὰν σὲ ἀσκί; Ποῖος κυριαρχεῖ ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς γῆς; Ὁ Θεὸς ὁ παντοδύναμος. Ποῖον εἶναι τὸ ὄνομά του; Ἄγνωστον καὶ ἀπρόσιτον εἰς τοὺς θνητοὺς ἀνθρώπους. Ἡ ποῖον εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ του καὶ τῶν κατὰ χάριν τέκνων του;
5 Πάντες γὰρ λόγοι Θεοῦ πεπυρωμένοι, ὑπερασπίζει δὲ αὐτὸς τῶν εὐλαβουμένων αὐτόν.	5 Διότι ὅλοι οἱ λόγοι τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁλοκάθαροι σὰν τὸ χρυσάφι, ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ καμίνι τῆς φωτιᾶς. Ὁ Κύριος ὑπερασπίζει καὶ προστατεύει πάντοτε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τὸν εὐλαβοῦνται.	5 Διότι ὅλα τὰ λόγια καὶ αἱ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ ἔχουν περασθῇ ἀπὸ τὸ καμίνι τῆς δοκιμασίας καὶ εὑρέθησαν ἀπὸ τὴν πεῖραν τῶν γενεῶν πάντοτε ἀληθινὰ καὶ γνήσια, ὁ δὲ Θεὸς ὑπερασπίζει ὅσους τὸν σέβονται.
6 Μὴ προσθῇς τοῖς λόγοις αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἐλέγξῃ σε καὶ ψευδὴς γένῃ.	6 Πρόσεξε νὰ μὴ προσθέσῃς τίποτε εἰς τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐλέγξῃ καὶ σὲ ἀποδείξῃ ὅτι εἶσαι ψευδολόγος.	6 Νὰ μὴ προσθέσῃς τίποτε εἰς τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ μὴ τὰ νοθεύσῃς, διὰ νὰ μὴ σὲ ἐλέγξῃ καὶ ἀποδειχθῇς ἀνάξιος τοῦ Θεοῦ καὶ ψεύστης, ἀποδοκιμασμένος ἀπὸ αὐτόν.
7 Δύο αἰτοῦμαι παρὰ σοῦ, μὴ ἀφέλῃς μου χάριν πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν με·	7 Κύριε, δύο πράγματα ἔχω νὰ ζητήσω ἀπὸ σέ. Πρῶτον νὰ μὴ ἀφαιρέσῃς ἀπὸ ἐμὲ τὴν χάριν σου, πρὶν ἀποθάνω, ἀλλὰ νὰ τὴν ἀφήσῃς παντοτεινὰ μαζῆ μου.	7 Θεέ μου, δύο πράγματα ζητῶ ἀπὸ Σέ· Σὲ παρακαλῶ μὴ ἀφαιρέσῃς καὶ μὴ ἀποστερήσῃς τὴν χάριν σου καὶ τὴν εὔνοιάν σου ἀπ’ ἐμοῦ, ἐφ’ ὅσον ζῶ καὶ προτοῦ ἀποθάνω.
8 μάταιον λόγον καὶ ψευδῆ μακράν μου ποίησον, πλοῦτον δὲ καὶ πενίαν μή μοι δῷς, σύνταξον δέ μοι τὰ δέοντα καὶ τὰ αὐτάρκη,	8 Δεύτερον νὰ ἀπομακρύνῃς ἀπὸ ἐμὲ ματαιολογίας, ἀπάτας καὶ ψευδολογίας. Δὲν θέλω δὲ νὰ μοῦ δώσῃς οὔτε πολὺν πλοῦτον, οὔτε πτωχείαν. Δός μου τὰ ἀπαραίτητα, ὅσα εἶναι ἀρκετὰ καὶ ὅσα μοῦ χρειάζονται διὰ τὴν συντήρησίν μου.	8 Διῶξε μακριὰ ἀπὸ ἐμὲ τὴν ματαιολογίαν τῆς ψεύτικης φιλοσοφίας καὶ τοὺς πλανεμένους λόγους τῶν ψευδοπροφητῶν καὶ αἱρετικῶν. Μὴ μοῦ δώσῃς οὔτε πλοῦτον, ἀλλ' οὔτε καὶ ἀνέχειαν· χάρισέ μου δὲ τὰ ἀπαραίτητα καὶ ὅσα μοῦ χρειάζονται διὰ νὰ συντηροῦμαι, χωρὶς νὰ ἔχω τὴν ἀνάγκην ἄλλων,
9 ἵνα μὴ πλησθεὶς ψευδὴς γένωμαι καὶ εἴπω· τίς με ὀρᾷ; ῍Η πενηθεὶς κλέψω καὶ ὀμόσω τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ.	9 Δὲν θέλω νὰ ἔχω πολὺν πλοῦτον, διότι φοβοῦμαι, μήπως μέσα εἰς τὰ ἄφθονα αὐτὰ ἀγαθὰ ἀποδειχθῶ ψευδὴς ἀπέναντι τῶν ἀνθρώπων καὶ εἴπω· ποιὸς μὲ βλέπει; Δὲν θέλω πάλιν πτωχείαν, διότι φοβοῦμαι, μήπως ἐπάνω εἰς τὴν στέρησιν καὶ τὴν πεῖναν κλέψω καὶ ὁρκισθῶ ψευδῶς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου.	9 διὰ νὰ μὴ χορτάσω καὶ ὑπερηφανευθῶ ἀπὸ τὸν πλοῦτον καὶ εἴπω· ποῖος μὲ βλέπει; Ἡ μήπως λόγῳ τῆς πτωχείας πεινάσω καὶ γίνω κλέπτῃς καὶ ὁρκισθῶ εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, καταντήσω δὲ οὕτως εἰς ἀσέβειαν.
10 Μὴ παραδῷς οἰκέτην εἰς χεῖρας δεσπότου, μήποτε καταράσηταί σε καὶ ἀφανισθῇς.	10 Μὴ παραδώσῃς δοῦλον, ποὺ ζητεῖ τὴν προστασίαν σου, εἰς τὰ χέρια τοῦ κυρίου του, διὰ νὰ μὴ σὲ καταρασθῇ ὁ ταλαίπωρος αὐτὸς δοῦλος καὶ καταστραφῇς.	10 Δοῦλον, ὁ ὁποῖος ἐδραπέτευσε λόγῳ τῆς κακομεταχειρίσεως ποὺ ὑφίστατο, μὴ τὸν παραδώσῃς εἰς τὰ χέρια τοῦ ἀγρίου καὶ τυραννικοῦ κυρίου του, διὰ νὰ μὴ σὲ καταρασθῇ ὁ δυστυχὴς αὐτὸς ἄνθρωπος καὶ ὁ Θεὸς σὲ ἀφανίσῃ διὰ τὴν ἀπανθρωπίαν καὶ ἀσπλαγχνίαν σου.
11 Ἔκγονον κακὸν πατέρα καταρᾶται, τὴν δὲ μητέρα οὐκ εὐλογεῖ.	11 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ καταρᾶται τὸν πατέρα του, δὲν ἐπαινεῖ δὲ καὶ δὲν τιμᾷ τὴν μητέρα του.	11 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἄστοργον· καταρᾶται καὶ ὑβρίζει τὸν πατέρα του, εἰς δὲ τὴν μητέρα του δὲν λέγει καλὸν καὶ εὐγνώμονα λόγον.
12 Ἔκγονον κακὸν δίκαιον ἑαυτὸν κρίνει, τὴν δ' ἔξοδον αὐτοῦ οὐκ ἀπένιψεν.	12 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ θεωρεῖ τὸν ἑαυτόν του δίκαιον καὶ καθαρόν, ἐνῷ δὲν ἔχει πλύνει οὔτε τὸν ἀφεδρῶνα του.	12 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἕνας ὑποκριτής, ἕνας φαρισαῖος, ποὺ δικαιώνει τὸν ἑαυτόν του. Θεωρεῖ τὸν ἑαυτόν του καθαρὸν καὶ δίκαιον δὲν ἐκαθαρίσθη ὅμως, ἀλλὰ παραμένει γεμᾶτον ἀκαθαρσίαν, τὴν ὁποίαν δὲν ἀπέβαλεν ἀπὸ τὸ ἔντερόν του.
13 Ἔκγονον κακὸν ὑψηλοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχει, τοῖς δὲ βλεφάροις αὐτοῦ ἐπαίρεται.	13 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ ἔχει ἀλαζονικὰ τὰ μάτια του, σηκώνει ὑψηλὰ τὰ βλέφαρά του καὶ ὑπερηφανεύεται.	13 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἐπηρμένον καὶ ἀλαζονικόν· ἔχει μάτια, τὰ ὁποῖα μαρτυροῦν ὑπερηφάνειαν, καὶ μὲ τὰ βλέφαρά του δείχνει τὴν ἔπαρσίν του.
14 ῎Εκγονον κακὸν μαχαίρας τὸν ὀδόντας ἔχει καὶ τὰς μύλας τομίδας, ὥστε ἀναλίσκειν καὶ κατεσθίειν τοὺς ταπεινοὺς ἀπὸ τῆς γῆς καὶ τοὺς πένητας αὐτῶν ἐξ ἀνθρώπων.	14 Κακὸν καὶ κακοαναθρεμμένον παιδὶ ἔχει τὰ δόντια του σὰν μαχαίρια καὶ τὰς ὀδοντοστοιχίας τοῦ στόματός του σὰν κοπίδια, ὥστε ἀσυνειδήτως νὰ καταναλίσκῃ καὶ νὰ κατατρώγῃ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τῆς γῆς τοὺς ἀδυνάτους, τοὺς ἀσήμους καὶ τοὺς πτωχούς.	14 Τὸ κακὸ παιδὶ εἶναι ἅρπαξ καὶ πλεονέκτης· ἔχει τὰ δόντια του σὰν μαχαίρια καὶ τὰς σιαγόνας του σὰν λεπίδια, ὥστε νὰ κόβη, νὰ κατατρώγῃ τὰς σάρκας καὶ νὰ ἀπομυζᾷ τὸ αἷμα τῶν ἀδυνάτων, τῶν ἀπροστατεύτων καὶ τῶν πτωχῶν τῆς γῆς.
15 (Μασ. Λ', 15). Τῇ βδέλλῃ τρεῖς θυγατέρες ἦσαν ἀγαπήσει ἀγαπώμεναι, καὶ αἱ τρεῖς αὖται οὐκ ἐνεπίμπλασαν αὐτήν, καὶ ἡ τετάρτη οὐκ ἠρκέσθη εἰπεῖν· ἱκανόν.	15 (Μασορ. Λ' 15). Ἡ βδέλλα εἶχε τρεῖς πολυαγαπημένος θυγατέρας. Ἀλλὰ καὶ αἱ τρεῖς δὲν ἠμποροῦσαν νὰ τὴν χορτάσουν καὶ ἡ τετάρτη ἐπίσης θυγάτηρ της δὲν κατώρθωσε νὰ κάμῃ τὴν μητέρα της νὰ πῇ: Εἶναι ἀρκετόν, φθάνει.	15 Ἡ βδέλλα εἶχε τρεῖς θυγατέρας, τὰς ὁποίας ἠγάπα ὑπερβολικά· καὶ αἱ τρεῖς αὐταὶ δὲν ἐχόρταιναν τὴν ἄπληστον μητέρα των μὲ τὸ νὰ ροφοῦν συνεχῶς αἷμα, καὶ ἡ τετάρτη λόγῳ τῆς ἀπληστίας της δὲν ἠμπόρεσε νὰ εἴπῃ· φθάνει, ἀρκετὸν εἶναι τὸ αἷμα ποὺ ἐρρούφηξα. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἄπληστος, ἐκδηλουμένη τοιαύτη ὡς πρὸς τὸ χρῆμα, ὡς πρὸς τὴν κοιλίαν, ὡς πρὸς τὴν ματαίαν κοσμικὴν δόξαν, ὡς πρὸς τὰ ἀφροδίσια.
16 Ἅδης καὶ ἔρως γυναικὸς καὶ γῆ οὐκ ἐμπιπλαμένη ὕδατος καὶ ὕδωρ καὶ πῦρ οὐ μὴ εἴπωσιν· ἀρκεῖ·	16 Ἔτσι ἀχόρταστος εἶναι ὁ ᾅδης, ὁ ἔρως τῆς γυναικὸς καὶ ἡ ξηρὰ γῆ, ἡ ὁποία δὲν χορταίνει ἀπὸ τὸ νερὸ τῆς βροχῆς. Ὅπως ἐπίσης ἡ θάλασσα καὶ ἡ φωτιὰ ποτὲ δὲν θὰ ποῦν: Φθάνει, ἡ μὲν διὰ τὸ νερό, ἡ δὲ διὰ τὴν καύσιμον ὕλην.	16 Μὲ ἀχορτάστους βδέλλας ὁμοιάζουν ὁ παμφάγος Ἅδης, ὁ ἔρως τῆς γυναικὸς καὶ ἡ γῆ, ἡ ὁποία οὐδέποτε χορταίνει ἀπὸ τὸ νερὸν τῆς βροχῆς· ἡ θάλασσα δὲ καὶ ἡ φωτιὰ δὲν θὰ εἴπουν ποτέ· ἀρκετὸν εἶναι τὸ νερὸν τῶν ποταμῶν, ποὺ ἐκβάλλουν συνεχῶς εἰς ἐμέ· ἀρκετὰ τὰ εὔφλεκτα ὑλικά, τὰ ὁποῖα ρίπτουν ἀδιακόπως εἰς τὰς φλόγας μου.
17 ὀφθαλμὸν καταγελῶντα πατρὸς καὶ ἀτιμάζοντα γῆρας μητρός, ἐκκόψαισαν αὐτὸν κόρακες ἐκ τῶν φαράγγων καὶ καταφάγοισαν αὐτὸν νεοσσοὶ ἀετῶν.	17 Τὰ μάτια τῶν υἱῶν ἐκείνων, ποὺ περιγελοῦν τὸν πατέρα καὶ κατεξευτελίζουν τὰ γηρατεῖα τῆς μητρός των, οἱ κόρακες ἀπὸ τὰ φαράγγια θὰ τὰ βγάλουν, θὰ τὰ καταφάγουν τὰ νέα πουλιὰ τῶν ἀετῶν.	17 Τὸ μάτι τοῦ παιδιοῦ, ποὺ περιγελᾷ τὸν πατέρα του καὶ περιφρονεῖ τὴν γηρασμένην μητέρα του, εἴθε νὰ τὸ ἔβγαζαν ἀπὸ τὴν κόγχην του οἱ κόρακες, ὅταν θὰ εὔρουν τὸ πτῶμα του ἄταφον εἰς τὰς χαράδρας, καὶ εἴθε νὰ τὸ κατεβρόχθιζαν τὰ ἀετόπουλα.
18 Τρία δέ ἐστι ἀδύνατά μοι νοῆσαι, καὶ τὸ τέταρτον οὐκ ἐπιγινώσκω·	18 Τρία πράγματα μοῦ εἶναι ἀδύνατον νὰ τὰ ἐννοήσω. Τὸ δὲ τέταρτον ἀκόμη περισσότερον μοῦ μένει ἀκατάληπτον.	18 Ὑπάρχουν τρία πράγματα, τὰ ὁποῖα μοῦ εἶναι ἀδύνατον νὰ διακρίνω καὶ νὰ σημαδεύσω, καὶ τὸ τέταρτον δὲν τὸ ἐννοῶ·
19 ἴχνη ἀετοῦ πεταμένου καὶ ὁδοὺς ὄφεως ἐπὶ πέτρας καὶ τρίβους νηὸς ποντοπορούσης καὶ ὁδοὺς ἀνδρὸς ἐν νεότητι.	19 Πρῶτον τὰ ἴχνη τοῦ ἀετοῦ, ποὺ πετᾷ εἰς τὸν ἀέρα, τὸν δρόμον τοῦ φιδιοῦ ποὺ σέρνεται εἰς τὶς πέτρες, τοὺς δρόμους τοῦ πλοίου ποὺ πλέει εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ τὸ περισσότερον ἀκατάληπτον τὰς ἐκτροπὰς τοῦ νέου ἀνθρώπου.	19 τὸ πρῶτον εἶναι τὰ ἴχνη τοῦ ἀετοῦ, ὅταν πετᾷ· τὸ δεύτερον ὁ δρόμος τοῦ φιδιοῦ ἐπάνω εἰς τὴν λείαν καὶ γυαλιστερὴν πέτραν· τὸ τρίτον ἡ πορεία τοῦ πλοίου, ποὺ διασχίζει τὸ πέλαγος· καὶ τὸ τέταρτον οἱ δρόμοι τοῦ νέου, ὁ ὁποῖος εἰσῆλθε πλέον εἰς τὴν ἀνδρικὴν ἡλικίαν καὶ ὁ ὁποῖος καταλείπει τοὺς γονεῖς του καὶ ἔρχεται εἰς σχέσιν πρὸς τὴν τέως ἄγνωστόν του παρθένον καὶ συνδέεται ἰσοβίως μαζί της διὰ τοῦ νομίμου γάμου.
20 Τοιαύτη ὁδὸς γυναικὸς μοιχαλίδος, ἥ, ὅταν πράξῃ, ἀπονιψαμένη, οὐδέν φησι πεπραχέναι ἄτοπον.	20 Τέτοιος εἶναι ὁ δρόμος καὶ ὁ τρόπος τῆς μοιχαλίδος γυναικός, ἡ ὁποία, ὅταν διαπράξῃ τὸ ἁμάρτημα, νίπτεται καὶ διαλαλεῖ, ὅτι τίποτε τὸ ἄτοπον δὲν ἔχει διαπράξει.	20 Τοιοῦτον μυστήριον ἁμαρτίας κρύπτεται εἰς τὰ βάθη τῆς καρδίας καὶ τοῦ νοῦ τῆς μοιχαλίδος γυναικός, ἡ ὁποία, ὅταν προδώσῃ τὸν νόμιμον σύζυγόν της καὶ ἁμαρτήσῃ μὲ ἄλλους, ἀφοῦ πλυθῇ, παρουσιάζεται ὡς καθαρὰ καὶ λέγει ὅτι δὲν ἔκαμε τίποτε τὸ κακὸν καὶ ἔνοχον!
21 Διὰ τριῶν σείεται ἡ γῆ, τὸ δὲ τέταρτον οὐ δύναται φέρειν·	21 Τρία γεγονότα εἶναι ποὺ συγκλονίζουν τὴν γῆν, τὸ τέταρτον ὅμως δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὸ ὑποφέρῃ κανείς.	21 Μὲ τρία πράγματα ἠμπορεῖ νὰ σεισθῇ καὶ νὰ ἀναστατωθῇ ἡ γῆ, καὶ τὸ τέταρτον δὲν ἠμπορεῖ νὰ τὸ σηκώσῃ. Τὰ τέσσαρα δὲ αὐτά, τὰ ὁποῖα προκαλοῦν σεισμὸν καὶ κοινωνικὴν ἀναστάτωσιν, εἶναι τὰ ἑξῆς:
22 ἐὰν οἰκέτης βασιλεύσῃ καὶ ἄφρων πλησθῇ σιτίων	22 Πρῶτον· ἐὰν ἔνας κακὸς δοῦλος ἀνέλθῃ εἰς τὸν βασιλικὸν θρόνον. Δεύτερον· ἐὰν ἐνας ἀσύνετος ἄνθρωπος χορτάσῃ ἀπὸ ὑλικὰ ἀγαθά.	22 Πρῶτον, ἐὰν ἕνας ἀναξιος δοῦλος ἁρπάση τὰ ἠνία τοῦ κράτους καὶ γίνῃ βασιλεύς, ὁπότε αὐτὸς καθίσταται ἀγέρωχος καὶ τυραννικός· δεύτερον, ἐὰν ὁ ἄμυαλος χορτάσῃ ἀπὸ φαγητά, ὁπότε, ἐπειδὴ δὲν ἠμπορεῖ νὰ κυβερνήσῃ τὸν ἑαυτόν του, θὰ σκάσῃ λόγῳ τῆς λαιμαργίας καὶ τοῦ φόρτου τοῦ στομάχου·
23 καὶ οἰκέτις ἐὰν ἐκβάλῃ τὴν ἑαυτῆς κυρίαν καὶ μισητὴ γυνὴ ἐὰν τύχῃ ἀνδρὸς ἀγαθοῦ.	23 Τρίτον· ἐὰν μία δούλη διώξῃ τὴν κυρίαν της ἀπὸ τὴν οἰκίαν τοῦ συζύγου. Καὶ τέταρτον ἐὰν μία γυναῖκα ἀξιομίσητος διὰ τὴν διαγωγὴν καὶ τὸν χαρακτῆρα της, πάρῃ σύζυγον ἐνάρετον.	23 τρίτον, ἐὰν μία δούλη διώξῃ τὴν κυρίαν της ἀπὸ τὴν περιουσίαν της, ὁπότε γίνεται αὐθάδης καὶ ἀσυνείδητος· καὶ τέταρτον, ὅταν μία γυναῖκα δύστροπος καὶ μισητὴ διὰ τὴν κακίαν της τύχη νὰ πάρῃ καλὸν ἄνδρα, τὸν ὁποῖον θὰ βασανίζῃ καὶ θὰ κατατυραννῇ.
24 Τέσσαρα δὲ ἐλάχιστα ἐπὶ τῆς γῆ, ταῦτα δέ ἐστι σοφώτερα τῶν σοφῶν·	24 Τέσσερα εἶναι τὰ πιὸ μικρὰ ἀπὸ ἀπόψεως σώματος ἐπάνω εἰς τὴν γῆν. Αὐτὰ ὅμως εἶναι σοφώτερα καὶ ἀπὸ τοὺς σοφούς.	24 Τέσσαρα δὲ εἶναι τὰ πιὸ μικρὰ εἰς τὴν γῆν, αὐτὰ ὅμως εἶναι σοφώτερα καὶ συνετώτερα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς των σοφούς. Εἶναι δὲ αὐτά:
25 οἱ μύρμηκες, οἷς μὴ ἔστιν ἰσχὺς καὶ ἑτοιμάζονται θέρους τὴν τροφήν·	25 Πρῶτον οἱ μύρμηκες, εἰς τοὺς ὁποίους δὲν ὑπάρχει ἀξιόλογος σωματικὴ δύναμις, καὶ ὅμως αὐτοὶ σοφώτατα ἐτοιμάζουν κατὰ τὸ διάστημα τοῦ θέρους τὴν τροφήν των δι' ὅλον τὸ ἔτος.	25 Πρῶτον οἱ μύρμηκες, οἱ ὁποῖοι, ἐνῷ δὲν διαθέτουν μεγάλην μυϊκὴν δύναμιν, ἔχουν προβλεπτικότητα καὶ ἐτοιμάζουν κατὰ τὸ θέρος τὴν τροφήν των.
26 καὶ χοιρογρύλλιοι, ἔθνος οὐκ ἰσχυρόν, οἱ ἐποιήσαντο ἐν πέτραις τοὺς ἑαυτῶν οἴκους·	26 Δεύτερον· οἱ ἀκανθόχοιροι, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀποτελοῦν ὁμάδας ἰσχυράς, μὲ ὅπλα ἀμύνῃς καὶ ἐπιθέσεως, καὶ οἱ ὁποῖοι ἐν τούτοις, ἔχουν κατὰ ἕνα τρόπον σοφὸν ἐκλέξει ὡς κατοικίαν των τοὺς βράχους, ὅπου ζοῦν ἀσφαλεῖς.	26 Δεύτερον οἱ χοιρογρύλλιοι, ὁμὰς ἀδυνάτων ζώων, οἱ ὁποῖοι διὰ νὰ ἀποφύγουν τοὺς ἐχθροὺς κατοικοῦν εἰς ἀποκρήμνους βράχους, ὅπου τρυπώνουν ἐν ὥρᾳ κινδύνου καὶ σώζονται.
27 ἀβασίλευτόν ἐστιν ἡ ἀκρὶς καὶ στρατεύει ἀφ' ἑνὸς κελεύσματος εὐτάκτως·	27 Τρίτον· αἱ ἀκρίδες αἱ ὁποῖαι δὲν εἶναι ὠργανωμέναι εἰς βασίλειον, δὲν ἔχουν βασιλέα. Καὶ ὅμως ἐκστρατεύουν μὲ τάξιν εἰς τὰς ἐπιδρομάς, ποὺ κάνουν, ὥστε νὰ νομίζῃ κανείς, ὅτι ἔχουν ἐπικεφαλῆς ἕνα, ποὺ τοὺς διατάσσει.	27 Τρίτον ἡ ἀκρίς, ἡ ὁποία δὲν ἔχει οὔτε βασιλέα οὔτε ἀρχηγὸν καὶ ἐν τούτοις ἐκστρατεύει μὲ τόσην τάξιν καὶ πειθαρχίαν, ὡσὰν νὰ κινῆται μὲ ἕνα γενικὸν παράγγελμα·
28 καὶ καλαβώτης χερσὶν ἐρειδόμενος καὶ εὐάλωτος ὢν κατοικεῖ ἐν ὀχυρώμασι βασιλέως.	28 Τέταρτον· ἡ οἰκιακὴ σαύρα, τὸ μολυντήρι, ποὺ στηρίζεται μόνον εἰς τὰς χεῖρας του εἶναι ἄοπλον καὶ εὐκολότατα καταβάλλεται καὶ ἐν τούτοις κατοικεῖ εἰς τὰ ὠχυρωμένα ἀνάκτορα τοῦ βασιλέως.	28 καὶ τέταρτον ὁ καλαβώτης (εἶδος ἀράχνης ἢ κατ’ ἄλλους εἶδος σαύρας), ὁ ὁποῖος στηρίζεται καὶ ἀναρριχᾶται μὲ τὰ πόδια του, ποὺ τὰ χρησιμοποιεῖ σὰν χέρια, καὶ ὁ ὁποῖος, ἐνῷ εἶναι τόσον εὔκολον νὰ ἐξοντωθῇ, ἐν τούτοις κατοικεῖ εἰς τὰ ὠχυρωμένα ἀνάκτορα τῶν βασιλέων.
29 Τρία δὲ ἐστιν, ἃ εὐόδως πορεύεται, καὶ τέταρτον, ὃ καλῶς διαβαίνει·	29 Τρία ζῷα ὑπάρχουν, τὰ ὁποῖα βαδίζουν μὲ ἀσφάλειαν καὶ μεγαλοπρέπειαν καὶ τέταρτον, τὸ ὁποῖον ἐπίσης κατὰ ὡραῖον τρόπον διαβαίνει.	29 Τρία δὲ ὑπάρχουν εἰς τὸν κόσμον, τὰ ὁποῖα βαδίζουν εὔκολα καὶ ἀνεμπόδιστα. Ὑπάρχει καὶ τέταρτον, τὸ ὁποῖον πηγαινοέρχεται ἀρχοντικὰ καὶ ὡραῖα. Εἶναι δὲ αὐτά:
30 σκύμνος λέοντος ἰσχυρότερος κτηνῶν, ὃς οὐκ ἀποστρέφεται οὐδὲ καταπτήσσει κτῆνος,	30 Τὸ μικρὸ ληοντάρι, τὸ ὁποῖον εἶναι ἰσχυρότερον ἀπὸ ὅλα τὰ ζῶα καὶ δὲν γυρίζει πίσω πρὸ οὐδενὸς ἄλλου ζώου οὔτε καὶ φοβεῖται κανένα ἄλλο ζῶον.	30 πρῶτον τὸ μικρὸ λεονταράκι, τὸ δυνατώτερον καὶ ἠγεμονικώτερον ζῶον μεταξὺ τῶν θηρίων, τὸ ὁποῖον οὐδέποτε ὀπισθοχωρεῖ, οὔτε φοβεῖται κανένα ἀπὸ τὰ ζώα·
31 καὶ ἀλέκτωρ ἐμπεριπατῶν θηλείαις εὔψυχος καὶ τράγος ἡγούμενος αἰπολίου καὶ βασιλεὺς δημηγορῶν ἐν ἔθνει.	31 Δεύτερον· ὁ πετεινός, ὅταν μάλιστα περιπατῇ γενναῖος καὶ μεγαλοπρεπὴς μεταξὺ τῶν ὀρνίθων. Τρίτον· ὁ τράγος ὅταν προπορεύεται τοῦ ποιμνίου. Τέταρτον καὶ ὠραιότερον· ὁ βασιλεὺς ὅταν δημηγορῇ πρὸς τὸν λαόν.	31 δεύτερον ὁ πετεινός, ποὺ βαδίζει ὑπερήφανα ἀνάμεσα εἰς τὰς ὄρνιθας καὶ εἶναι ἕτοιμος νὰ τὰς ὑπερασπίσῃ μὲ γενναιότητα ἀπὸ κάθε ἐπιδρομέα· τρίτον ὁ τράγος, ὁ ὁποῖος, ὡς ἄλλος ἡγέτης μὲ πανοπλίαν τὰ κέρατα, βαδίζει ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ ποιμνίου τῶν αἰγῶν κατὰ τρόπον ἐπιβλητικὸν καὶ ἐξουσιαστικὸν καὶ τέταρτον ὁ λαοφίλητος βασιλεύς, ποὺ ὁμιλεῖ καὶ καθοδηγεῖ τὸν λαόν, ὁ ὁποῖος εἶναι συνηθροισμένος γύρω του.
32 Ἐὰν πρόῃ σεαυτὸν ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἐκτείνῃς τὴν χεῖρά σου μετὰ μάχης, ἀτιμασθήσῃ.	32 Ἐὰν ἀφεθῇς εἰς διασκέδασιν τρώγων καὶ πίνων καὶ ἀπλώσῃς ἀπειλητικὸν τὸ χέρι σου πρὸς συμπλοκὴν μὲ κάποιον ἄλλον, θὰ ἐξευτελισθῇς.	32 Ἐὰν ἀφήσῃς τὸν ἑαυτόν σου ἀσυγκράτητον κατὰ τὴν διάρκειαν κάποιας διασκεδάσεως καὶ πίῃς περισσότερον τοῦ κανονικοῦ καὶ ἂν ἀπλώσῃς τὸ χέρι σου κατὰ τῶν ἄλλων ἀπειλητικά, θὰ ἀτιμασθῇς καὶ θά δοκιμάσῃς πικρίαν.
33 Ἄμελγε γάλα, καὶ ἔσται βούτυρον· ἐὰν δὲ ἐκπιέζῃς μυκτῆρας, ἐξελεύσεται αἷμα· ἐὰν δὲ ἐξέλκῃς λόγους, ἐξελεύσονται κρίσεις καὶ μάχαι.	33 Ἄρμεξε καὶ κτύπησε τὸ γάλα καὶ θὰ βγάλῃς βούτυρον. Ἐὰν πιέσῃς πολὺ τὸν ρώθωνά σου, θὰ βγάλῃ αἷμα. Ἐτσι, ἐὰν ἀφήνῃς νὰ βγαίνουν ὀπὸ τὸ στόμα σου λόγοι ἀπρεπεῖς καὶ προκλητικοί, θὰ προέλθουν ἀπὸ αὐτοὺς φιλονεικίαι, συμπλοκαὶ καὶ δικαστικαὶ περιπέτειαι.	33 Ἄμελγε γάλα καὶ θὰ κάμῃς βούτυρον ἐὰν δὲ πιέζῃς τοὺς ρώθωνάς σου, θὰ βγῇ αἷμα· καὶ ἐὰν βγάζῃς ἀπὸ τὸ στόμα σου κακοὺς λόγους, θὰ γίνῃς προκλητικὸς καὶ θὰ γίνῃς αἰτία νὰ ἀρχίσουν ἀμέσως φιλονικίαι καὶ συμπλοκαί.